Антрапалогія: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др параметры шаблона Бібліяінфармацыя перенесены на Викиданные |
JerzyKundrat (размовы | уклад) |
||
Радок 5:
Тэрмін "антрапалогія" узнік у [[Старажытная Грэцыя|Старажытнай Грэцыі]], першапачаткова азначаў сукупнае вывучэнне [[чалавек]]а, аднак [[Арыстоцель]] пачаў яго ўжываць у адносінах да напрамка [[філасофія|філасофскай]] думкі, што даследаваў духоўны свет чалавека. У гэтым кантэксце антрапалогія разглядалася да сяр. XIX - XX стст., калі пачалі развівацца розныя [[навука|навуковыя]] і [[рэлігія|рэлігійныя]] напрамкі антрапалогіі.
== Гісторыя ==
Людзей заўсёды цікавіла пытанне аб паходжанні чалавека і аб тым, што ён сабой уяўляе. Гэта адлюстроўвалася ў міфалогіі, рэлігійных вучэннях. Першыя навуковыя назіранні і ідэі на гэтую тэму з'явіліся ў Старажытнай Грэцыі ([[Гіпакрат]], [[Герадот]], [[Анаксагор]], [[Сакрат]], [[Арыстоцель]]). Цікавасць да фізічнага і духоўнага жыцця чалавека павялічылася ў эпоху Адраджэння ([[Леанарда да Вінчы]], [[А. Дзюрэр]] і інш.). Вялікія геаграфічныя адкрыцці 15-16 ст. значна пашырылі гарызонты пазнання ў гэтай галіне, пазнаёмілі еўрапейцаў з іншымі чалавечымі расамі і народамі, якія насялялі Амерыку, Акіянію, Усходнюю Азію. Першыя сур'ёзныя спробы пабудаваць навуковыя гіпотэзы пра паходжанне чалавека і яго месца ў прыродзе ажыццёўлены ў 18 ст. (у Францыі - Ж.Ламетры, [[Д. Дзідро]], К. Гельвецый, Ж. Бюфон, у Германіі - [[І. Кант]], у Швецыі - [[К. Ліней]]).
Першапачаткова навука пра чалавецтва і народы развівалася пад назвай [[этналогія]]. Аднак ужо ў 1860-1890-я гг. у [[ЗША]] і [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] дадзеная навука атрымлівае назву антрапалогіі. Прычым у ЗША - гэта культурная антрапалогія, а ў Вялікабрытаніі - сацыяльная антрапалогія.▼
▲У сярэдзіне 19 ст. сфармавалася антрапалогія як навука аб паходжанні і эвалюцыі фізічнай арганізацыі чалавека і яго рас. У яе станаўленні вялікае значэнне мела эвалюцыйнае вучэнне [[Ч. Дарвін]]а і [[Ж.-Б. Ламарк]]а. Першапачаткова навука пра чалавецтва і народы развівалася пад назвай [[этналогія]]. Аднак ужо ў 1860-1890-я гг. у [[ЗША]] і [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] дадзеная навука атрымлівае назву антрапалогіі. Прычым у ЗША - гэта культурная антрапалогія, а ў Вялікабрытаніі - сацыяльная антрапалогія.
Упершыню курс антрапалогіі быў прачытаны ў [[1871]] г. ва {{нп3|Універсітэт Рачэстара|ўніверсітэце Рачэстара|ru|Рочестерский университет}} (ЗША) і ў [[1884]] г. у [[Оксфардскі ўніверсітэт|Оксфардскім універсітэце]] ў Вялікабрытаніі. Паступова ва ўсім англамоўным свеце замацаваўся падзел антрапалогіі на сацыяльную антрапалогію, з цэнтрам у Вялікабрытаніі і [[культурная антрапалогія|культурную антрапалогію]] з цэнтрам у ЗША. Росквіт і папулярызацыя антрапалогіі звязаны з завяршэннем [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]]. Гэты тэрмін замацаваўся ў Заходняй Еўропе і ў еўрапейскіх калоніях Афрыцы і Азіі. У былым [[СССР|Савецкім Саюзе]] і ў сучаснай [[Расія|Расіі]], а таксама на постсавецкай прасторы, навуку пра народы традыцыйна называлі [[Этнаграфія|этнаграфіяй]]. Антрапалогіяй ж называлі навуку аб біялагічнай разнастайнасці чалавецтва. У 1990-я гг. тэрмін антрапалогія паступова ўводзіцца ў навуковы абарот ў былых сацыялістычных краінах.
| |||