Ваенізаваная арганізацыя

Ваенізаваная арганізацыя — спецыяльны тэрмін, які выкарыстоўваецца ў нацыянальным заканадаўстве шэрагу дзяржаў і краін (з 1993 года ў Расіі і Беларусі) для абазначэння дзяржаўнага органа, які мае права набываць баявую ручную стралковую і іншую зброю. Пералік ваенізаваных арганізацый устанаўліваецца законам.

Байцы Расгвардыі.

Гісторыя ўзнікнення і выкарыстанне тэрміна правіць

СССР правіць

Слова «ваенізаваная» з’яўляецца наватворам у рускай мове, якое пачало ўжывацца ў СССР з сярэдзіны 20-х гадоў XX стагоддзя ў сувязі з пачаткам ваенізацыі краіны[1][2].

Ваенізаваная арганізацыя (СССР) — спецыяльны тэрмін, які выкарыстоўваецца ў заканадаўстве СССР з сярэдзіны 20-х гадоў XX стагоддзя для абазначэння дзяржаўных парамілітарных (паўваенных) фарміраванняў (арганізацый) і структурных парамілітарных падраздзяленняў дзяржаўных органаў (у тым ліку асаблівых узброеных атрадаў), пабудаваных па прынцыпе воінскіх падраздзяленняў. Асобы, якія паступілі на работу ў ваенізаваныя арганізацыі, ставіліся па сваім статусе да мілітарызаваных работнікаў, на якіх працоўнае заканадаўства не распаўсюджвалася і прыраўноўваліся па сваіх правах і абавязках да ваеннаслужачых, з улікам спецыфікі дзейнасці[3].

З 1924 года пачалі выкарыстоўвацца тэрміны:

З 3 студзеня 1930 года прымяняецца паняцце ваенізаваная пажарная арганізацыя[7].

З красавіка 1930 года ў складзе АДПУ дзейнічала ваенізаваная ахова ГУЛАГа, якая ажыццяўляла ахову зняволеных у лагерах і калоніях[8][9].

З 1931 года[10] дзейнічаюць ваенізаваныя горнавыратавальныя часці.

З 18 лютага 1966 года сталі стварацца ваенізаваныя падраздзяленні пазаведамаснай аховы пры органах міліцыі[11].

Былыя ваенізаваныя арганізацыі правіць

CCCP правіць

Расія правіць

Беларусь правіць

У заканадаўстве Беларусі пад ваенізаванымі арганізацыямі разумеюцца органы ўнутраных спраў, органы фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю, органы і падраздзяленні па надзвычайных сітуацыях[12]. Пры гэтым існуе сістэма ваенізаванай аховы[13][14].

Расійская Федэрацыя правіць

У заканадаўстве Расійскай Федэрацыі з 1993 года[15][16] выкарыстоўваецца спецыяльны тэрмін «дзяржаўная ваенізаваная арганізацыя», якім пазначаюць федэральныя дзяржаўныя органы (у тым ліку Міністэрства абароны Расійскай Федэрацыі), якія маюць на ўзбраенні баявую ручную стралковую і халодную зброю, прызначаныя для вырашэння баявых і аператыўна-службовых задач.

Пры гэтым з 1991 года ў Расіі да 1999 года (як прававы інстытут), фактычна да 2002 года працягвала дзейнічаць сістэма ведамаснай ваенізаванай аховы — спецыялізаваных дзяржаўных ведамасных узброеных парамілітарных падраздзяленняў, пабудаваных па прынцыпе воінскіх падраздзяленняў і прызначаных для аховы аб’ектаў інфраструктуры краіны, якія маюць важнае дзяржаўнае значэнне, а таксама грузаў і іншай маёмасці. Супрацоўнікі аховы ставіліся па сваім статусе да мілітарызаваных работнікаў, на якіх працоўнае заканадаўства не распаўсюджвалася. Янв прыраўноўваліся па сваіх правах і абавязках да ваеннаслужачых, з улікам спецыфікі дзейнасці.[17]

У 1999 годзе на базе ваенізаванай аховы была створана ведамасная ахова. У адпаведнасці з заканадаўствам яна не з’яўляецца парамілітарным фарміраваннем. Разам з тым па незразумелых прычынах для падраздзяленняў аховы камерцыйнай арганізацыі ФДУП «ахова» Расгвардыі (раней — ФДУП «ахова« МУС Расіі), створанай у 2005 годзе, прымяняецца словазлучэнне «ваенізаваныя і вартавыя падраздзяленні арганізацыі, падведамнай Федэральнаму органу выканаўчай улады, які ажыццяўляе функцыі па выпрацоўцы і рэалізацыі дзяржаўнай палітыкі і нарматыўна-прававым рэгуляванні ў сферы дзейнасці войскаў нацыянальнай гвардыі Расійскай Федэрацыі»[18].

Акрамя таго, у Расіі для абазначэння структурных падраздзяленняў процілавіннай службы Федэральнай службы па гідраметэаралогіі і маніторынгу навакольнага асяроддзя[19]; горнавыратавальных службаў і фарміраванняў; службаў, якія ўдзельнічаюць у правядзенні супрацьградавых аперацый[20] працягваюць выкарыстоўваць тэрміны «ваенізаваная частка», «ваенізаваная служба».

