Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
артыкул адкаррэктаваны з пазіцый нейтральнасці
др Отменить правку
Радок 101:
}}
{{Гісторыя Беларусі}}
'''Сацыялісты́чная Саве́цкая Рэспу́бліка Белару́сі''' (скарочана '''ССРБ'''), '''Белару́ская Сацыялісты́чная Саве́цкая Рэспу́бліка''' (скарочана '''БССР''') — дзяржава,марыянеткавае якая была абвешчана 1 студзеня 1919 года і праіснавала да лютага 1919дзяржаўнае годаўтварэнне, каліякое былаіснавала аб'яднанаў зстудзені-лютым [[Літоўская1919]] Савецкаяпад Сацыялістычнаякантролем Рэспубліка|ЛітССР]]бальшавіцкага ўрада.
 
Уздым нацыянальна-вызваленчага руху на Беларусі, абвяшчэнне [[25 сакавіка]] [[1918]] [[БНР|Беларускай Народнай Рэспублікі (БНР)]] і дзейнасць яе кіруючых органаў падштурхнулі бальшавіцкі ўрад у [[Масква|Маскве]] да фармальнага прызнання права беларускага народа на самавызначэнне і нацыянальную дзяржаўнасць.
Прыход бальшавікоў да ўлады ў лістападзе 1917 года адкрыў новыя магчымасці перад нацыянальнымі меншасцямі. Адразу пасля рэвалюцыі, у 2(15) лістапада 1917 года была абвешчана Дэкларацыя правоў народаў Расіі, паводле якой усім народам давалася права на самавызначэнне. Ужо ў снежні 1917 года Савет Народных Камісараў прызнаў незалежнасць [[Фінляндыя|Фінляндыі]], [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польшчы]] і [[Украінская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспублікі (Саветаў)]]. Паўстала пытанне і а самавызначэнні беларусаў. Дзеля гэтага ў Народным камісарыяце па справах нацыянальнасцей быў створаны [[Беларускі нацыянальны камісарыят|Белнацкам]].
 
Па пытанні самавызначэння Беларусі сярод партыйных і савецкіх работнікаў не было адзінага меркавання. [[А. Чарвякоў]], [[З. Жылуновіч]] і іншыя лідары выступалі за стварэнне Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі і ўваходжанне яе ў склад РСФСР на правах аўтаноміі. Кіраўнікі Паўночна-Заходняга абкама РКП(б) і Заходняй вобласці [[Аляксандр Фёдаравіч Мяснікоў|А. Мяснікоў]], [[В. Кнорын]], М. Калмановіч, [[К. Ландар]] і іншыя не прызнавалі існавання беларускага этнасу, і ажыццяўлення права нацыі на самавызначэнне ва ўмовах набліжэння, як ім здавалася, сусветнай рэвалюцыі таксама не прызнавалі.
 
Пасля заканчэння германскай акупацыі Беларусі ў канцы 1918 і заняцця яе тэрыторыі Чырвонай Арміяй узнікла неабходнасць тэрміновага стварэння на гэтых землях савецкай дзяржаўнасці. Ліквідаваўшы войскамі Чырвонай Арміі БНР, у снежні 1918 ЦК РКП(б) прыняў рашэнне пра стварэнне беларускай савецкай рэспублікі.
 
30—31 снежня [[I з'езд КП(б)Б|6-я Паўночна-Заходняя канферэнцыя РКП(б)]], якая адбылася ў [[Смаленск]]у, прыняла рэзалюцыю пра абвяшчэнне самастойнай Савецкай Рэспублікі Беларусь. У склад гэтага ўтварэння ўвайшлі Віцебская, Гродзенская, Магілёўская, Мінская губерні, заходнія паветы Смаленскай, беларускія паветы [[Віленская губерня|Віленскай]], Ковенскай і Чарнігаўскай губерняў. Сфарміраваны [[Часовы рабоча-сялянскі савецкі ўрад Беларусі]] (старшыня [[З. Жылуновіч]]), маніфестам якога [[1 студзеня]] [[1919]] Беларусь абвешчана Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікай, а [[Рада БНР|Рада]] і ўрад БНР аб'яўлены па-за законам. Такім чынам, партыйная канферэнцыя ўзяла на сябе функцыі ўстаноўчага сходу і парламента Беларусі.