Дакіянізм
Дакіянізм (рум.: Protocronismul, таксама)— румынскі тэрмін, які апісвае тэндэнцыю ідэалізаваць мінулае краіны, абапіраючыся на сумнеўныя дадзеныя і суб'ектыўную інтэрпрэтацыю. Гэты феномен набыў асаблівую папулярнасць падчас рэжыму Нікалае Чаўшэску, але яго карані ў румынскай навуцы сягаюць больш чым стагоддзя таму.
Тэрмін даканізм адносіцца да ўзмацнення дакійскіх і больш ранніх каранёў сучасных румын. Некаторыя даследчыкі і крытыкі пагардліва называюць гэтую з'яву "дакаманіяй" або "дакапатыяй", а часам і "тракаманіяй". Аднак прыхільнікі гэтага руху аддаюць перавагу тэрміну "дакалогія". Тэрмін пратахронізм (ад румынскага слова "protocronism", які паходзіць ад старажытнагрэчаскага слова «першы ў часе»), першапачаткова выкарыстоўваўся для абазначэння меркаванага наватарскага характару румынскай культуры і часам выкарыстоўваецца як сінонім даканізму.
Даканізм імкнецца падкрэсліць значнасць дакійскай спадчыны ў гісторыі Румыніі, сцвярджаючы, што сучасныя румыны з'яўляюцца прамымі нашчадкамі дакійскага народа. У сваёй экстрэмальнай форме даканізм прыпісвае дакійцам ці ранейшым карэнным жыхарам Румыніі вялікія дасягненні ў розных галінах культуры і навукі, што можа быць спрэчным і часта не падмацоўваецца надзейнымі гістарычнымі крыніцамі.
Зноскі
правіць- Lucian Boia, Istorie și mit în conștiința românească, Bucharest, Humanitas, 1997
- B. P. Hasdeu, Ethymologicum Magnum Romaniae. Dicționarul limbei istorice și poporane a românilor (Pagini alese), Bucharest, Minerva, 1970
- (in Romanian) Mircea Martin, "Cultura română între comunism și naționalism" (II), in Revista 22, 44 (660)/XIII, October–November 2002
- (in Romanian) Ovidiu Șimonca, "Mircea Eliade și 'căderea în lume'", review of Florin Țurcanu, Mircea Eliade. Le prisonnier de l'histoire, in Observatorul Cultural
- Katherine Verdery, National Ideology under Socialism. Identity and Cultural Politics in Ceaușescu's Romania, University of California Press, 1991. ISBN 0-520-20358-5