Аляксандр Людвік Радзівіл: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →Спасылкі: clean up, replaced: Катэгорыя:Вялікія маршалкі літоўскія → Катэгорыя:Маршалкі вялікія літоўскія, Катэгорыя:Вялікія к using AWB |
крыніца — be-x-old:Аляксандар Людвік Радзівіл |
||
Радок 1:
{{ДД
|арыгінальнае імя =
|парадак-жан =
|партрэт = Alaksandar Ludvik Radzivił. Аляксандар Людвік Радзівіл (1733).jpg
|шырыня партрэта =
|подпіс = А. Л. Радзівіл. Невядомы мастак, [[XVIII стагоддзе|XVIII ст.]]
|герб = POL COA Radziwiłł.svg
|подпіс герба = Герб «[[Герб «Трубы»|Трубы]]»
|тытул =
|перыядпачатак =
|перыядканец =
|папярэднік =
|пераемнік =
|дата нараджэння = 4.8.1594
|месца нараджэння =
|дата смерці = 23.3.1654
|месца смерці =
|род = [[Радзівілы]]
|бацька = [[Мікалай Крыштоф Радзівіл «Сіротка»|Мікалай Радзівіл «Сіротка»]]
|маці = Альжбета з [[Вішнявецкія|Вішнявецкіх]]
|жонка = Тэкля Ганна з [[Валовічы|Валовічаў]]<br />Кацярына Яўгенія з [[Тышкевічы|Тышкевічаў]]<br />Лукрэцыя Марыя Строзі
|дзеці = ''ад 1-га шлюбу'': [[Мікалай Крыштаф Радзівіл|Мікалай Крыштаф]], Альбрэхт, Юры, [[Міхал Казімір Радзівіл|Міхал Казімір]], Ян, Ганна Яўхімія, Яна Кацярына, Францішка <br />''ад 2-га шлюбу'': [[Людвік Радзівіл|Людвік]], Элеанора <br />''ад 3-га шлюбу'': [[Дамінік Мікалай Радзівіл|Дамінік Мікалай]], Цэцылія Марыя
|узнагароды =
}}
'''Аляксандр Людвік Радзівіл''' ({{ДН|4|8|1594}}, [[горад]] [[Нясвіж]] — {{ДС|23|3|1654}}, [[горад]] [[Балоння]]) — дзяржаўны і ваенны дзеяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Стольнік вялікі літоўскі|Стольнік]] ([[1626]]—[[1630]]) і [[крайчы вялікі літоўскі]] ([[1630]]—[[1631]]), [[ваявода берасцейскі]] ([[1631]]—[[1635]]), [[Маршалак надворны літоўскі|маршалак надворны]] ([[1635]]—[[1637]]) і [[Маршалак вялікі літоўскі|вялікі]] літоўскі ([[1637]]—[[1654]]), [[ваявода полацкі]] ([[1654]]).
Па смерці бацькі атрымаў маёнткі [[горад Белая|Белая]] і [[Дакудаў]] у [[Берасцейскае ваяводства|Берасцейскім ваяводстве]], [[Грэск]] у [[Навагрудскае ваяводства|Навагрудскім ваяводстве]], [[Крожы]] ў [[Жамойць|Жамойці]], па смерці брата [[Ян Юрый Радзівіл|Яна Юрыя]] — [[Карэлічы]]. У [[1636]] годзе стаў [[Нясвіжская ардынацыя|нясвіжскім ардынатам]]<ref>{{Крыніцы/ЭВКЛ|2к}} С. 487.</ref>. Трымаў [[Магілёўскае войстаўства]] (з [[1632]]), быў [[староста]]м [[Слонімская староства|слонімскім]] ([[1635]]—[[1642]]), ліпіцкім, брацлаўскім, шадаўскім, нававольскім, юрбарскім і аліцкім.
