Нарач (аграгарадок, Мядзельскі раён): Розніца паміж версіямі

Тапонім Кабыльнік, магчыма, паходзіцьзвязаны адса імяшляхцічам шляхціцаВасілём Васіля КабылінаКабыліным, які згодна зякому граматай [[Вялікія князі літоўскія|вялікага князя]] [[Жыгімонт I Стары|Жыгімонта Старога]], ад 12 снежня 1522 года набыўбыла упацверджана купля ў князёў Пятра і Андрэя Свірскіх маёнтакмаёнтка Жары, у Людвіка Свірскага  — «зямлюзямлі пустаўскуюпустоўскай на імя ТрухаўшчынуТрухаўшчына» (Труханкі) і ў Пятра Свірскага «зямлюзямлі пустаўскуюпустоўскай на імя ЯкубоўшчынуЯкубоўшчына на Едупе» (Рэдупля). У суседнім Пастаўскім раёне сустракаеццаёсць назва [[Кабыльнішкі]]. НазваТаксама назва можа паходзіць ад [[Польская мова|польскага]] ''kobylak'', што азначае — 'конскае шчаўе'.

Варыянты напісання назвы ў гістарычных крыніцах: ''Кабельнікі'', ''Кабыльнікі''.

У 1964 годзе савецкія ўлады з невядомай прычыны змянілі назву паселішча на Нарач, вынікамшто чагопрычыніла сталася блытанінаблытанне з аднайменным [[Нарач (курортны пасёлак)|курортным пасёлкам]] або самім возерам [[Нарач (возера)|Нарач]].

Паводле некаторых звестак, упершыню Кабыльнік упамінаецца ў XV стагоддзі пад назвай ''Мядзел Малы'' (лац. ''Medal Minor''). Аднак, у наш час не атрымалася знайсці дакументальных пацвярджэнняў гэтаму. Ускосная спасылка ёсць у кнізе польскага гісторыка Ю.Юзафа Вольфа., Даследнікдаследнік сцвярджае, што на месцы сучаснай вёскі [[Швакшты (Мядзельскі раён)|Швакшты]] размяшчаўся «двор Замяделье» князя Пятра Свірскага (сярэдзіна XV ст.).

У 1463 годзе ў Кабыльніку збудавалі драўляны касцёл (перабудоўваўся ў 1736 годзе). 11 красавіка 1527 года А.  М.  Свірскі і яго жонка Соф’я прадалі «добры свае дзедзічныя Мядзела і Кабыльнікі» ваяводу віленскаму [[Альбрэхт Гаштольд|Альберту Гаштольду]] і яго нашчадкам за 300 коп «вечным правам». У 1579 годзе «имением Кабыльникъ» валодае «Княжна Мстиславская, Настася Михайловна» якая перадае іх у вечнае ўладанне свайму мужу [[Стэфан Андрэевіч Збаражскі|Стэфану Збаражскаму]]. Пазней Кабыльнік знаходзіўся ў прыватным валоданні князёў [[Збаражскія|Збаражскіх]] (XVI ст.), Храпавіцкіх (XVII ст.), Козелаў і [[Абрамовічы герба «Ястрабец»|Абрамовічаў]] (XVIIІ ст.). Пісар ВялікагаВялікі Княствапісар Літоўскагалітоўскі Людвік на Бакштах Хамінскі прадаў Кабыльнік кашталяну ашмянскаму Марціну Аскерку. Ад Аскеркаў маёнтак перайшоў у валоданне Антонія Свентажэцкага.

[[Файл:Kabylnik, Vilenskaja, Śviatoha Andreja. Кабыльнік, Віленская, Сьвятога Андрэя (A. Römer, 1880).jpg|міні|255x255пкс|[[Альфрэд Ізідор Ромер|А. Ромер]]. Стары касьцёл, 1880  г.]]

У час паўстання [[Тадэвуш Касцюшка|Т.Тадэвуша Касьцюшкі]] ў Кабыльніку размяшчаўся авангард 27-га Завялейскага палкупалка паўстанцаў (генерал-маёр Ксаверы Зяньковіч). У хуткім часеНеўзабаве ў Кабыльніку былі сканцэнтраваны асноўныя сілы Завялейскага палкупалка ў колькасьціколькасці больш за 700 чалавек з трыма гарматамі. Аднак, пасля начной атакі войскамвойскамі генерала Германа, паўстанцы мусілі адступіць да [[Міхалішкі (Астравецкі раён)|Міхалішак]].

