Герта Мюлер (ням.: Herta Müller; 17 жніўня 1953, Ніцкідорф, Банат, Румынія) — нямецкая пісьменніца, грамадскі дзеяч. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры 2009 года з фармулёўкай «з засяроджанасцю ў паэзіі і шчырасцю ў прозе апісвае жыццё абяздоленых».

Герта Мюлер
ням.: Herta Müller
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння 17 жніўня 1953(1953-08-17)[1][2][…] (71 год)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Муж Richard Wagner[d] і Harry Merkle[d]
Альма-матар
Месца працы
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці пісьменніца, мовазнаўца, паэтка, перакладчыца, раманіст, эсэістка
Гады творчасці з 1976
Жанр паэзія і эсэ
Мова твораў нямецкая
Грамадская дзейнасць
Член у
Прэміі

Нобелеўская прэмія па літаратуры (2009)

Adam Müller-Guttenbrunn-Förderpreis[d] (1981)

Premiul UTC la secțiunea „lucrări în limbile naționalităților conlocuitoare"[d] (1982)

Aspekte-Literaturpreis[d] (1984)

Rauriser Literaturpreis[d] (1985)

Marieluise-Fleißer-Preis[d] (1989)

прэмія Гросвіты[d] (1990)

Kranichsteiner Literaturpreis[d] (1991)

Deutscher Kritikerpreis[d] (1992)

прэмія Генрыха Клейста[d] (1994)

Aristeion Prize[d] (1995)

прэмія Франца Набля[d] (1997)

Ida-Dehmel-Literaturpreis[d] (1998)

International Dublin Literary Award[d] (1998)

Franz-Kafka-Preis[d] (1999)

медаль Карла Цукмаера[d] (2002)

Joseph-Breitbach-Preis[d] (2003)

Literaturpreis der Konrad-Adenauer-Stiftung[d] (2004)

Berliner Literaturpreis[d] (2005)

Würth-Preis für Europäische Literatur[d] (2006)

Walter-Hasenclever-Literaturpreis[d] (2006)

Ehrengabe der Heinrich-Heine-Gesellschaft[d] (2009)

Hoffmann von Fallersleben Prize[d] (2010)

прэмія Самуіла Багуміла Ліндэ[d] (2011)

Stadtschreiber von Bergen[d] (1995, 1996)

Ricarda-Huch-Preis[d] (1987)

Best Translated Book Award[d] (2013)

Hannelore Greve literature award[d] (2014)

прэмія Генрыха Бёля[d] (2015)

Friedrich Hölderlin Prize[d] (2015)

Honorary Award of the Heinrich Heine Society[d] (2009)

Узнагароды
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку

Біяграфія

правіць

Герта Мюлер нарадзілася ў сям'і нямецкамоўных румынскіх фермераў. Яе дзед быў заможным фермерам, але ж яго багатая спадчына была канфіскаваная камуністычным рэжымам. Яе бацька служыў у войску СС у гады Другой сусветнай вайны, потым, у камуністычнай Румыніі, працаваў вадзіцелем грузавіка.

Творчасць

правіць

Аўтар вершаў, прозы, эсэ. Выступае як мастак і фатограф. Яе галоўная тэма — досвед перажытай несвабоды і гвалту, індывідуальная і калектыўная памяць, выцясненне з памяці, амнезія, нежаданне памятаць. Дзеянне шматлікіх раманаў Мюлер адбываецца ў румынскай правінцыі эпохі Чаўшэску.

Зборнікі прозы і эсэ

правіць
  • Niederungen (Нізіна) (Бухарэст, 1982)
  • Drückender Tango (цяжкае танга) (Бухарэст, 1984)
  • Barfüßiger Februar (Басаногі люты) (1987)
  • Wie Wahrnehmung sich erfindet (1990)
  • Der Teufel sitzt im Spiegel (Д'ябал знаходзіцца ў люстэрку) (1991)
  • Eine warme Kartoffel ist ein warmes Bett (1992)
  • Der Wächter nimmt seinen Kamm (1993)
  • Angekommen wie nicht da (1994)
  • Hunger und Seide (Голад і шоўк) (1995)
  • In der Falle (1996)
  • Der fremde Blick oder das Leben ist ein Furz in der Laterne (1999)
  • Im Haarknoten wohnt eine Dame (2000)
  • Heimat ist das, was gesprochen wird (2001)
  • Der König verneigt sich und tötet (Кароль кланяецца і забівае) (2003)
  • Este sau nu este Ion (2005)
  • Die blassen Herren mit den Mokkatassen (2005)
  • Atemschaukel (2009)
  • Cristina und ihre Attrappe oder Was (nicht) in den Akten der Securitate steht (2009)
  • Immer derselbe Schnee und immer derselbe Onkel (2011)
  • Vater telefoniert mit den Fliegen (2012)

Беларускія пераклады

правіць
  • Мюлер, Герта. Голад і шоўк. Мужчыны і жанчыны ў будзённым жыцці // ARCHE. № 4 (103) — 2011. С. 384—397: іл.
  • Мюлер, Герта. Зьвер сэрца. Урывак з раману. // Дзеяслоў. № 43 — 2009.
  • Мюлер, Г. Сёння я не хацела б з сабой сустракацца : [раман] / Герта Мюлер ; пер. з ням. Вольгі Гронскай. — Мінск : А. М. Янушкевіч, 2021. — 216 с. — (Cерыя «Noblesse Oblige»). ISBN 978-985-7210-72-5.

Зноскі

  1. Person Profile // Internet Movie Database — 1990. Праверана 17 кастрычніка 2015.
  2. Herta Müller // Берлінская акадэмія мастацтваў — 1696. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. LIBRISКаралеўская бібліятэка Швецыі, 2012. Праверана 24 жніўня 2018.