Ганна Іванаўна Верас

Ганна Іванаўна Верас (укр.: Ганна Іванівна Верес; нар. 21 снежня 1928, Абуховычы, Іванкіўскі раён, Кіеўская акруга, УССР — пам. 11 чэрвеня 2003, Абуховычы, Іванкіўскі раён, Кіеўская вобласць, Украіна) — украінская вышывальшчыца і ткачыха. Народны мастак Украіны (1995).

Ганна Іванаўна Верас
Род дзейнасці ткач
Дата нараджэння 21 снежня 1928(1928-12-21)
Месца нараджэння
Дата смерці 11 чэрвеня 2003(2003-06-11) (74 гады)
Месца смерці
Грамадзянства
Маці Марыя Маркелаўна Пасабчук[d]
Дзеці Валянціна Іванаўна Верас[d] і Elena Veres[d]
Член у
Узнагароды і прэміі
Ордэн «Знак Пашаны»
People's Painter of Ukraine Нацыянальная прэмія Украіны імя Тараса Шаўчэнкі

Біяграфія правіць

Нарадзілася 21 снежня 1928 года ў вёсцы Абуховычы (сёння — Вышгарадскі раён Кіеўскай вобласці, Украіна). Атрымала сярэднюю адукацыю. Майстэрству ткацтва вучылася ў сваёй маці Марыі Пасабчук.

Член саюза савецкіх мастакоў Украіны з 1965 года і Нацыянальнага саюза майстроў народнага мастацтва Украіны з 1999 года.

У 1988—1992 гадах стварыла музей народнага ткацтва ў пгт Іванківе.

Жыла ў Кіеве, у доме № 9 на завулку Бастыённым, кватэра 15[1].

Памерла 11 чэрвеня 2003 года ў Абуховычах.

Творчасць правіць

Працавала ў галіне дэкаратыўнага мастацтва (мастацкая вышыўка). Аўтар і выканаўца традыцыйных палескіх тканых ручнікоў, дэкаратыўных тканін і пано.

У 1966—1968 гадах выканала арнаментальныя ручнікі, якія прысвяціла Тарасу Рыгоравічу Шаўчэнку. Рэпрадукцыямі яе ручнікоў у суаўтарстве з Ганнай Васілашчук ілюстраваны «Кабзар» Шаўчэнкі (Кіеў, 1971).

Удзельнічала ў рэспубліканскіх і замежных выстаўках з 1960 года, усесаюзных — з 1961 года. Яе працы экспануюцца ў Нацыянальным музеі Тараса Шаўчэнкі у Кіеве, Шаўчэнкаўскім нацыянальны запаведніку ў Каніві, Нацыянальным музеі ўкраінскага народнага дэкаратыўнага мастацтва.

Творчасці майстрыхі прысвечаны кінафільмы «Ляда» (1974, «Кіеўнавукфільм»), «А лён цвіце» (1980, «Укртэлефільм»).

Асобныя працы майстрыхі, якія захоўваліся ў Іванкаўскім гісторыка-краязнаўчым музеі, згарэлі 27 лютага 2022 года з-за пажару, які ўзнік падчас бою з расійскімі вайскамі ў ходзе расійска-ўкраінскай вайны[2].

Сям’я правіць

Мела двух дачок Валянціну Іванаўну Верас і Алену Іванаўну Верас, якія таксама сталі майстрынямі.

Узнагароды правіць

  • Ордэн «Знак Пашаны»;
  • Шаўчэнкаўская прэмія за 1968 год (разам з Ганнай Васілашчук за цыкл укранскіх народных тканых ручнікоў, створаных у 1965—1967 гадах)[3];
  • Заслужаны майстар народнай творчасці УССР (1977);
  • Народны мастак Украіны (1995).

Зноскі

Літаратура правіць

  • Верес Ганна Іванівна // Українські радянські художники. Довідник. — Київ : Мистецтво, 1972. — С. 70.;
  • Верес Ганна Іванівна // Словник художників України / за ред. М. П. Бажана (відп. ред.) та ін. — К. : Головна редакція Української радянської енциклопедії, 1973. — С. 41.
  • Верес Ганна Іванівна // Українська радянська енциклопедія : у 12 томах / за ред. М. Бажана. — 2-ге вид. — К.: Головна редакція УРЕ, 1974–1985.;
  • Верес Ганна Іванівна // Шевченківський словник. Том 1 / Інститут літератури імені Т. Г. Шевченка Академії Наук УРСР. — Київ : Головна редакція УРЕ, 1976. — С. 110;
  • Верес Ганна Іванівна // Митці України: Енциклопедичний довідник  (укр.) / Упорядники: М. Г. Лабінський  (укр.), В. С. Мурза. За редакцією А. В. Кудрицького  (руск.). — К.: «Українська енциклопедія» ім. М. П. Бажана, 1992. — 848 с. — ISBN 5-88500-042-5.;
  • Г. А. Местечкін. Верес Ганна Іванівна // Мистецтво України: енциклопедія: у 5 томах. / редколегія: А. В. Кудрицький (відп. ред.) [та ін.]. — Київ: «Українська енциклопедія» імені М. П. Бажана, 1995, Том 1: А-В. — 1995, С. 305;
  • Н. О. Саєнко. Верес Ганна Іванівна // Енциклопедія сучасної України : у 30 т.. (укр.) / ред. кол. І. М. Дзюба [та ін.] ; НАН України, НТШ. — К.: Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2001­—2020. — ISBN 944-02-3354-X.