Аляксандр Ануфрыевіч Шлюбскі: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
дрНяма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
{{навуковец}}
[[Выява:Экслібрыс Аляксандра Шлюбскага (1926) мастака Я. Мініна..jpg|250px|thumb|[[Беларускі экслібрыс|Экслібрыс]] А. Шлюбскага працы [[Яфім Сямёнавіч Мінін|Я. Мініна]]]]
'''Альгерд Шлюбскі''', у расійска-савецкай традыцыі '''Аляксандр Ануфрыевіч Шлюбскі''' ({{ДН|16|6|1897}}, [[Межава (Расонскі раён)|Межава]], цяпер [[Расонскі раён]] [[Віцебская вобласць]] — верасень {{ДС|||
== Біяграфія ==
У 1922 годзе скончыў [[Віцебскае аддзяленне Маскоўскага археалагічнага інстытута]]. У 1918—1923 гадах удзельнічаў у арганізацыі архіваў у [[Веліж]]ы, [[Віцебск]]у, Оршы, Полацку. 3 1923 года працаваў у [[Інбелкульт|Інбелкульце,]] у 1929—1930 гадах — у [[Інстытут гісторыі АН БССР|Інстытуце гісторыі АН БССР
Арыштаваны [[ДПУ БССР]] 3 красавіка 1930 года па справе [[Саюз вызвалення Беларусі (справа)|«Саюза вызвалення Беларусі»]]; паводле пастановы Калегіі АДПУ ад 10 красавіка 1931 года высланы тэрмінам на 5 гадоў у [[Ніжні Ноўгарад]] (па гэтай справе рэабілітаваны 19.9.1960)
У творчай дзейнасці вучонага ёсць дзве фундаментальныя працы, якія не страцілі свайго значэння і сёння. Першая — грунтоўны бібліяграфічны даведнік «Матэрыялы да беларускае бібліяграфіі» (т. 4. Этнаграфія. 1927). У ёй сабраны, пазначаны, сістэматызаваны велізарны матэрыял — усё, што пісалася, публікавалася пра духоўную і матэрыяльную культуру беларусаў у рускай і польскай навуковай і навукова-папулярнай літаратуры, перыядычных выданнях, назапашвалася ў архіўных сховішчах. Прадоўжыць гэту працу Шлюбскага, нягледзячы на неаднаразовыя спробы вучоных, не ўдалося. Другая грунтоўная праца А. Шлюбскага (яна найбольш ацэньваецца фалькларыстамі) — яго «Матэрыялы да вывучэння фальклору і мовы Віцебшчыны» (ч. 1-2, 1927-28). Першапачатковая аўтарская назва збору «Крывічы». Збор змяшчае каляндарную і сямейна-абрадавую творчасць Віцебшчыны як этнаграфічнага рэгіёна. Кожнаму апублікаванаму цыклу Шлюбскі перадпаслаў бібліяграфію ўжо сабраных народна-паэтычных твораў, прадмову, у якой улічаны абрадавыя аспекты рэгіянальнага фальклору. Запісы зроблены і пададзены з улікам дыялектных асаблівасцей мовы ўсяго Падзвіння.▼
У 1933 годзе ў часопісе «Мастацтва і рэвалюцыя» і іншых выданнях з’явіўся артыкул [[Віталь Вольскі|Віталя Зэйдэль-Вольскага]] «Аб рэцыдывах нацыянал-дэмакратызму ў творчасці мастака Мініна<ref>https://files.knihi.com/Knihi/Pieryjodyka/Viciebski_proletary.zip/1933-021.pdf</ref>»,
Паўторна Альгерд Шлюбскі арыштаваны ў чэрвені 1935 УНКУС па Ленінградскай вобласці. Асобай нарадай пры [[НКУС СССР]] 16.11.1935 прыгавораны да 3 гадоў пазбаўлення волі. Далейшы лёс невядомы.
У 1990 годзе пракуратура Ленінграда адмовіла ў рэабілітацыі па гэтай справе.
