Гарадскі аўтобус Познані
Гарадскі аўтобус Познані — адзін з відаў мясцовага транспарту ў Познані. Адна з найстарэйшых аўтобусных сістэм у Польшчы. Першы гарадскі аўтобусны маршрут быў запушчаны ў 1925 годзе. Аўтобусы належаць ТАА «Гарадское транспартнае прадпрыемства ў Познані» (МПК Познань), якое разам з перавозчыкамі з суседніх гмін абслугоўвае гарадскія і прыгарадныя лініі (акрамя гарадскога транспарту ў Сважэндзы) ад імя «Упраўлення гарадскога транспарту ў Познані» (ЗТМ Познань).
| Познаньскі аўтобус | |
|---|---|
.jpg) | |
| Аўтобусная сістэма | |
| Краіна |
 Польшча |
| Горад | Познань |
| Дата адкрыцця | 1 лістапада 1925 г. |
| Дата зачынення | Дзеючая |
| Колькасць маршрутаў | 124 |
| Колькасць аўтобусных паркаў | 2 |
| Колькасць аўтобусаў | 342 |
| Кошт праезду |
4 PLN (15 мінут) 6 PLN (45 мінут) 8 PLN (90 мінут) 15 PLN (1 гадзіна ў зоне А) 20 PLN (1 гадзіна ў зоне ABCD) 50 PLN (7 дзён у зоне A) 80 PLN (7 дзён у зоне ABCD) |
| Кампанія-перавозчык |
«Упраўленне гарадскога транспарту ў Познані» (ЗТМ Познань) |
| Сайт кампаніі | https://www.ztm.poznan.pl/ |
| на Вікісховішчы | |
Гісторыя правіць
Другая Рэч Паспалітая правіць
Першым прадпрыемствам, якое атрымала канцэсію на адкрыццё аўтобусных ліній у Познані, стала фірма АТ «Аўтобусы Познані»[1].
1 лістапада 1925 года лічыцца пачаткам рэгулярных аўтобусных перавозак у Познані, калі пачалі працаваць аўтобусы Познаньскай электрычнай чыгункі[2]. Першыя аўтобусныя лініі пазначаліся літарамі A, B і г.д. (толькі ў 1954 годзе іх сталі абазначаць лічбамі, пачынаючы з 51). Адна лінія ішла ад Старога Рынку да Глувна, а другая таксама ад Старога Рынку да Віняраў. Неўзабаве была запушчана трэцяя лінія — ад Пошча свабоды да вул. Я. Матэйка. Пасажыраў перавозілі 4 нядаўна набытыя аўтобусы Scania (кожны на 25 пасажыраў). 8 красавіка 1934 года была адкрыта першая прыгарадная лінія, якая ішла да Масіна (функцыянаваа толькі 2 гады)[3].
У 1944 годзе ў Познані з'явіліся першыя аўтобусы «Büssing» з газавымі рухавікамі.
Познаньскі аўтобус у сацыялістычнай Польшчы правіць
Значнае развіццё аўтобусны транспарт Познані атрымаў у 1950-я гады. Маршрутныя лініі сталі дасягаць многіх перыферыйных раёнаў (напрыклад, Кжыжоўнік або Стараленка Велька), а таксама за межамі горада (Сважэндз, Тарнова Падгурнэ, Пушчыкова). У гэты жа час у скад парку быў прыняты новы рухомы састаў: спачатку San H01B, а потым — San H25B і з сярэдзіны 1960-х гг ЗІС-155[3]. Першапачаткова транспарт стаяў на вул. Звяжынецка, а ў 1968 годзе з'явілася новае дэпо па вул. Варшавска[4].
У 1959 годзе ў Познань паступіў першы Jelcz 272 MEX[5], а ў 1966 годзе — першыя 6 сучлененых Jelcz AP-02. У 1970 годзе ў МПК Познань былі толькі аўтобусы маркі Jelcz (227 аўтобусаў) і турыстычны аўтобус маркі Karosa. Прыкладна ў 1975 годзе, часцей за ўсё на лініі Агроды—Кжыжоўнік, курсіраваў Jelcz з прычэпамі (13 штук PO01). Па стане на 1975 год прадпрыемствам МПК Познань было перавезена 101 077 пасажыраў[4]. У 1977 годзе ў Познань пачалі паступаць першыя экзэмпляры Jelcz PR110 (10 штук), на якіх у дзень адкрыцця 49-га Познаньскага міжнароднага кірмашу ехала партыйна-ўрадавая дэлегацыя. З 1983 года ў аўтапарк папоўніўся мадэрнізаванымі Jelcz PR110M. У 1984 годзе у скадзе МПК Познань было 155 Jelczy PR110U, 23 Jelcze PR110M і 4 Jelcze PR110IL. У 1980-х гадах па меры імпарту новай маркі Ikarus колькасць Jelcza пачала скарачацца[6]. У 1981 годзе аўтапарк МПК Познань пераехаў у новае дэпо па вул. Кача (Капаніна)[5].
