Герда Цірэн
Герда Цірэн (швед. Gerda Tirén, 1858—1928) — шведская мастачка. Стварала пейзажы Францыі і Швецыі, дзіцячыя партрэты і жанравыя сцэны.
Герда Цірэн | |
---|---|
шведск.: Gerda Tirén | |
Імя пры нараджэнні | Gerda Maria Rydberg Tirén |
Дата нараджэння | 11 студзеня 1858[1][2] |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 9 кастрычніка 1928[3][1][…] (70 гадоў) |
Месца смерці | |
Месца пахавання | |
Грамадзянства | |
Муж | Юхан Цірэн[d][5] |
Дзеці | Нільс Цірэн[d] і Крысціна Тырэн |
Род дзейнасці | артыстка, ілюстратарка |
Вучоба | |
Уплыў | Эдвард Персей[d] |
Уплыў на | Эльза Мальмквіст[d] |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Біяграфія правіць
Нарадзілася 11 студзеня 1858 года ў Стакгольме. Яе бацька, Карл Генрык Рыдберг (1820—1902), быў пісьменнікам і журналістам. Яе маці, Эма (1820—1899), была ўнучкай партрэтыста і скульптара Ёнаса Форслунда[6].
З 1880 па 1883 гады вучылася ў Каралеўскай акадэміі вольных мастацтваў. Дзякуючы стыпендыі змагла вучыцца ў Парыжы, у камуне Гре-сюр-Луэн. У студзені 1884 года яна заручылася з мастаком Юханам Тырэнам і ў тым жа годзе ў Парыжы выйшла за яго замуж. У канцы 1884 года маладыя вярнуліся на радзіму і пасяліліся ў горадзе Увікен. У іх было чацвёра дзяцей: Нільс (1889—1935) і Сціна (1886—1951), якія таксама сталі мастакамі, Карын (1887—1951) і Элізабэт (1890—1937).
Мастачка праводзіла шматлікія выставы, у тым ліку ў Парыжскім салоне (1885 год) і ў Лільевальхса (1917 год)[7].
Пазней сям’я пераехала ў шведскі горад Пенінгбю ў парафіі Лена, дзе пасяліліся ў сядзібе Тырста, і пражылі там амаль усё жыццё. Памерла ў 1928 годзе ў Пенінгбю і пахавана побач з мужам, пазней там былі пахаваныя і іх дзеці.
Творчасць правіць
Мастачка пісала партрэты, пейзажы і нацюрморты, сцэнкі з жыцця французаў і шведаў, а таксама выявы дзяцей.
Сярод вядомых кніжных ілюстрацый Герды Цірэн — малюнкі да кніг «Жыццё ў краіне» Фрыца Рэйтэра, «Прыгоды Рабінзона Круза» Даніэля Дэфо ў 1899 годзе, «Прынц і жабрак» Марка Твэна і да шматлікіх казак[8].
З 1923 года мастачка актыўна супрацоўнічала з часопісам «Jultomten», які выдавала ў Стакгольме шведская настаўніцкая газета. У гэтым выданні былі надрукаваныя ілюстрацыі да вершу Сакарыяса Тапеліуса «Верабей», шматлікія жанравыя сцэны з дзецьмі.
Карціны Гердцы Цірэн знаходзяцца ў сабранні Нацыянальнага музея ў Стакгольме, у шэрагу правінцыйных музеяў Швецыі і шматлікіх прыватных калекцыях[9].
Галерэя правіць
-
Герда Рыдберг Цірэн
-
Вокладка часопіса «Jultomten»
-
Жанчына з хлопчыкам на каленях
-
На ганку
-
Жанчына
-
Вясельная вечарынка
-
Дачка Карын з сабакай Ціпа
Зноскі
- ↑ а б Gerda Tiren // Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7 Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Jakob och Johannes kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/SSA/0008/C I a/23 (1856-1861), bildid: 00025623_00060, sida 33 Праверана 7 кастрычніка 2020.
- ↑ RKDartists Праверана 23 жніўня 2017.
- ↑ Länna kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/SSA/1535/F I/4 (1918-1939), bildid: 00032427_00057, sida 51 Праверана 7 кастрычніка 2020.
- ↑ Gerda, f. 1858 i Jakob och Johannes Stockholms stad // Swedish Census 1900 — Riksarkivet. Праверана 22 лістапада 2023.
- ↑ Personakt Gerda Rydberg, gift Tirén.
- ↑ Gerda Tirén, född Rydberg.
- ↑ Svenskt konstnärslexikon part V, pg. 455, Allhems Förlag, Malmö.
- ↑ Gerda Tirén i Konstnärslexikonett Amanda.