Бара (вецер)
Бара (італ.: bora, ад грэч. βορέας — паўночны вецер; «барэй» — халодны паўночны вецер) — моцны парывісты халодны вецер, што дзьме на ўзбярэжжы параўнальна цёплых мораў ці буйных азёр, што аддзеленыя нізкімі горнымі хрыбтамі ад моцна астуджаных кантынентальных раўнін.
Апісанне правіць
Ўтвараецца пераважна ў халодную пару года пры затрымцы халоднай масы паветра нізкімі горнымі хрыбтамі. Перавальваючы праз іх, вяршыня халоднай масы паветра апярэджвае ніжнюю частку; паветра не паспявае прагрэцца, як пры фёне, і абвальваецца ўніз да нагрэтай паверхні з нізкім атмасферным ціскам. Працягласць бары — ад сутак да тыдня. Сутачны перапад тэмператур падчас бары можа дасягаць 40 °C.[1]
Геаграфія правіць
У Расіі асабліва моцныя бары Наварасійскай бухты і Геленджыкскай бухты, дзе вятры маюць паўночна-ўсходні кірунак і дзьмуць больш за 40 дзён у год; берагоў Байкала (сарма на Малым моры) і баргузін на процілеглым беразе), чукоцкага горада Певек (т. зв. «южак»). У Еўропе найбольш вядомыя бары Адрыятычнага мора (у раёне гарадоў Трыест, Рыека, Задар, Сень і інш.). У Харватыі гэты вецер называюць «бура». Падабенства з барой мае і вецер «норд» у раёне Баку, містраль на Міжземнаморскім узбярэжжы Францыі ад Манпелье да Тулона, «нортсер» у Мексіканскім заліве. Асаблівы тып бары — сцёкавы вецер у Антарктыдзе і на паўночным востраве Новай Зямлі.
Новарасійская бара правіць
Перад з’яўленнем бары ля вяршыняў гор можна назіраць густыя аблокі, якія жыхары Новарасійска называюць «бароды». Першапачаткова вецер вельмі няўстойлівы, але паступова ён набывае пэўны кірунак і велізарную хуткасць — да 60 (і нават да 80) м/с[2]. У сярэднім хуткасць наварасійскай бары складае больш за 20 м/с. Падаючы на паверхню мора, бара выклікае моцнае хваляванне. Узмацнелыя хвалі затапліваюць берагі і таксама прыносяць разбурэнне; пры моцных маразах (у Наварасійску парадку −20…-24 °C) яны застываюць, і ўтвараецца ледзяная корка.