У 1866 годзе ў мястэчку Кабыльнік і двух аднайменных фальварках налічваліся 33 дамы. На 1885 год у Кабыльніку было 17 двароў, дзейнічалі касцёл, царква і сінагога; працавалі багадзельня, 4 крамы, карчма; праводзіліся 5 кірмашоў на год, а таксама таржок па аўторкам. У 1892 годзе адкрылася народная вучэльня. На 1903 год у мястэчку існавалі скарбовая вінная крама, прыёмны пакой, паштовая станцыя на дарозе [[Камаі]]  — Кабыльнік. У пачатку XX стагоддзя ў Кабыльніку былі млын, рыбаводныя сажалкі каля сядзібна-паркавага комплексу. У 1905—1913 гадах у мястэчку працавала вінакурня на паравым рухавіку.

За часамі [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]] ў верасні 1915 года Кабыльнік занялі войскі [[Германская імперыя|Германскай імперыі]], нямецка-расейскі фронт усталяваўся каля [[Пасынкі (Мядзельскі раён)|Пасынак]] (6  км на ўсход ад мястэчка). У панскім маёнтку размяшчаўся штаб нямецкага 21-га ўзмоцненага корпусу пад камандаю генерала Аскара фон Гуцьера, у склад якога ўваходзілі 5 дывізіяў і 1 брыгада. Корпус вызначыўся ў [[Нарачанская аперацыя|нарачанскай бітве]] ў сакавіку 1916 года. У царкве месціўся шпіталь для параненых. Забітых нямецкіх і расійскіх салдат хавалі на каталіцкіх могілках на поўнач ад вёскі. Кабыльнік злучылі вузкакалейкай з [[Лынтупы|Лынтупамі]], [[Паставы|Паставамі]] і возерам [[Мядзел (возера)|Мядзел]]. Каля мястэчка дзейнічаў нямецкі вайсковы аэрадром.

25 сакавіка 1918 года згодна з [[Трэцяя Устаўная грамата|Трэцяй Устаўной граматай]] Кабыльнік абвяшчаўся часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай [[I з’езд КП(б)Б|І з'ездуз’езду КП (б) Беларусі]] ён увайшоў у склад [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Беларускай ССР]].

У 1919 годзе ў Кабыльнік увайшлі польскія войскі, 11 ліпеня 1920 году мястэчка занялі бальшавікі. У кастрычніку 1920 году Кабыльнік апынуўся ў складзе [[Сярэдняя Літва|Сярэдняй Літвы]], пазней  — міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]], дзе стаў цэнтрам гміны [[Пастаўскі павет (1926—1940)|Пастаўскага павету]] [[Віленскае ваяводства (1926—1939)|Віленскага ваяводства]]. На 1931 год у мястэчку дзейнічалі касцёл, царква і сінагога, працавалі цагельня, млын з лесапілкай, аптэка і пажарнае дэпо, у аўторкі праводзіліся таргі, раз на месяц  — кірмаш. У міжваенны час у Кабыльніку працавала прыватная гарбарня (апрацоўваліся скуры авечак і цялят для вырабу абутку), прадпрыемства апрацоўкі воўны, 2 кузні, 2—3 сталяркі (у адной вырабляліся лыжы), 2 варштаты для рамонту ровараў, майстэрні вырабу колаў і тавараў з бляхі, 2 пякарні, 2 мясныя крамы, малакарня і 2 рэстараны. На 1939 год у мястэчку было 10 вуліцаў.

У 1939 годзе Кабыльнік увайшоў у БССР. 12 кастрычніка 1940 году статус паселішча панізілі да вёскі, якая стала цэнтрам сельсавету [[Мядзельскі раён|Мядзельскага раёну]] [[Вілейская вобласць|Вілейскай]] (з 20 верасня 1944 году  — [[Маладзечанская вобласць|Маладзечанскай) вобласці]].

У 1947 годзе ў Кабыльніку з'явілісяз’явіліся радыёвузел і спіртовы завод; працавалі шпіталь, лясгас, млын, рыбакамбінат. У 1949 годзе савецкія ўлады стварылі калгас «Перамога». У гэты час у вёсцы працавалі сукнавальня, хлебапякарня, 3 крамы, лекарскі ўчастак, аптэка, клуб, бібліятэка, пошта, хата-чытальня. З 20 студзеня 1961 году Кабыльнік знаходзіцца ў складзе [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]]. 30 ліпеня 1964 года вёска Кабыльнік была перайменавана ў вёску Нарач<ref>Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР Аб перайменаванні некаторых населеных пунктаў Беларускай ССР ад 30 ліпеня 1964  г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР.  — 1964, №  23 (1063).</ref>. На 1997 год у Кабыльніку было 1009 двароў, на 1999 год  — 800. У 2000-я гады Кабыльнік атрымаў афіцыйны статус «аграгарадку».

* [[Ян Цывінскі]] (1772—1846)  — біскуп-суфраган троцкі, доктар тэалогіі і царкоўнага права.

* [[Людміла Анатольеўна Кухарская]] (нар. 1966)  — беларускі дзяржаўны дзеяч.