== Біяграфія ==
[[Файл:Alaksandar Ludvik Radzivił. Аляксандар Людвік Радзівіл (M. Starkman, 1857).jpg|190px|thumb|злева|Аляксандр Людвік Радзівіл. М. Старкман, [[1857]]]]
З [[Нясвіж|нясвіжскай]] лініі роду [[Радзівілы|Радзівілаў]] гербу «[[Герб «Трубы»|Трубы]]», сын [[Мікалай Крыштоф Радзівіл «Сіротка»|Мікалая Крыштафа «Сіроткі»]] і Альжбеты Яўхіміі з [[Вішнявецкія|Вішнявецкіх]]. Меў братоў [[Ян Юрый Радзівіл|Яна Юрыя]], [[Жыгімонт Караль Радзівіл|Жыгімонта Караля]] і [[Альбрэхт Уладзіслаў Радзівіл|Альбрэхта Уладзіслава]]. Навучаўся ў [[Нясвіж]]ы, [[Германія|Германіі]], падарожнічаў па [[Францыя|Францыі]], [[Італія|Італіі]].
Удзельнічаў у бітве з туркамі пад [[Бітва пад Хоцінам 1621 года|Хоцінам]] ([[1621]]), у баях пад [[Смаленск]]ам у часе вайны з Маскоўскай дзяржавай ([[1632]]—[[1634]]). Браў удзел у абранні [[Спіс каралёў польскіх|каралём]] і [[Спіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікім князем]] [[Уладзіслаў Ваза|Уладзіслава Вазы]] ([[1632]]) і [[Ян Казімір|Яна Казіміра]] ([[1648]]).
Аднавіў Магдэбургскае права для горада [[горад Белая|Белай]], збудаваў там замак і заснаваў акадэмію. У [[1640]] у [[Нясвіж]]ы на юбілей ордэна езуітаў паклаў у [[Фарны касцёл, Нясвіж|Фарным касцёле]] натуральнай велічыні сэрца, адлітае з золата<ref>{{Крыніцы/Нясвіж і Радзівілы, 2007|к}}</ref>.
У першым шлюбе з Тэкляй Ганнай Валовіч меў сыноў [[Мікалай Крыштаф Радзівіл|Мікалая Крыштафа]], Альбрэхта, Юрыя, [[Міхал Казімір Радзівіл|Міхала Казіміра]] і Яна, а таксама дачок Ганну Яўхімію, Яну Кацярыну і Францішку. Па смерці першай жонкі пабраўся шлюбам з Кацярынай Яўгеніяй Тышкевіч, з якой меў сына [[Людвік Радзівіл|Людвіка]] і дачку Элеанору. У трэцім шлюе з Лукрэцыяй Марыяй Строзі меў сына [[Дамінік Мікалай Радзівіл|Дамініка Мікалая]] і дачку Цэцылію Марыю.
Памёр у [[Балоння|Балонні]], куды выехаў на лячэнне. Сын [[Міхал Казімір Радзівіл|Міхал Казімір]] перавез труну з целам князя ў Нясвіж і пахаваў у родавай крыпце [[Фарны касцёл, Нясвіж|касцёла езуітаў]].
{{Зноскі}}
== Літаратура ==
* {{Крыніцы/ЭВКЛ|2}}
* {{Крыніцы/Нясвіж і Радзівілы (2007)}}
* Jaroszuk J. Radziwiłł Aleksander Ludwik h. Trąby (1594—1654) / Polski Słownik Biograficzny: Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź, 1987.— Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk. — Tom XXX/2, zeszyt 125.— S. 150—155. {{ref-pl}}
== Спасылкі ==
Радок 32 ⟶ 68:
[[Катэгорыя:Постаці Мірскага замка]]
[[Катэгорыя:Пахаваныя ў крыпце Радзівілаў]]
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Нясвіжы]]
[[Катэгорыя:Род Радзівілаў|Аляксандр Людвік]]
[[Катэгорыя:Крайчыя вялікія літоўскія]]
[[Катэгорыя:Стольнікі вялікія літоўскія]]
[[Катэгорыя:Старосты слонімскія]]
| |||