В’етнамская імперыя
В'етнамская імперыя (в’етн.: Đế quốc Việt Nam 帝國越南) — марыянеткавая праяпонская дзяржава, якая кароткі час існавала на тэрыторыі В’етнама ў канцы Другой сусветнай вайны
| марыянеткавая дзяржава Японскай імперыі | |||
| В'етнамская імперыя | |||
|---|---|---|---|
| в’етн.: Đế quốc Việt Nam | |||
|
|||
|
Гімн: «Đăng đàn cung» Кароль узыходзіць на трон «Việt Nam minh châu trời Đông» В'етнам - жамчужына Усходу |
|||
 |
|||
|
11 сакавіка 1945 — 23 жніўня 1945
|
|||
| Сталіца | Хюэ | ||
| Мова(ы) | в'етнамская | ||
| Афіцыйная мова | в'етнамская мова | ||
| Форма кіравання | манархія | ||
| Дынастыя | Нгуен | ||
| імператар | |||
| • 1945 | Баа Дай | ||
| Пераемнасць | |||
|
< пратэктарат Танкін < пратэктарат Аннам < калонія Кахінхіна |
|||
|
Дэмакратычная Рэспубліка В'етнам > пратэктарат Аннам > калонія Кахінхіна > пратэктарат Танкін > |
|||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
.svg)
Перадгісторыя
правіцьНеўзабаве пасля падзення Францыі адміністрацыя Французскага Індакітая, кантраляваная з Вішысцкай Францыі, дазволіла Японіі акупаваць паўночную частку сваёй тэрыторыі. У краіне быў усталяваны «супольны пратэктарат» Японіі і Вішысцкай адміністрацыі.
Акупаваўшы Індакітай, Японія спачатку асцярожна, імкнучыся ўнікаць канфліктаў з французскай адміністрацыяй, а з 1942 года шырока і агрэсіўна разгарнула прапаганду паназіяцкіх ідэй сярод мясцовага насельніцтва, прыцягваючы на свой бок розныя нацыяналістычныя групы і арганізацыі, якія вылічвалі з дапамогай Японіі дамагчыся поспехаў у антыкаланіяльным барацьбе за незалежнасць В'етнама. На гэтай сацыяльнай базе з дапамогай японцаў былі створаны Нацыянал-сацыялістычная партыя Вялікага В'ета, Партыя народнага кіравання Вялікага В'ета і інш. У 1942—1943 гадах пры актыўнай падтрымцы Японіі актывізавалі сваю дзейнасць палітыка-рэлігійныя рухі «Каадай» і «Хоахаа». Японскае камандаванне праводзіла лінію на аб'яднанне ўсіх па-праяпонску настроеных груповак і асобных правых дзеячаў В'етнама (Чан Чанг Кім, Нго Дзінь З’ем і інш.) дзеля ажыццяўлення антыфранцузскага перавароту і стварэння свайго марыянеткавага ўрада.
Дзейнасць праяпонскіх сіл палягчалася тым, што з пачаткам Уторай сусветнай вайны каланіяльная адміністрацыя сур'ёзна паслабіла Камуністычную партыю Індакітая. Многія арганізацыі КПІК былі разгромлены. Каб захаваць ЦК партыі ад поўнага разгрому, з канца 1939 года месцазнаходжанне яго перанеслі з Сайгона ў Паўночны В'етнам, а потым, пасля акупацыі Паўночнага В'етнама Японіяй — на некаторы час у Паўднёвы Кітай. 19 мая 1941 года ў Цзынсі (Паўднёвы Кітай) на нарадзе прадстаўнікоў КПІК першых арганізацый Выратавання Радзімы была абвешчана адукацыя Лігі змагання за незалежнасць В'етнама (В’етмінь). Цэнтрам дзейнасці В'етміня стаў В'етбак.
Да пачатку 1945 года ўзброеныя сілы Японіі пацярпелі шэраг сур'ёзных параз. Параза на Філіпінскіх астравах прывяла японскае камандаванне ў замяшанне. Становішча патрабавала выпрацавання новых планаў ведання вайны. У гэтай сітуацыі японскія акупацыйныя войскі арганізавалі 9 сакавіка 1945 года дзяржаўны пераварот у Індакітаі, ліквідаваўшы французскую адміністрацыю. Страцілыя сваю баяздольнасць за пяць гадоў акупацыі французскія войскі большай часткай паслухмяна склалі зброю. Толькі некалькі падраздзяленняў апынуліся здольнымі з баямі прарвацца праз японскія кардоны да кітайскай мяжы.
Літаратура
правіць- «История Востока» в 6 томах. Том V. «Восток в новейшее время (1914—1945)», кн. 2. — М.: Издательская фирма «Восточная литература» РАН, 2006. — ISBN 5-02-018500-0
- И. В. Можейко. Западный ветер — ясная погода. — М.: АСТ, 2001. — ISBN 5-17-005862-4