Генры Льюіс Стымсан

Генры Льюіс Стымсан (англ.: Henry Lewis Stimson; 21 верасня 1867, Нью-Ёрк — 20 кастрычніка 1950) — амерыканскі дзеяч, займаў пасаду ваеннага міністра, генерал-губернатара Філіпін і Дзяржаўнага сакратара.

Генры Льюіс Стымсан
англ.: Henry Lewis Stimson
Ваенны міністр ЗША 22 мая 1911 — 4 сакавіка 1913
Папярэднік	Jacob M. Dickinson[d]
Пераемнік	Lindley Miller Garrison[d]
генерал-губернатар Філіпінаў[d] 27 снежня 1927 — 23 лютага 1929
Папярэднік	Leonard Wood[d]
Пераемнік	Eugene Allen Gilmore[d]
46-ы дзяржаўны сакратар ЗША 28 сакавіка 1929 — 4 сакавіка 1933
Папярэднік	Фрэнк Білінгс Келаг
Пераемнік	Кордэл Хал
Ваенны міністр ЗША 10 ліпеня 1940 — 21 верасня 1945
Папярэднік	Гары Хайнс Вудрынг
Пераемнік	Robert P. Patterson[d]
Нараджэнне	21 верасня 1867(1867-09-21)[…] Нью-Ёрк, Нью-Ёрк, ЗША
Смерць	20 кастрычніка 1950(1950-10-20)[…] (83 гады) Хантынгтан, акруга Сафалк, Нью-Ёрк, ЗША
Месца пахавання	Memorial Cemetery of St. John's Church[d]
Бацька	Lewis Atterbury Stimson[d]
Веравызнанне	прэсвітэрыянства
Партыя	Рэспубліканская партыя ЗША
Член у	Амерыканскі легіён Таварыства Phi Beta Kappa
Адукацыя	Ельскі каледж Гарвардская школа права[d] Акадэмія Філіпса[d]
Дзейнасць	палітык, адвакат, дыпламат
Бітвы	Першая сусветная вайна
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў багатай сям’і Льюіса Этэрбуры Стымсана і Кандас Вілер. Маці Генры памерла, калі яму было 7 гадоў, выхоўваўся дзядулем і бабуляй. Вучыўся ў школе Phillips Academy ў Андоверы, затым у Ельскім універсітэце, дзе атрымаў ступень бакалаўра ў 1888 годзе. Быў прыняты ў таварыства «Чэрап і косці». Працягнуў адукацыю на юрыдычным факультэце Гарвардскага ўніверсітэта. У 1891 годзе пачаў працаваць у нью-ёркскай юрыдычнай фірме «Root and Clark», праз два гады стаў партнёрам. У 1893 Стымсан ажаніўся з Мэйбл Велінгтан Уайт, прапраўнучка аднага з бацькоў-заснавальнікаў ЗША Роджэра Шэрмана; у іх не было дзяцей.

У 1906 годзе прэзідэнт Тэадор Рузвельт прызначыў Стымсана пракурорам паўднёвага раёна Нью-Ёрка. На гэтай пасадзе Стымсан актыўна праводзіў антытрэстаўскую палітыку Рузвельта. У 1910 года Стымсан быў кандыдатам ад рэспубліканцаў на выбарах мэра Нью-Ёрку, але прайграў выбары. З 1911 па 1913 год Стымсан быў ваенным міністрам у адміністрацыі Уільяма Тафта. Падчас Першай сусветнай вайны служыў у арміі ў Францыі. Даслужыўся да палкоўніка артылерыі.

У 1927 годзе прэзідэнт Калвін Кулідж накіраваў Стымсана ў Нікарагуа, для вядзення мірных перамоў аб спыненні грамадзянскай вайны ў гэтай краіне. Са снежня 1927 па сакавік 1929 Стымсан займаў пасаду генерал-губернатара Філіпін. 1929 па 1933 займаў пасаду Дзяржаўнага сакратара ЗША ў адміністрацыі прэзідэнта Герберта Гувера. Узначальваў дэлегацыю ЗША на ваенна-марской канферэнцыі ў Лондане. Калі ў 1931 годзе Японія акупавала Маньчжурыі і стварыла там марыянеткавую дзяржаву Маньчжоу-Го, Стымсан накіраваў ноты ўрадам Японіі і Кітая, у тым, што ЗША не прызнаюць законнасці ніякага дагавора або сітуацыі, якія парушалі б правы ЗША ці Кітайскай рэспублікі. Вярнуўшыся да прыватнага жыцця са сканчэннем прэзідэнцкага тэрміну Гувера Стымсан застаўся праціўнікам японскай агрэсіі ў Азіі.

У 1940 годзе прэзідэнт Франклін Дэлана Рузвельт прызначыў Стымсана на пост ваеннага міністра. Стымсан ажыццяўляў нагляд за стварэннем атамнай бомбы, кантралюючы непасрэднага кіраўніка Манхэтэнскага праекта генерала Леслі Гроўсв. Узначальваючы камісію па распрацоўцы атамнай бомбы Стымсвн выкрасліў са складзенага спісу цэляў бамбардзіроўкі культурны цэнтр Японіі Кіёта, дзе калісьці правёў мядовы месяц і замяніў яго Нагасакі. 21 верасня 1945 года, адразу пасля капітуляцыі Японіі Стымсан, якому было 78 гадоў, сышоў у адстаўку.

Жыў у сваім маёнтку на Лонг-Айлендзе, дзе і памёр у 1950 годзе.