Аптэка езуітаў (Гродна)

(Пасля перасылкі з Гродзенская аптэка езуітаў)

Гродзенская аптэка езуітаў — двухпавярховы будынак, які належаць да найбольш ранніх мураваных пабудоў комплексу калегіума езуітаў ў Гродна.

Славутасць
Аптэка езуітаў
53°40′43″ пн. ш. 23°49′53″ у. д.HGЯO
Краіна
Месцазнаходжанне
Дата пабудовы 1709 год
Сайт pdpafipapuatengah.org
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Будынак аптэкі. Пл. Савецкая, 4.

Аптэка выходзіла на вуліцу тарцовымі фасадамі. Галоўным фасадам аптэка выходзіць на Савецкую плошчу (Рыначную плошчу).

Гісторыя

правіць

На плане Гродна 1655 г. на месцы аптэкі ўжо паказаны будынак.

У 1770-я гады аптэка належала заснаванай у Гродна Медыцынскай акадэміі — першай вышэйшай навучальнай установе на тэрыторыі сучаснай Беларусі. У яе сценах працаваў са сваімі вучнямі вядомы французскі вучоны-батанік, доктар медыцыны, прафесар Жан-Эмануэль Жылібер, які па праву лічыцца заснавальнікам фармацэўтычных навук у Беларусі і Літве.

Верагодна у 1760-я гг. надбудаваны другі паверх, таму што ў архіўных дакументах 1772 г. сказана, што другі паверх узведзены нядаўна. Выгляд аптэкі пасля перабудовы паказаны на акварэлі Н. Орды (сярэдзіна XIX ст.). У выніку перабудоў 2-й паловы XIX ст. фасады і інтэр’еры значна зменены.

У XIX ст. аптэкай валодалі такія грамадскія дзеячы як Ян Адамовіч, Казімір Стафаноўскі, які адкрыў на базе аптэкі першую філію Чырвонага Крыжа. А таксама Эдуард Стампеўскі — мэр Гродна ў 19221927 гадах.

У пачатку XX стагоддзя аптэка была перабудавана паводле праекта В. Срокі[1][2].

У гэтым будынку аптэка існавала, нягледзячы на змену уладальнікаў, ўвесь час да 1950 г. Пазней аптэку тут замяніў склад, салон мэблі, Дом настаўніка.

Сучаснасць

правіць
 
Экспазіцыя

Аднавіла сваю дзейнасць езуіцкая аптэка ў 1996 г., калі частку яе памяшканняў узяў у арэнду і аднавіў навукова-вытворчы кааператыў «Биотест». У старадаўніх залах са скляпеністай столямі, упрыгожаных мастацкай каваннем, размяшчаюцца гандлёвыя аддзелы, музейная экспазіцыя і дапаможныя памяшканні. Першая часовая музейная экспазіцыя аптэкі паўстала дзякуючы дапамозе гараджан і праіснавала да 2004 года.

 
Інтэр’ер музея ў аптэцы

У 2001 годзе праведзена рэстаўрацыя фасадаў (арх. Алег Шымбарэцкі)[3].

Пасля кардынальнай рэканструкцыі экспазіцыя ўяўляе сабой залу плошчай 50 кв. м, падзелены на 3 зоны: два ансамблевых комплексу і адзін тэматычны. У першым ансамблевым комплексе ўзноўлены куток старадаўняй травяной лабараторыі, т.з. «куток алхіміка», у другім — фрагмент рэцэптурнай залы мяжы XIX—XX стагоддзях. У вітрынах тэматычнай зоны ў разнастайным ілюстрацыйныя матэрыялы знайшла сваё адлюстраванне багатая гісторыя аптэкі, якая апавядае аб асноўных этапах дзейнасці, якія непарыўна звязаны з развіццём медыцынскіх і фармацэўтычных ведаў у Беларусі.

Зноскі

  1. Игорь Трусов (Гродно). АРХИТЕКТОРЫ И СТРОИТЕЛИ ГРОДНО: XII—XVIII ВВ. Архівавана 26 лютага 2020.
  2. Літоўскі гістарычны архіў у г. Вільнюсе, фонд 604, вопіс 1, справа 7482.
  3. Шимбарецкий Олег Владимирович // Кто есть Кто в Республике Беларусь. Архитекторы Беларуси. / Редакционный совет: И. В. Чекалов (пред.) и др. — Минск: Энциклопедикс, 2014. — 140 с. — ISBN 978-985-7090-29-7. (руск.)

Спасылкі

правіць