▲Арыштаваны [[ДПУ БССР]] 3 красавіка 1930 года па справе [[Саюз вызвалення Беларусі (справа)|«Саюза вызвалення Беларусі»]]; паводле пастановы Калегіі АДПУ ад 10 красавіка 1931 года высланы тэрмінам на 5 гадоў у [[Ніжні Ноўгарад]] (па гэтай справе рэабілітаваны 19.9.1960). Паўторна арыштаваны ў чэрвені 1935 УНКВД па Ленінградскай вобласці. Асобай нарадай пры [[НКУС СССР]] 16.11.1935 прыгавораны да 3 гадоў пазбаўлення волі. Далейшы лёс невядомы. У 1990 годзе пракуратура Ленінграда адмовіла ў рэабілітацыі па гэтай справе. Групавая справа А. Шлюбскага і іншых № 20951-с захоўваецца ў архіве [[КДБ Беларусі]]. Быў жанаты, гадаваў дваіх дзяцей.
Групавая справа А. Шлюбскага і іншых № 20951-с захоўваецца ў архіве [[КДБ Беларусі]].
Быў жанаты, выхоўваў дваіх дзяцей.
== Дзейнасць ==
Друкаваўся ў часопісах «[[Наш край (1925)|Наш край]]», «[[Полымя (1922)|Полымя]]», «Маладняк», у газеце «Савецкая Беларусь».
Склаў разгорнутую інструкцыю «Звесткі па збіранні вуснай народнай творчасці ў Беларусі» (1919). Выступаў з артыкуламі пра культурна-асветнае жыццё Віцебшчыны, Мінска, пра падзеі грамадзянскай вайны на Беларусі, пра гісторыю беларускай літаратуры, перыядычнага друку: «Канфіскацыя твораў Дуніна-Марцінкевіча» (1923), «Да гісторыі канфіскацыі „Нашай нівы“» (1925), «„Мужыцкая праўда“ К. Каліноўскага» (1926). Даследаваў старажытныя вераванні, матэрыяльную культуру беларусаў. Аўтар нарысаў-партрэтаў [[Еўдакім Раманавіч Раманаў|Е. Раманава]], [[Мікалай Якаўлевіч Нікіфароўскі|М. Нікіфароўскага]], [[Змітрок Бядуля|3. Бядулі]], [[Уладзімір Мікалаевіч Дабравольскі|У. Дабравольскага]].
▲У
== Асноўныя творы ==
* Сведения по собиранию устного народного творчества в Белоруссии. Велиж, 1919;
* О собирании материалов по этнографии // Известия Велижского уездного совета. 1919. №
* Паны i сяляне ў першай палове XIX стагоддзя. Менск, 1924.
* Бядуля як этнограф. Мн., 1925;
* [[:s:Матэр'ялы да крыўскае гісторапісі|Матэрыялы да крыўскай гісторапісі: Доля кнігасховаў і архіваў зямель крыўскіх і былога Вялікага княства Літоўскага. Коўна, 1925;]]
* Крашаніна (набіванка). Віцебск: выданне Віцебскага акруговага таварыства краязнаўства, 1926.
* Конфіскацыя
* Гісторыка-этнаграфічныя нататкі. Мн., 1928;
*
* Набойка. Мн., 1928;
* Матэрыялы да вывучэння фальклору і мовы Віцебшчыны. Ч. 1-2. Мн., 1927—1928;
* Этнаграфічная дзейнасць Е. Р. Раманава. Мн., 1928.
* [https://issuu.com/valerishisn/docs/shljubski_adnosiny_rasijskaga_urada Адносіны расійскага ўраду да беларускае мовы ў ХІХ cт. // Запіскі Аддзелу гуманітарных навук. Кн. 2. Працы клясы філёлёгіі. Т. 1. Менск, 1928. 303—337 с.]
* Библиография Омутнинского края: материалы к полной библиографии // Омутнинская проблема: Материалы к разработке перспективного плана. [Н. Новгород]: Огиз; Нижег. краев. изд-во, 1932. С.
* Архивные материалы о книге Ф. Энгельса «Происхождение семьи, частной собственности и государства» // Советская этнография. №
* Библиография русских переводов труда Ф. Энгельса «Der Ursprung der Familie, des Privateigentums und des Staates» // Там жа. С.
* К истории русской этнографии. Цензурные мытарства А.
== Літаратура ==
| |||