Рокаш Зебжыдоўскага: Розніца паміж версіямі

'''Рокаш Зебжыдоўскага''' ({{lang-pl|rokosz Zebrzydowskiego}}), таксама вядомы як '''Сандамірскі рокаш''' — [[рокаш]] (легальнае паўстанне шляхты, [[канфедэрацыя]] супраць караля), які адбыўся ў [[1606]]—[[1609]] гадах у выніку канфлікту паміж каралём [[Жыгімонт III|Жыгімонтам III Вазам]] і шляхтай у сувязі са знешняй палітыкай [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] (войны са [[Швецыя|Швецыяй]]й) і пытаннямі унутранай палітыкі. Палітыка Жыгімонта III была накіравана на ўмацаванне каралеўскай улады, якая абапіралася на вузкае кола магнатаў і біскупаў. Нагодай да мецяжу паслужыла прыватная спрэчка паміж каралём і [[Мікалай Зебжыдоўскі|Мікалаем Зебжыдоўскім]], у выніку якога Зебжыдоўскі быў прысуджаны да смяротнага пакарання, якое было заменена выгнаннем.

Кіраўнікамі рокаша былі [[ваявода кракаўскі]] [[Мікалай Зебжыдоўскі]], староста [[даброміль]]скі [[Ян Шчасны Гербурт]], староста [[Сігулда|сігулдскі]] [[Станіслаў "Д'ябал" Стадніцкі|Станіслаў Стадніцкі]] і [[падчашы вялікі літоўскі]] [[Януш Радзівіл (1612—1655)|Януш Радзівіл]]. Акрамя таго, удзельнікі рокаша жадалі прымусіць дэпутатаў Сейма строга выконваць інструкцыі, якія атрымліваліся тымі на сейміках, ад якіх дэпутаты абіраліся.

Працяглы час супрацьстаянне складалася ў прапагандысткай вайне, у рамках якой пры дапамозе друкаваных і рукапісных матэрыялаў абодва бакі збіралі прыхільнікаў. «Вайна чарніліц» завяршылася ўзброеным сутыкненнем ракашан з прыхільнікамі караля [[Бітва пад Гузавым| пад Гузавым]] у 1607 годзе. Узброеную перамогу атрымалі ўзброеныя сілы манарха. Аднак асэнсаванне абодвума бакамі кошту разлітай крыві ў братазабойчым канфлікце прывялі да таго, што спробы абсалютызацыі і цэнтралізацыі ўлады Жыгімонтам III усё ж былі спынены, адбылося прымірэнне і прабачэнне ўсіх удзельнікаў, а таксама ўмацаванне прывілеяванага становішча шляхты.