Банкаўскі крызіс (2023)

Банкаўскі крызіс 2023 года выкліканы ростам стаўкі рэфінансавання і, як вынік, адтокам дэпазітных укладаў. Крызіс закрануў у першую чаргу банкі ЗША і Еўропы. Найбуйнейшымі яго ахвярамі сталі Credit Suisse, Silicon Valley Bank, First Republic Bank, Signature Bank і Silvergate Bank[1].

Журналісты каля аддзялення Signature Bank, Нью-Ёрк, 13 сакавіка 2023 года.

Пачатак крызісу правіць

На працягу пяці дзён у сакавіку 2023 года збанкрутавалі адразу тры буйных амерыканскіх банка[2], што выклікала рэзкае зніжэнне сусветных цэн на акцыі банкаў[3]. Банкруцтва Silvergate Bank і Signature Bank, якія мелі значны досвед работы з крыптавалютамі, прыйшліся на разгар турбулентнасці на гэтым рынку[4][5]. Silicon Valley Bank (SVB) збанкрутаваў у выніку банкаўскай панікі[6]; яго падзенне стала другім па велічыні банкруцтвам банка ў гісторыі ЗША[7]. Пераважнай большасцю кліентаў былі кампаніі і прыватныя асобы з буйнымі дэпазітамі, якія не былі застрахаваны Федэральнай карпарацыяй па страхаванні ўкладаў (FDIC), так як яе страхоўка распаўсюджвалася толькі на дэпазіты да $250 тысяч[8].

У адказ на гэтыя падзеі федэральныя банкаўскія рэгулятары абвясцілі ў сумесным камюніке, што будуць прыняты надзвычайныя меры для забеспячэння таго, каб усе дэпазіты ў Silicon Valley Bank і Signature Bank былі абаронены[9]. Федэральная рэзервовая сістэма арганізавала Праграму тэрміновага фінансавання банкаў (BTFP)[10] для прадастаўлення пазыкі тэрмінам да аднаго года[11]. Каб крызіс не закрануў больш банкаў, глабальныя галіновыя рэгулятары, уключаючы Федэральную рэзервовую сістэму, Банк Канады, Банк Англіі, Банк Японіі, Еўрапейскі цэнтральны банк і Швейцарскі нацыянальны банк, умяшаліся, каб забяспечыць ліквіднасць[12][13][14].

Неўзабаве пасля банкруцтва SVB укладчыкі сталі здымаць наяўныя з First Republic Bank (FRB), які спецыялізаваўся на прыватных банкаўскіх паслугах для заможных кліентаў[15]. 10 сакавіка таргі акцыямі First Republic былі прыпынены[16]. Пазней таргі акцыямі былі адноўлены, але працягнулі падзенне, асабліва пасля заявы кіраўніцтва банка 24 красавіка аб скарачэнні аб’ёму прынятых дэпазітаў на 100 млрд долараў за I квартал 2023 года. Як і SVB, FRB меў значныя дэпазіты больш чым на $250 тысяч; такія дэпазіты складалі 68% ад агульнай колькасці на канец 2022 года, скараціўшыся да 27% да канца сакавіка. Курс акцый FRB упаў да $4,6 за акцыю 26 красавіка 2023 года (у параўнанні з $143 у пачатку лютага)[17][18]. 1 мая прадстаўнікі FDIC абвясцілі, што FRB быў зачынены і прададзены JPMorgan Chase[19][20][21].

Рэакцыя ўладаў правіць

Праграма тэрміновага фінансавання (Bank Term Funding Program, BTFP) — праграма крэдытавання ў ЗША, створаная Федэральнай рэзервовай сістэмай (ФРС) у выхадныя 11-12 сакавіка 2023 года.

Праграма прызначана для абароны банкаў ад набегу ўкладчыкаў пасля краху Silicon Valley Bank і іншых банкаў[22]. Праграма фінансуецца праз Фонд страхавання ўкладаў (FDIC)[23], прапануе пазыкі на тэрмін да 1-га года пазычальнікам, якія закладваюць у якасці закладу некаторыя віды каштоўных папер, уключаючы казначэйскія аблігацыі ЗША, даўгавыя абавязацельствы агенцтваў і каштоўныя паперы, забяспечаныя іпатэкай[11]. Заклад будзе ацэньвацца па намінальнай цане, а не па рынкавай, таму банк можа займаць актывы, цана якіх не пацярпела ў выніку серыі павышэнняў FOMC працэнтных ставак з 2022 года.

Мінфін краіны паабяцаў выдзеліць да 25 млрд дол. са свайго біржавога стабілізацыйнага фонду ў якасці падтрымкі праграмы[24].

Уплыў на сусветныя рынкі правіць

Да 19 сакавіка ў СМІ ўсё часцей сталі гучаць асцярогі з нагоды ўплыву крызісу ў ЗША на банкаўскі сектар на міжнародным узроўні[12][13][14][25][26]. За месяц да падзей швейцарскі Credit Suisse абвясціў аб сваём найбуйнейшай гадавой страце з часоў фінансавага крызісу 2008 года, паколькі кліенты працягвалі хуткімі тэмпамі здымаць свае наяўныя; у чацвёртым квартале 2022 года было знята 147 мільярдаў долараў. Кампанія таксама паведаміла, што выявіла істотныя недахопы ў сваёй фінансавай справаздачнасці. Яе найбуйнейшы інвестар, Saudi National Bank, абвясціў 15 сакавіка, што не будзе аказваць дадатковай падтрымкі Credit Suisse. Цана акцый упала на 25%, і UBS прыняў пастанову выкупіць банк[27][28][29][30][31][32].

