Акто́іх (грэч. Ὀκτώηχος — «васьмігласнік» ад ὀκτώ — «восем» + ἦχος — «голас») — літургічная кніга, якая змяшчае тэксты змяняных малітваслоўяў васьмі галасоў на кожны дзень Тыдня (гл. богаслужэбныя колы). Разам з Трыёдзю і Мінеяй Актоіх ахоплівае кола зменных песнапенняў на ўвесь год. Спевы ўсіх васьмі тыдняў і нядзеляў называюцца ў Статуце слупам. Такіх слупоў за год шэсць.

Тытульны аркуш Актоіха з Куцейны. 1646.

Актоіх як кніга выкарыстоўваецца за праваслаўным богаслужэннем ва ўсе нядзельныя дні года, акрамя перыяду ад Тыдня ваій да Тыдня Ўсіх святых (ад нядзелі перад Вялікаднем да нядзелі пасля Пяцідзясятніцы). У нядзельныя дні Кветнай Трыёдзі Актоіх як асобная кніга не выкарыстоўваецца, аднак яго спевы ўключаны ў саму Трыёдзь (у Тыдні велікоднага перыяду да такіх спеваў ставяцца толькі стыхіры і седальныя па 1-й кафізме, у тыдні святых айцоў I Сусветнага Сабору і Усіх святых — усё неабходныя спевы Актоіха надрукаваны ў Трыёдзі). Безумоўна Актоіх у нядзельныя дні адмяняецца, калі ў тыдзень здарыцца Госпада двунадзясятае свята (заўсёды адмяняецца на рухомыя Гасподнія двунадзясятыя святы, якія супадаюць з нядзельнымі днямі: Тыдзень Ваій, Антыпасху, Пяцідзясятніцу).

У сядмічныя дні Актоіх не спяваецца ў перыяды перадсвята і пасвяты двунадзесятых свят, у перыяд спеваў Кветнай Трыёдзі. У перыяд Святой Чатырохдзесятніцы Актоіх выкарыстоўваецца толькі ў 1-4 суботы і на вялікіх вячэрнях, якія здзяйсняюцца ў нядзелю ўвечары (напярэдадні панядзелка); у астатнія дні Актоіх як кніга не запатрабаваны. Ва ўсе святы вялікія, дбайныя і поліялейныя Актоіх не выкарыстоўваецца. Таксама вельмі абмежавана Актоіх выкарыстоўваецца ў святы з вялікім славаслоўем: ён спяваецца толькі ў святы славаслоўных святых (якіх у праваслаўным Статуце ўсяго 3) і толькі ў каноне на ютрані, тады як у іншых відах славаслоўных богаслужэнняў Актоіх адмяняецца.

Спасылкі

правіць