Гедзімін: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→‎Паходжанне: дапаўненне
Радок 27:
== Паходжанне ==
 
У легендарнай частцы літоўскіх летапісаў, і ва ўсёй данавуковай літоўскай гістарыяграфіі, Гедзімін прадстаўлены як сын вялікага князя літоўскага [[Віцень|Віценя]].
Гістарыяграфічная традыцыя лічыць Гедзіміна сынам [[Віцень|Віценя]]. У 2-й палове [[15 стагоддзе|XV стагоддзя]] існавала і тэндэнцыйная версія, зафіксаваная ў хроніцы [[Ян Длугаш|Яна Длугаша]] і ў маскоўскіх крыніцах, паводле якой Гедзімін быў конюхам Віценя, забіў свайго гаспадара і захапіў уладу. Аднак у лісце Гедзіміна да рыжскіх ратманаў ён сам завець Віценя братам, такім чынам праўдападобна з'яўляецца сынам [[Будзівід]]а. Некаторыя сучасныя даследчыкі лічаць Гедзіміна зяцем яцвяжскага князя [[Комант]]а. Апроч Віценя ў Гедзіміна вядома яшчэ два браты — [[Воін Полацкі|Воін]] і [[Фёдар Будзівідавіч|Фёдар]].
 
Гістарыяграфічная традыцыя лічыць Гедзіміна сынам [[Віцень|Віценя]]. У 2-й палове [[15 стагоддзе|XV стагоддзя]] існавала і тэндэнцыйная версія, зафіксаваная ў хроніцы [[Ян Длугаш|Яна Длугаша]] і ў маскоўскіх крыніцах, паводле якой Гедзімін быў конюхам Віценя, забіў свайго гаспадара і захапіў уладу. Аднак у лісце Гедзіміна да рыжскіх ратманаў ён сам завець Віценя братам, такім чынам праўдападобна з'яўляецца сынам [[Будзівід]]а. Некаторыя сучасныя даследчыкі лічаць Гедзіміна зяцем яцвяжскага князя [[Комант]]а. Апроч Віценя ў Гедзіміна вядома яшчэ два браты — [[Воін Полацкі|Воін]] і [[Фёдар Будзівідавіч|Фёдар]].
 
З канца [[19 стагоддзе|XIX стагоддзя]] ў гістарыяграфіі доўга было прынята меркаванне, заснаванае на пісьме аднаго з членаў рыжскага магістрата самому Гедзіміну (у якім Віцень названы ў якасці «брата і папярэдніка» Гедзіміна), што ён быў братам Віценя і сынам вялікага князя літоўскага [[Будзівід]]а.
 
Звесткі з «[[Аксамітная кніга|Аксамітнай кнігі]]»:
 
{{cquote|А Витеневъ сынъ Едиманъ Князь Великий. А Едимановы дети …}}
 
У канцы [[20 стагоддзе|XX стагоддзя]] некаторыя гісторыкі, грунтуючыся на сведчаннях двух сыноў [[Альгерд]]а, у старажытнарускай паэме «{{нп3|Задоншчына||ru|Задонщина}}»<ref>''Молвяше Андреи Олгордович своему брату: «Брате Дмитреи, сами есмя собе два браты, с(ы)н(о)ве Олгордовы, а внуки мы Доментовы, а правнуки есми Сколомендовы…»''; Кірыла-Белазерскі спіс: ''Молвяше Андреи к своему брату Дмитрею: «Сама есмя два брата, дети Вольярдовы, внучата Едиментовы, правнучата Сколдимеровы»''</ref>, пра іх паходжанне ад бацькі або цесця Гедзіміна [[Комант|«Скаламенда»]], і прымаючы пад увагу, што слова «брат» у ВКЛ мела больш шырокае значэнне, чым у наш час, пачалі папулярызаваць альтэрнатыўную версію пра паходжанне Гедзіміна. Па іх гіпотэзе, ён з'яўляўся сынам ці зяцем [[Комант|Скаламенда]].
 
Апроч Віценя ў Гедзіміна вядома яшчэ два браты — [[Воін Полацкі|Воін]] і [[Фёдар Будзівідавіч|Фёдар]].
 
== Жыццё і дзейнасць ==