Даміні́ка (англ.: Dominica), Садру́жнасць Даміні́кі (англ.: Commonwealth of Dominica) — дзяржава на аднайменным востраве з групы Малых Антыльскіх астравоў у Карыбскім моры. Плошча тэрыторыі — 750 км². Колькасць насельніцтва — каля 70 тыс., у асноўным негры і мулаты (каля 90 %). Захаваліся рэшткі (каля 3 тыс. чал.) плямёнаў карыбаў. Сталіца — Разо (каля 22 тыс.).

Садружнасць Дамінікі
англ.: Commonwealth of Dominica
Герб Дамінікі
Сцяг Дамінікі Герб Дамінікі
Дэвіз: «Après le Bondie, C'est la Ter (патуа, Пасля Бога любім Зямлю)»
Гімн: «Isle of Beauty, Isle of Splendour
(Востраў прыгажосці, востраў пышнасці)»
Дата незалежнасці 3 лістапада 1978 (ад Вялікабрытаніі)
Афіцыйная мова Англійская
Сталіца Разо
Найбуйнейшыя гарады Разо
Форма кіравання Парламенцкая рэспубліка
Прэзідэнт
Прэм'ер-міністр
Накалас Ліверпуль
Рузвельт Скерыт
Плошча
• Усяго
• % воднай паверхні
172-я ў свеце
754 км²
1,6
Насельніцтва
• Ацэнка (2008)
Шчыльнасць

72 512 чал. (184-я)
93 чал./км²
Валюта Усходнекарыбскі долар
Інтэрнэт-дамен .dm
Код ISO (Alpha-2) DM
Код ISO (Alpha-3) DMA
Код МАК DMA
Тэлефонны код +1-767
Часавыя паясы -4
Карта

Адміністрацыйна-тэрытарыяльнае дзяленне — 10 акруг. Дзяржаўная мова — англійская, распаўсюджаны таксама мясцовы крэольскі дыялект на аснове французскай (г. зв. патуа). Большасць вернікаў — каталікі. Нацыянальнае свята — Дзень незалежнасці — 3 лістапада (1978). Грашовая адзінка — усходнекарыбскі долар.

Уваходзіць у склад Арганізацыі Усходніх Карыбскіх дзяржаў.

Гісторыя правіць

Дамініка адкрытая Х. Калумбам у 1493. Неўзабаве да вострава сталі часта заходзіць іспанскія судны, аднак зацяты супраціў карыбскіх індзейцаў не дазволіў іспанцам каланізаваць яго. У 1632 у французаў атрымалася заснаваць першае еўрапейскае паселішча. Барацьба паміж еўрапейскімі дзяржавамі за востраў у 17-18 ст. не прывяла, аднак, да ўсталявання кантролю над Дамінікай з боку якой-небудзь з іх. Па Венскай дамове 1815 Дамініка адышла да Вялікабрытаніі.

1 сакавіка 1967 г. краіна атрымала статус асацыяванай з Вялікабрытаніяй дзяржавы з унутраным самакіраваннем. 3 лістапада 1978 г. абвешчана незалежнасць.

Унутраная палітыка правіць

Дамініка — парламенцкая рэспубліка, уваходзіць у склад Брытанскай садружнасці. Дзейсная канстытуцыя прынятая 3 лістапада 1978 г. Кіраўнік дзяржавы — прэзідэнт (з кастрычніка 2003 г. — Н. Ліверпуль), абіраны на 5 гадоў Палатай сходу — аднапалатным парламентам, які складаецца з 21 абіранага дэпутата і 9 прызначаных прэзідэнтам сенатараў.

Кіраўнік ураду — прэм'ер-міністр, са студзеня 2004 — Р. Скерыт.

Асноўныя палітычныя партыі—Лейбарысцкая партыя (заснаваная ў 1955 г., мае 10 месцаў у парламенце, прытрымліваецца ўмерана левай арыентацыі, лідар — Р. Скеррыт, уладная ў 1978—1979 гг., а з 2000 г. — ва ўлады ў кааліцыі з Партыяй свабоды), Партыя свабоды Дамінікі (створаная ў 1968 г., 2 месцы ў парламенце, правацэнтрысцкай скіраванасці, уладная ў 1980—1995 гг.), Аб'яднаная партыя працаўнікоў (заснаваная ў 1988 г., 9 месцаў у парламенце, прытрымліваецца цэнтрысцкіх пазіцый, падтрымлівае сувязі з прафсаюзным рухам, з 1990 г. — галоўная апазіцыйная партыя, у 1995—2000 гг. была ўладнай).

Эканоміка правіць

Аснова эканомікі — сельская гаспадарка, дае 20 % ВУП, у ёй працуе да 40 % працаздольнага насельніцтва. Асноўныя культуры — бананы (90 % сельскагаспадарчай вытворчасці), цытрусавыя, манга, корняплоды, какосавыя арэхі.

Галоўнай крыніцай бюджэтных паступленняў (каля 44 млн дол. у год) з'яўляецца турызм, у галіне занята 20 % працаздольнага насельніцтва. Яго развіццё стрымліваецца адсутнасцю вялікіх гаваняў для швартоўкі суднаў і міжнароднага аэрапорта.

Прамысловасць (8 % ВУП) прадстаўлена мылаварнямі, прадпрыемствамі па перапрацоўцы сельскагаспадарчай сыравіны. Вырабляюцца сокі, эфірныя алеі, ром, цыгары. Вядзецца здабыча пемзы і вапняку.

Рост ВУП у 2005 г. — 2 % (каля 300 млн дол.). Узровень інфляцыі — каля 3 % у год.

У экспарце 75 % складаюць бананы; астатнія прадукты — мыла, лаўровы алей, гародніна, грэйпфруты, апельсіны. Асноўныя імпарцёры — Вялікабрытанія, краіны Карыбскай супольнасці, Італія і ЗША. Галоўныя артыкулы імпарту — машыны і абсталяванне, прадукты харчавання, спажывецкія тавары, хімікаты. Асноўныя экспарцёры ў Дамініку — ЗША, краіны Карыбскай супольнасці, Вялікабрытанія, Канада.

  1. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/northamerica