Познаньскі аўтобус у Трэцяй Рэчы Паспалітай правіць
У 1991 годзе, у сувязі з ліквідацыяй прыгарадных ліній, большасць аўтапарка горада была перададзена гмінам каля Познані, а ў 1992 годзе аўтобусы маркі Jelcze былі канчаткова зняты з эксплуатацыі. Пакінулі толькі 3 аўтобуса для экскурсій[6]. У 1991 годзе наўзамен закрытых трамвайных ліній былі ўведзены начныя аўтобусныя маршруты. У 1990-я гады быў закуплены першы нізкападлогавы аўтобус (1995 год), а з 1996 года былі ўведзены ў эксплуатацыю 122 нізкападлогавых аўтобуса марак MAN і Neoplan польскай вытворчасці[5]. У 2002 годзе была ўстаявана сістэма ўнутранага маніторынгу транспартных сродкаўм МПК Познань. З 2006 года ўсе аўтобусы Solaris абсталёўваюцца кандыцыянерамі.
У 1994 годзе быў пастаўлены рэкорд па пасажыраперавозкам у горадзе — 191 452 пасажыраў. Аднак у будучыні пасажыраперавозкі скарачаліся за кошт развіцця асабістага транспарту[4].
З 16 студзеня 2010 года аўтапарк Познані цалкам скадзены з нізкападлогавых аўтобусаў. У 2013 годзе МПК Познань зняла з маршрута адзіны сярэднепадлогавы Ikarus 435.05D.
Аўтобусны парк правіць
Сучасны рухомы склад правіць
| Тып | Пачатак экспуатацыі | Клімат-кантроль | Колькасць |
|---|---|---|---|
| Kapena Urby 65c | 2011 | 
|
1 |
| Mercus City | 2022 |
|
5 |
| MAN NL263 Lion’s City | 2005 | 
|
10 |
| MAN NL273 Lion’s City | 2009 |
|
3 |
| Solaris Urbino 8,6 | 2011 |
|
26 |
| Solaris Urbino 12 III | 2009 |
|
85 |
| Solaris Urbino 12 IV | |||
| Solaris Urbino 18 III | 2006 |
|
131 |
| Solaris Urbino 18 IV | |||
| Solaris Urbino 18 III hybrid Allison II | 2008 |
|
1 |
| Solaris Urbino 12 IV electric | 2020 |
|
37 |
| Solaris Urbino 18 IV electric | 2019 |
|
21 |
| Mercedes-Benz Conecto G | 2023 |
|
20 |
| Усе транспартныя сродкі | 342 | ||
| Доля аўтобусаў з нізкай падлогай і нізкім уваходам | 100% | ||
| Доля аўтобусаў з клімат-кантролем | 92% | ||
Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Удзельнік, які паставіў шаблон, не пакінуў тлумачэнняў. |
Крыніцы правіць
- ↑ Kopeć, Z. Poznań między wojnami: opowieść o życiu miasta 1918-1939 / Zbigniew Kopeć. — Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy Michał Koliński, 2013. — 129, [1] s.: il. — S. 51. —ISBN 978-83-7729-030-9.
- ↑ Kopeć, Z. Poznań między wojnami: opowieść o życiu miasta 1918-1939 / Zbigniew Kopeć. — Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy Michał Koliński, 2013. — 129, [1] s.: il. — S. 51. —ISBN 978-83-7729-030-9.
- ↑ а б Strenk, M. J. To już 80 lat minęło! Rozmowa z dyrektorem przewozów autobusowych — Krzysztofem Książykiem / Marian Janusz Strenk // Z Życia MPK Poznań. — 2005. № 3(725). — S. 1—2. — ISSN 0329-6637
- ↑ а б в Komunikacja autobusowa coraz bardziej popularna // Z Życia MPK Poznań. — 2006. — № 7(748). — S. 3. — ISSN 0329-6637.
- ↑ а б в 130 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu // Z Życia MPK Poznań. — 2010. — № 6(810). — S. 2—6. — ISSN 0329-6637.
- ↑ а б Jurczak, M. Krótka historia francuskiego Berlieta. PeeRka powraca / Marcin Jurczak // Z Życia MPK Poznań. — 2008. — № 19(793). — S. 10—11. — ISSN 0329-6637.