|
| Сайт =
}}
'''Фрыц Габер''' ({{lang-de|Fritz Haber}},; {{ДН|9|12|1868}}, [[Брэслаў]]{{МН|Брэслау||}} -— {{ДС|29|1|1934}}, [[{{МС|Базель]]||}}) — нямецкі хімік, лаўрэат [[Нобелеўская прэмія па хіміі|Нобелеўскай прэміі па хіміі]] (1918), якую Габер атрымаў за яго ўклад у ажыццяўленне сінтэзу [[аміяк]]у, неабходнага для вытворчасці ўгнаенняў і выбухоўкі . Габер сумесна з [[Макс Борн|Максам Борнам]] прапанаваў цыкл Борна-Габера, як метад ацэнкі энергіі крышталічнай рашоткі цвёрдых рэчываў, утвораных іоннымі сувязямі. Габера называюць «бацькам [[хімічная зброя|хімічнай зброі]]» за яго працы ў галіне распрацоўкі і прымянення хлору і іншых атрутных газаў падчас Першай сусветнай вайны.
== Біяграфія ==
Габер нарадзіўся ў БрэслаўБрэслау, Германія, (цяпер [[Вроцлаў]], Польшча) у сям'і хасідаў. Яго сям'я была адной з найстарэйшых у горадзе. Пазней Габер адмовіўся ад іўдаізму і прыняў [[хрысціянства]]. Маці Габера памерла падчас родаў. Яго бацька быў вядомым у горадзе гандляром. З 1886 па 1891 Габер навучаўся ў [[Гейдэльбергскі ўніверсітэт|Гейдэльбергскім універсітэце]] пад кіраўніцтвам [[Роберт Бунзен|Роберта Бунзена]], у Берлінскім універсітэце (цяпер Берлінскі універсітэтўніверсітэт імя Гумбальта) у групе Аўгуста Вільгельма Гофмана і ў Тэхнічным каледжы Шарлотэнбург (цяпер Берлінскі тэхнічны ўніверсітэт) па кіраўніцтвам Карла Лібермана. У 1901 годзе Габер ажаніўся на Клары Імервар. Клара таксама была хімікам і была катэгарычна супраць работ Габера ў галіне [[хімічная зброя|хімічнай зброі]]. У выніку адной з спрэчак з мужам на гэтуюгэту тэму яна здзейсніла [[самагубства]], стрэліўшы сабе ў сэрца. Іх сын Герман, народжаны ў 1902 годзе, пазней таксама ўчыніць самагубства, не вытрымаўшы сораму за распрацаваную яго бацькам хімічную зброю і наступствы яе прымянення. Перш, чым пачаць сваю ўласную навуковую працу, Герман працаваў у бацькі і ў Швейцарскай вышэйшай тэхнічнай школе Цюрыха разам з Георгам Лангам.
== Спасылкі ==
* [http://www.britannica.com/nobelprize/article-9038696 Encyclopedia Britannica: Nobel Prizes - Fritz Haber] {{ref-en}}
* [http://nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1918/haber-lecture.pdf "Сінтэз аміяку са складальных яго элементаў" («{{lang-en|The Synthesis of Ammonia from its Elements}}») Нобелеўская лекцыя 2 чэрвеня 1920 года] {{ref-en}}
* [http://www.fhi-berlin.mpg.de/history/Friedrich_HaberArticle.pdf Брэціслаў Фрыдрых ({{lang-en|Bretislav Friedrich}}): — кароткая біяграфія Фрыца Габера] {{ref-en}}
{{Нобелеўская прэмія/хімія 1901—1925}}
[[Катэгорыя:Постаці хіміі]] ▼
[[Катэгорыя:Асобы]]
▲[[Катэгорыя:Постаці хіміі]]
[[Катэгорыя:Постаці нямецкай хіміі]]
[[Катэгорыя:Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па хіміі]]
[[Катэгорыя:Ганаровыя члены АН СССР]]
[[Катэгорыя:Члены і члены-карэспандэнты Нацыянальнай акадэміі навук ЗША]]
[[Катэгорыя:іўдзеіІўдзеі, якія прынялі хрысціянства ]]
| 