Існыя ў Расіі дзяржаўныя ваенізаваныя арганізацыі правіць

Існыя ў Расіі недзяржаўныя ваенізаваныя арганізацыі правіць

  • прыватныя ахоўныя прадпрыемствы /арганізацыі («ПАП»/«ПАА») — недзяржаўныя прыватныя ваенізаваныя арганізацыі, спецыяльна заснаваныя для аказання ахоўных паслуг, зарэгістраваныя ва ўстаноўленым законам парадку. Яны маюць ліцэнзію на ажыццяўленне прыватнай ахоўнай дзейнасці на падставе закона РФ ад 11.03.1992 N 2487-1 «Аб прыватнай дэтэктыўнай і ахоўнай дзейнасці ў Расійскай Федэрацыі».[24]

З 1 студзеня 2010 года паняцце «прадпрыемствы, якія ажыццяўляюць прыватную дэтэктыўную і ахоўную дзейнасць» заменена на «арганізацыі, якія ажыццяўляюць прыватную ахоўную дзейнасць».

Таксама, у складзе «прыватных ахоўных прадпрыемстваў» («ПАП») існуюць «групы хуткага рэагавання» (ГХР)/«групы неадкладнага рэагавання» (ГНР) — мабільныя групы, якія ажыццяўляюць тэрміновы выезд па атрыманаму ў ПАП сігнале трывогі і прадпрымаюць неабходныя дзеянні.

Гл. таксама правіць

Зноскі правіць

  1. Язык революционной эпохи : Из наблюдений над русским языком, (1917—1926) / А. М. Селищев. — 2. изд., стер. — М. : УРСС, 2003 (Тип. ООО Рохос). — 248 с.; 20 см. — (Лингвистическое наследие XX века).; ISBN 5-354-00087-4 (в обл.) стр. 104/архив РГБ
  2. О молодежи : Статьи и речи / М. В. Фрунзе. — Москва : Мол. гвардия, 1937 (тип. «Искра революции»). — Переплет, 119 с., 1 вкл. л. портр. : портр.; 15х11 см.
  3. Основы трудового законодательства Союза ССР и союзных республик [Текст] : комментарий к действующему законодательству о труде / под редакцией В. В. Шмидта, И. С. Войтинского, Е. Н. Даниловой. — 2-е изд. — Москва ; Ленинград : Государственное социально-экономическое издательство, 1931. — LXXXV, [3], 1064, 1] с.; 25 см.]
  4. Сборник-справочник официальных распоряжений по вооруженной охране путей сообщения, изданных за время 1925 — март 1927 гг. / Народный комиссариат путей сообщения, Центральное управление железнодорожного транспорта; составлен Управлением начальника охраны путей сообщения. — Москва : Транспечать НКПС, 1925—1927./ Российская государственная библиотека https://www.rsl.ru/
  5. Ерин Д. А. К вопросу об организации ВОХР ВСНХ РСФСР в период 1927-29 гг.
  6. КАБІНЕТ МІНІСТРІВ УКРАЇНИ Постанова від 11 січня 1994 р. № 7 «Про затвердження Положення про відомчу воєнізовану охорону на залізничному транспорті»
  7. Постановление ЦИК и СНК СССР от 03.01.1930 «О службе в пожарных организациях» (СЗ СССР 1930 г. № 3, ст. 35) Архівавана 19 красавіка 2018.
  8. Приказ ОГПУ от 25.04.1930 № 130/63 «Об организации управления лагерями ОГПУ»
  9. Из отчета комиссии А. М. Шанина коллегии ОГПУ об обследовании Соловецких лагерей, начало мая 1930 г.
  10. Постановление ПБ ЦК ВКП(б) от 1 декабря 1931 г. Мероприятия по поднятию техники безопасности в шахтах. Приложение № 1 к п. 24 пр. ПБ № 78 Архівавана 6 сакавіка 2018.
  11. Постановление Совета Министров СССР от 18.02.1966 № 129 «Об утверждении Типового положения о вневедомственной охране при органах милиции»
  12. Указ Президента РБ от 4 июня 2007 г. № 1/8627 «О некоторых вопросах деятельности воинских формирований и военизированных организаций Республики Беларусь»(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 4 красавіка 2017. Праверана 3 красавіка 2017.
  13. Статья «ВОХР всегда начеку» на сайте «Белорусская военная газета» от 4 октября 2013 г. № 187(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 29 жніўня 2017. Праверана 3 кастрычніка 2017.
  14. Информация с официального сайта Белорусской железной дороги Архівавана 29 жніўня 2017.
  15. Закон РФ от 20 мая 1993 г. № 4992-I «Об оружии»
  16. Федеральный закон от 13 декабря 1996 г. № 150-ФЗ «Об оружии»
  17. Основы трудового законодательства Союза ССР и союзных республик: комментарий к действующему законодательству о труде / под редакцией В. В. Шмидта, И. С. Войтинского, Е. Н. Даниловой. — 2-е изд. — Москва ; Ленинград : Государственное социально-экономическое издательство, 1931.
  18. Федеральный закон от 14 апреля 1999 г. № 77-ФЗ «О ведомственной охране»
  19. а б Сайт ФГБУ «Северо-Кавказская военизированная служба»
  20. а б Сайт ФГБУ «Ставропольская военизированная служба»
  21. Федеральный закон РФ № 150-ФЗ «Об оружии».
  22. Постановление Правительства РФ от 15 октября 1997 г. № 1314 «Об утверждении Правил оборота боевого ручного стрелкового и иного оружия, боеприпасов и патронов к нему, а также холодного оружия в государственных военизированных организациях» (в редакции от 17.05.2017 г.).
  23. Распоряжение Правительства Российской Федерации от 08.11.2017 № 2461-р (с ноября 2017 года противолавинной службой Росгидромета используются гаубицы Д-30.)
  24. Закон РФ «О частной детективной и охранной деятельности в «Российской Федерации» от 11.03.1992 N 2487-1 (последняя редакция). Раздел 1. Статья 1.