Вільчык
Вільчык, вільчак, канёк – верхняе рабро двухсхільнай страхі[1].
Таксама так называецца разное ўпрыгожанне вяршынь закрылін. Вільчыкі бываюць парныя (утвараюцца верхнімі выпускамі 2 перакрыжаваных закрылін) і адзінарныя. Парныя — найбольш старадаўняе і пашыранае ўпрыгожанне сялянскай хаты. Іх робяць тэхнікай прапілоўкі ў выглядзе стылізаваных рагоў, конскіх галоў, птушак, змей[1].
Ёсць меркаванні, што раней вільчыкі выконвалі абярэгавую функцыю, але з цягам часу іх магічны сэнс страціўся, яны сталі выключна дэкаратыўным элементам. Адзінарныя вільчыкі з'явіліся ў пачатку XX ст., іх вырэзваюць з адной дошкі і прыбіваюць на скрыжаванні закрылін. Разам з традыцыйнымі дэкаратыўнымі матывамі (раслінны, зааморфны, геаметрычны) сустракаюцца формы, уласцівыя толькі адзінарным вільчыкам (піка, страла, сэрца і інш.)[1].
У наш час формы вільчыкаў узбагачаюць сучаснай эмблематыкай (зорка, голуб)[1].
Вільчыкі вядомы па ўсёй Беларусі, за выключэннем паўднёва-заходніх раёнаў Гомельшчыны, дзе больш пашыраны 4-схільныя дахі[1].
Зноскі
- ↑ а б в г д Вільчык // Этнаграфія Беларусі: Энцыклапедыя / Рэдкалегія: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. . — Мн.: БелСЭ, 1989. — 575 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-014-9.
Літаратура
правіць- Вільчык // Этнаграфія Беларусі: Энцыклапедыя / Рэдкалегія: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. . — Мн.: БелСЭ, 1989. — 575 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-014-9.
- Беларускае народнае жыллё / [Э. Р. Сабаленка і інш.] ; рэдактар В. К. Бандарчык ; Акадэмія навук БССР, Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору. — Мінск: Беларуская навука, 1973. — 125 с. — 2 250 экз.
- Сахута, Я.М. Фарбы роднай зямлі: Нарысы пра нар. мастацтва Беларусі. Кн. для вучняў / Я.М. Сахута. — Мінск : Нар. асвета, 1985. — 191 с.