У Японіі тры асноўных крэдытора, Mitsubishi UFJ Financial Group, Sumitomo Mitsui Financial Group і Mizuho Financial Group, страцілі 10-12% у цане сваіх акцый з-за рынкавых узрушэнняў і іх уплыву на рынак аблігацый[33]. Фондавы індэкс Японіі TOPIX упаў на 17%. Падзенне было выклікана асцярогамі з нагоды краху SVB і рызыкамі ў рэгіянальным банкаўскім сектары краіны, часткова з-за схільнасці павышэнню працэнтных ставак у ЗША. Цэнтральны банк Японіі ў сярэдзіне сакавіка правёў крызіснае пасяджэнне[34]. Фінансавы крызіс вымусіў Цэнтральны банк Індыі адкласці павышэнне працэнтных ставак 6 красавіка. Цэнтральныя банкі Аўстраліі, Канады і Інданезіі таксама прыпынілі далейшае павышэнне ставак[35].

Зноскі правіць

  1. Fed up with shrinking savings, Europeans pull billions from banks (англ.). Daily Sabah (4 мая 2023).
  2. Глава SEC предложил «укрепить финансовые ограждения» после крушения трех банков в США (руск.). Forbes.ru. Праверана 2 мая 2023.
  3. "Акции банков в мире упали из-за рухнувшего Silicon Valley Bank. Это крупнейший банковский крах с 2008 года". BBC News Русская служба. Праверана 2023-05-02.
  4. MacKenzie Sigalos. What the failures of Signature, SVB and Silvergate mean for the crypto sector (англ.). CNBC. Праверана 2 мая 2023.
  5. Жертвы краха FTX рассчитывали получить возмещение от банков Silvergate и Signature, но их банкротства нарушили планы клиентов биржи :: РБК.Крипто (руск.). РБК Крипто. Праверана 2 мая 2023.
  6. Предтеча кризиса. В США рухнул очередной крупный банк // АиФ, 2.05.2023
  7. Чрезвычайное высокотехнологичное банкротство (руск.). Коммерсантъ (12 сакавіка 2023). Праверана 2 мая 2023.
  8. SVB потянул за собой рынки (руск.). Коммерсантъ (13 сакавіка 2023). Праверана 2 мая 2023.
  9. Joint Statement by Treasury, Federal Reserve, and FDIC (англ.).
  10. Регуляторы США обнародовали план действий в связи с крахом банка SVB (руск.).
  11. а б "Federal Reserve announces emergency lending facility to shore up US banks". 2023-03-12.
  12. а б "Global banking crisis: What just happened?". CNN. 2023-03-19.
  13. а б "Global stocks sink after Credit Suisse takeover, amid fears of banking crisis". 2023-03-20.
  14. а б "Investors Say Banking Crisis Far From Over Even After UBS's Credit Suisse Deal". 2023-03-20.
  15. JPMorgan купит рухнувший First Republic Bank (руск.). РБК.
  16. Will First Republic Bank enter FDIC receivership or be sold "under duress" before January 1, 2024?(нявызн.). Metaculus.
  17. First Republic, other regional bank stocks sink after failure of Silicon Valley Bank (англ.). CNBC.
  18. First Republic shares book slim gains after brutal sell-off (англ.).
  19. First Republic Bank закрыт и продан JPMorgan Chase (руск.). Коммерсантъ.
  20. "First Republic Bank Is Seized by Regulators and Sold to JPMorgan Chase". The New York Times.
  21. JPMorgan Chase Bank, National Association, Columbus, Ohio Assumes All the Deposits of First Republic Bank, San Francisco, California (англ.). www.fdic.gov.
  22. Cox. U.S. government steps in and says people with funds deposited at SVB will be able to access their money (англ.). CNBC (12 сакавіка 2023).
  23. Smialek, Jeanna (2023-03-12). "Regulators Race to Contain Silicon Valley Bank Fallout and Close Signature Bank". The New York Times.
  24. "Factbox: Key elements of Fed's new US bank funding program".
  25. "Central banks announce dollar liquidity measures to ease banking crisis". Financial Times. 2023-03-19.
  26. Fed Leads Global Liquidity Boost as Bank Crisis Deepens (англ.). TheStreet (20 сакавіка 2023).
  27. "Швейцарский UBS уговорили выкупить проблемный банк Credit Suisse". BBC News Русская служба.
  28. UBS покупает Credit Suisse за $3,25 млрд (руск.). Interfax.ru.
  29. "Credit Suisse axes top bosses' bonuses after biggest loss since financial crisis". The Guardian. 2023-02-09. {{cite news}}: |first= не мае |last= (даведка)
  30. "What happened at Credit Suisse and how did it reach crisis point?". Reuters. 2023-03-18. {{cite news}}: |first= не мае |last= (даведка)
  31. "UBS Agrees to Buy Rival Credit Suisse". The New York Times. 2023-03-19. {{cite news}}: |first= не мае |last= (даведка)
  32. Elliot Smith. The Swiss claim the U.S. banking crisis ultimately toppled Credit Suisse. But are they right? (англ.). CNBC.
  33. SVB collapse hits Japanese banks harder than Chinese ones (англ.). Nikkei Asia. Праверана 7 мая 2023.
  34. "Japanese banks take post-SVB hit over bond fears". Financial Times. 2023-03-26. Праверана 2023-05-07.
  35. Bhat, Swati (2023-04-06). "India pauses rate hikes in surprise decision, but door open for more". Reuters. Праверана 2023-05-07.

Спасылкі правіць