Васіль Дравінскі
Васіль Фёдаравіч Дравінскі (Базилиушъ Дрεвинскии, польск.: Bazyli Drewiński; да 1535 — да 19 чэрвеня 1583) — вялікі пісар літоўскі (1566—1576), каралеўскі сакратар (1569—1583).
| Васіль Дравінскі | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Корчак | |||||||
|
|||||||
| Пераемнік | Мікалай Ясенскі[d] | ||||||
| Нараджэнне | не пазней за 1535 | ||||||
| Смерць | 1583 | ||||||
| Адукацыя | |||||||
| Дзейнасць | дзяржаўны служачы | ||||||
Біяграфія правіць
З валынскага незаможнага баярскага роду Дравінскіх гербу «Корчак». З 1549 года вучыўся ў Кракаўскай акадэміі, 27 студзеня 1554 года ўключаны ў спісы Вітэнбергскага ўніверсітэта[1], адначасова з 1554 года вучыўся ў пратэстанцкім Базельскім універсітэце[2], дзе быў першым зарэгістраваным студэнтам-«русінам»[3]. Вітэнбергскі прафесар Філіп Меланхтан у рэкамендацыі да базельскага прафесара Чэліё Курыёнэ ад 1 мая 1554 года называў Дравінскага русінам і «паважаным чалавекам»[4]. Магчыма, нейкі час таксама вучыўся ў Парыжы, дзе пазнаёміўся з Янам Замойскім[1].
Па вяртанні з замежжа Дравінскі пачаў служыць рускім пісарам у Канцылярыі Вялікага Княства Літоўскага, а ў сакавіку 1566 года атрымаў урад пісара вялікага літоўскага. Імаверна, меў у гэтым пратэкцыю луцкага земскага суддзі Гаўрылы Бокія[1], значнейшага сярод валынскай арыстакратыі прыхільніка дзяржаўнай уніі[5]. Пра іх сувязь сведчыць Попіс 1567 года, на які Дравінскі ставіў трох «коней» у складзе почту Бокія. Як пісар вялікі літоўскі Дравінскі быў удзельнікам Люблінскага сейму.[1]
Як і большасць валынскай шляхты, Дравінскі падтрымліваў дзяржаўную унію. Напэўна таму, жніўнем 1569 года разам з Барташам Жухорскім пасланы каралём да Мікалая Радзівіла Рудога, каб прыняць ад таго ўнійную прысягу, што яны не здолелі зрабіць.[1] Але Дравінскі з ласкі караля ў 1569 годзе атрымаў урад каралеўскага сакратара. У 1570 годзе ён быў каралеўскім паслом з інструкцыямі на Валынскі сеймік, дзе паслом на сейм абралі Гаўрылу Бокія, што пацвердзіла падтрымку валынянамі пастаноў сейма 1569 года. Таксама Дравінскі быў каралеўскім паслом на Валынскі сеймік у пазнейшыя гады, у тым ліку ў 1577 годзе.[6] Падчас першага пасляўнійнага безкаралеўя быў паслом ад Валыні на элекцыйны сейм[6].
Склаў тастамент 19 красавіка 1583 года і да 19 чэрвеня 1583 года памёр.
Уладанні правіць
Род Дравінскіх гербу Корчак называўся па сваім родавым маёнтку Дрывін (Drywin) або Дрэвін (Drewin) у пазнейшым Уладзімірскім павеце, гэта было іх галоўнае, а працяглы час і адзінае ўладанне. Маёмасны стан Дравінскіх ускладняўся, бо ў XVI ст. род вельмі разросся.[2]
Служба каралеўскага сакратара ўзвысіла Васіля Дравінскага сярод валынскай арыстакратыі і палепшыла маёмаснае становішча. Таксама гэтаму спрыялі шлюбы, праз іх — асабліва праз трэці — Дравінскі павялічыў сваё багацце[6]. Паказваючы ўзрастанне заможнасці Дравінскага, украінская даследчыца Ірына Варанчук адзначыла, што памер пасагаў яго дачок з трэцяга шлюбу быў прыкладна ў 13 разоў большы за пасагі дачок з першага шлюбу[7].
Пад канец жыцця Васіль Дравінскі валодаў 2/3 Дрэвіна, Шпыколасамі, Пашывам, Паўханамі, Гусевым, Княжым, большай часткай Какорыва — усё на Валыні (у Крамянецкім і Луцкім паветах).[6]
Сям’я правіць
Васіль Дравінскі быў тройчы жанаты і меў як меней 5 сыноў і 9 дачок. Пра першую жонку няма звестак, з другой — Мілкай Багданаўнай з Лідзіхоўскіх, ён ажаніўся ў 1560 годзе, трэцяя — Таццяна Аляксандраўнай з Гетаўтаў.[6]
Тастамент правіць
19 красавіка 1583 года склаў тастамент, якім загадаў пахаваць сябе ў царкве ў Пашыве «без кожных свецкіх цырымоній, помпы і непатрэбных забабонаў»[6], пры гэтым выразна падкрэсліваў прыхільнасць да праваслаўнай веры.[8] Таксама былі запісы адносна дзяцей. Дравінскі загадваў выканаўцам тастамента не шкадаваць грошай з яго маёмасці на адукацыю сына Лаўрына, якога ён ужо аддаў у школу ў Любартаве, і адправіць яго туды, «дзе праўдзіва хваляць Бога, а не чалавечыя памылкі, і вучаць вольным навукам ва ўсіх добрых і дабрадзейных звычаях маладых людзей». Лаўрын мусіў скончыць навучанне да «лет сваіх поўных» і «розуму добрага дарастання». Аднак, смерць неўзабаве галоўнага апекуна дзяцей Васіля Дравінскага — яго брата Кірыка, ускладніла выкананне тастамента і невядома ці працягваў Лаўрын адукацыю пасля школы ў Любартаве.[8]
Крыніцы правіць
- ↑ а б в г д Kempa 2023, s. 95.
- ↑ а б Kempa 2023, s. 94.
- ↑ Банькоўскі-Цюліг М.. Студэнты і студэнткі з Беларусі ў швейцарскіх універсітэтах (XVI -- пачатак XX ст.). pawet.net. Праверана 29 сакавіка 2024.
- ↑ Kot S. Polacy w Bazylei za czasów Zygmunta Augusta // «Reformacja w Polsce» № 1, 1921. — S. 113—114.
- ↑ Kempa 2023, s. 95, not. 22.
- ↑ а б в г д е ё ж з і к Kempa 2023, s. 96.
- ↑ Kempa 2023, s. 96, not. 32.
- ↑ а б Kempa 2023, s. 97.
Літаратура правіць
- Tomasz Kempa Ławryn Drewiński – najważniejszy prawosławny protagonista szlachecki w czasach Zygmunta III // Res Historica. — 2023. — Т. 56. — С. 89–150. — DOI:10.17951/rh.2023.56.89-150
- Ворончук І. Шляхетський рід Дривинських: генеалогія і матримоніальні зв’язки (XVI — перша половина XVII ст.). Студії і матеріали з історії Волині. Кременець, 2012. — С. 195—210.