Гаваі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
дэмаграфія + геаграфія
Радок 25:
| Старонка = http://www.hawaii.gov/
}}
'''Гава́і''' ({{lang-en|Hawaii}}) — пяцідзесяты і найноўшы штат [[ЗША]], далучаны 29 жніўня 1959 года. Гэта адзіны штат ЗША складзены выключна з астравоў, з агульнай плошчай 16,8 тыс км².
'''Гава́і''' ({{lang-en|Hawaii}}) — пяцідзесяты штат [[ЗША]], далучаны 29 жніўня 1959 года. Гэта адзіны штат ЗША, які складаецца толькі з астравоў. [[Гавайскія астравы|Гавайскі архіпелаг]] размешчаны на паўночнай мяжы [[Палінезія|Палінезіі]] і налічвае сотні астравоў, што распасціраюцца на 2400 кіламетраў да паўночнага захаду ад найвялікшага вострава [[Востраў Гаваі|Гава́і]]. Восем галоўных астравоў штату (ад паўночнага захаду) — [[Востраў Нііхаў|Ні́іхаў]], [[Востраў Каўаі|Каўа́і]], [[Востраў Малакаі|Малака́і]], [[Востраў Ланаі|Лана́і]], [[Востраў Кахоалавэ|Кахо́алавэ]], [[Востраў Маўі|Маўі]], [[Востраў Ааху|Аа́ху]] і Гаваі (які таксама называюць ''Big Island'' — Вялікі Востраў).
 
Разнастайныя краявіды, цёплы трапічны клімат, мноства адкрытых пляжаў, маляўнічыя акіянскія віды і дзеючыя вулканы робяць астравы надзвычай прывабнымі для турыстаў, [[сёрфінг|сёрфераў]], біёлагаў і вулканолагаў. Дзякуючы месцазнаходжанню пасярод [[Ціхі акіян|Ціхага акіяна]], Гаваі развіваліся пад моцным уплывам шматлікіх культураў: палінезійскіх, азіяцкіх і паўночнаамерыканскай.
Насельніцтва — 1,2 млн чалавек (2010), у тым ліку [[гавайцы]] (5,9 %), [[метысы]] (23,6 %), [[амерыканцы]] і [[еўрапейцы|групы еўрапейскага паходжання]] (24,7 %), [[японцы]] (13,6 %), [[філіпінцы]] (14,6 %), [[кітайцы]] (4 %), палінезійцы і інш. Гарадскога насельніцтва каля 70 %. Афіцыйныя мовы — [[Англійская мова|англійская]] і [[Гавайская мова|гавайская]]; часткова (у побыту) захоўваюцца і родныя мовы. Сталіца і найбуйнейшы горад — [[Горад Ганалулу|Ганалулу]].
 
== Геаграфія ==
'''Гава́і''' ({{lang-en|Hawaii}}) — пяцідзесяты штат [[ЗША]], далучаны 29 жніўня 1959 года. Гэта адзіны штат ЗША, які складаецца толькі з астравоў. [[Гавайскія астравы|Гавайскі архіпелаг]] размешчаны на паўночнай мяжы [[Палінезія|Палінезіі]] і налічвае сотні астравоў, што распасціраюцца на 2400 кіламетраў да паўночнага захаду ад найвялікшага вострава [[Востраў Гаваі|Гава́і]]. Восем галоўных астравоў штату (ад паўночнага захаду) — [[Востраў Нііхаў|Ні́іхаў]], [[Востраў Каўаі|Каўа́і]], [[Востраў Малакаі|Малака́і]], [[Востраў Ланаі|Лана́і]], [[Востраў Кахоалавэ|Кахо́алавэ]], [[Востраў Маўі|Маўі]], [[Востраў Ааху|Аа́ху]] і Гаваі (які таксама называюць ''Big Island'' — Вялікі Востраў).
 
На востраве Гаваі знаходзяцца дзеючыя вулканы Маўна Лоа і Кілаўэа, спячы вулкан Маўна Кэа (найвышэйшая вяршыня астравоў вышынёй 4 205 м).
 
Сталіца і найбуйнейшы горад — [[Горад Ганалулу|Ганалулу]]. Іншыя буйныя гарады — Кайлуа, Вайпаху, Канэохэ. Эканамічна найболей развіты востраў [[Ааху]].
 
== Дэмаграфія ==
З насельніцтвам звыш 1,36 млн чалавек (паводле перапісу ў 2010 годзе) [[Гаваі]] з'яўляецца найбольш этнічна разнастайным штатам Амерыкі, дзе групы эўрапейскага паходжаньня складаюць меншасць (24,7%), са значнай доляй нашчадкаў імігрантаў з Азіі (38,7%) і міжрасавых шлюбаў (23,6%). [[Гавайцы]] і [[палінезійцы]] складаюць каля 10%. Насельніцтва Гаваяў сфармавалася пад уплывам некалькіх міграцыйных хваляў. З 1789 году мясцовыя плантатары пачалі завозіць працаўнікоў з [[Кітай|Кітаю]], яшчэ больш мігрантаў прыбыло з [[Японія|Японіі]] пачынаючы з 1838 году. Напрыканцы 19 стагоддзя на астравы пачалі прыяжджаць [[партугальцы]], [[карэйцы]], [[філіпінцы]], пуэртарыканцы, [[самоанцы]] і [[мікранезійцы]], фармуючы ўнікальную па сваёй разнароднасці культуру [[Гавайскія астравы|Гавайскіх астравоў]].
 
Афіцыйныя мовы — [[Англійская мова|англійская]] і [[Гавайская мова|гавайская]]; часткова (у побыце) захоўваюцца і родныя мовы. У шырокім ужытку сярод ураджэнцаў штату таксама гавайская [[піджын ]]- мова, якая ўтварылася праз міжэтнічныя стасункі імігрантаў з розных краінаў пад асноўным уплывам [[Англійская мова|англійскай]], [[Гавайская мова|гавайскай]], [[Японская мова|японскай]] і [[філіпінскай]] моваў.
 
Афіцыйная мянушка — штат Алоха («штат гасьціннасьці»).
 
== Вядомыя асобы ==