Уладзімір Іванавіч Самойла: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
+ творы, літаратура
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1:
[[Image:Samojla.jpg|thumb|200ppx|Уладзімір Самойла]]
{{вызнч|1='''Уладзімір Івнанавіч}}Іванавіч САМОЙЛА''' ({{вызнДН|1=Самойла}} ([[29 студзеня|17(29).1]].[[|1878]]|17}}, [[Мінск]] — – [[{{ДС|||1941]]}}), — беларускі публіцыст, літаратурны крытык, філосаф.
 
{{змест злева}}
== Біяграфічны нарыс ==
Вучыўся ў Маскоўскім універсітэце, скончыў ПетрагарадскіПетраградскі універсітэт (1916).
 
Удзельнічаў у беларускім літаратурна-грамадскім руху ў Мінску, адзін з заснавальнікаў кніжнага [[таварыства "Мінчук"]] ([[1906]]). З 1908 супрацоўнічаў у мінскіх і віленскіх перыядычных выданнях ("«Минский курьер"», [[Наша Ніва (1906)|"«Наша ніва"»]]). Пісаў пра асвету народных мас, неабходнасць беларускай школы. Адзін з першых высока ацаніў літаратурную творчасць [[Янка Купала|Янкі Купалы]]. Аўтар артыкулаў, эсэ прысвечаных творчасці расійскіх і замежных пісьменнікаў. У пачатку 1910-х ад літаратурна-публіцыстычнай дзейнасці адышоў. Узначальваў хімічную лабараторыю ў Мінску, быў членам гарадской думы.
 
З 1918 жыў у [[Вільня|Вільні]], працаваў выкладчыкам у гімназіі, супрацоўнічаў у прэсе ("«Виленская речь"», "«Виленские новости"» і інш.). Выступіў з серыяй публіцыстычных артыкулаў пра становішча на Віленшчыне, у якіх паказваў імперыялістычны характар палітыкі Польшчы; займаўся літаратуразнаўчай працай. У 1923-27 адзін з вядучых публіцыстаў заходнебеларускага друку вызваленчага кірунку.<ref>ЭГБ, т.6, ч.1, с.218</ref> У філасофскіх эсэ, нарысах сцвярджаў гістарычную заканамернасць нацыянальна-вызваленчага руху працоўных у [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]] і яго аб'ектыўную непераможанасць. Пасля разгрому [[БСРГ]] ад актыўнага ўдзелу ў грамадска-палітычным жыцці адыйшоў. У 1928-29 выступіў у друку з рэцэнзіямі на выданні [[Інбелкульт]]а і [[БелАН|Беларускай Акадэміі Навук]]. У газетах "«Kurier Wileński"» i "«[[Przegląd Wileński]]"» апублікаваў артыкулы пра абрады, звычаі, нацыянальную ідэалогію беларусаў, нацыянальна-вызваленчы рух.
 
На пачатку 1930-х г. працаваў бібліятэкарам Беларускага музея імя І. Луцкевіча. Асноўныя публікацыі гэтага перыяду (пераважна ў часопісе [[Калоссе (1935)|"«Калоссе"»]]) датычылі культуралагічнай тэматыккі, помнікаў старажытнай літаратуры, пытанняў гісторыі мастацтва, музыкі. Разглядаў творчасць асобных дзеячаў рускай і сусвтнай культуры ў кантэксце з задачамі культурнага развіцця Беларусі.
 
Арыштаваны ў кастрычніку [[1939]] ў ліку іншых беларускіх дзеячаў. Этапаваны ў Мінск (?), расстраляны.<ref>Маракоў...Маракоў…</ref>
 
== Творы ==
{{зноскі}}
* Праф. Здзяхоўскі аб беларускай душы. Вільня, 1924;
* Які «Самаўрад» гатуе Беларускаму народу Польская рэспубліка? Вільня, 1924;
* «Nowy» i «najnowszy» kurs polityki polskiej w sprawie biaіoruskiej. Wilno, 1932;
* У кн.: Александровіч С. Х., Александровіч В. С.  Беларуская літаратура ХІХ  — пачатку ХХ ст.: Хрэстаматыя крытычных матэрыялаў. Мн., 1978.
 
{{зноскі}}
==Творы==
*Праф. Здзяхоўскі аб беларускай душы. Вільня, 1924;
*Які «Самаўрад» гатуе Беларускаму народу Польская рэспубліка? Вільня, 1924;
*«Nowy» i «najnowszy» kurs polityki polskiej w sprawie biaіoruskiej. Wilno, 1932;
*У кн.: Александровіч С.Х., Александровіч В.С. Беларуская літаратура ХІХ — пачатку ХХ ст.: Хрэстаматыя крытычных матэрыялаў. Мн., 1978.
 
== Літаратура ==
* Бас І. Уладак з Казіміраўкі // Бас І. Падарожжа ў літаратурнае мінулае. Мн., 1971;
* Калинкович Н. Как дань глубокого уважения… // Неман. 1979, №  11;
* Александровіч С. Х.  Уладзімір Самойла  — даследчык паэзіі Янкі Купалы // Песні беларускай валадар. Мн., 1981;
* Конан У. Прарок у сваёй Айчыне: Ул. Самойла, 1878—1941 // Вяртання маўклівая споведзь: постаці творцаў беларускай гісторыі ў кантэксце часу. Мн., 1994;
* БП, т. 5;
* ЭГБ, т. 6-1;
* {{Крыніцы/Маракоў|РЛ|2|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}
 
{{DEFAULTSORT:Самойла Уладзімір}}