Антыной

Антыной (грэч. Αντινοος, лац.: Antinous) (каля 110 — 130) — грэчаскі юнак, выхадзец малаазійскай правінцыі Віфінія, палюбоўнік рымскага імператара Адрыяна, абагаўлёны пасля смерці. У Егіпце Антыноя атаясамлялі з Асірысам.

Антыной
лац.: Antinous стар.-грэч.: Ἀντίνοος
Род дзейнасці	favourite
Дата нараджэння	каля 111
Месца нараджэння	Балу, Правінцыя Балу, Турцыя
Дата смерці	30 кастрычніка 130(0130-10-30)
Месца смерці	Ніл, Судан або Антынопаль[d], Эль-Мінья[d], Егіпет
Месца пахавання	Віла Адрыяна
Грамадзянства	Старажытны Рым
Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Антыной з вілы Мандрагонэ» — гонар збору Ш. Баргезэ

Біяграфія

Меркавана, Адрыян пазнаёміўся з Антыноем у 124 г., калі праязджаў праз Віфінію. З 128 г. юнак неадступна знаходзіўся пры імператары. Антыной загінуў у кастрычніку 130 года ў водах Канопскага Ніла пры нявысветленых акалічнасцях — у якасці магчымай прычыны называлі самагубства, рытуальную ахвяру, забойства і няшчасны выпадак.

Адрыян заснаваў горад Антынопаль на месцы гібелі свайго фаварыта, узвёў у яго гонар статуі ў некалькіх гарадах, было выканана таксама мноства яго скульптурных партрэтаў. Маштабы увекавечання яго памяці былі выключнымі — да нас дайшло больш выяў Антыноя, чым іншых вельмі знакамітых (і значна больш выбітных) рымлян: Антыной Фарнезскі, Антыной Бельведэрскі, Антыной Дэльфійскі і інш. Пасля сваёй гібелі Антыной стаў шанавацца як бог, які памірае і ўваскрасае, і яго культ быў гэтак папулярны, што нават ганіўся ў працах апалагетаў ранняга хрысціянства.

Прыдворныя астраномы вылучылі на небе сузор’е Антыной, якое спарадычна выкарыстоўвалася аж да XIX стагоддзя, але зараз адмененае.

Бібліяграфія

• Lambert, R., Beloved and God: The Story of Hadrian and Antinous (New York, 1984)
• Levezow, Über den Antinous (1808)
• Dietrich, Antinoos (1884)
• Laban, Der Gemütsausdruck des Antinoos (1891)
• Antinoüs, A Romance of Ancient Rome, from the German of A. Hausrath, by M. Saftord (New York, 1882)
• Ebers, Der Kaiser (1881).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Антыной
• Антиной, любимец Адриана // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Віртуальны музей Антыноя (англ.) (фр.) (ням.)
• Старонка, прысвечаная Антыною (ням.)
• Скульптуры Антыноя на сайце Liverpool museums
• Жыццё Адрыяна і яго каханне да Антыноя Архівавана 3 лістапада 2005. на сайце The World History of Male Love Архівавана 7 жніўня 2020. (англ.)