Дацэнт
Дацэнт (ад лац.: docens, docentis «навучальны»; англ.: Docent) — вучонае званне і пасада ў вышэйшых навучальных установах многіх краін свету. У беларускай сістэме акадэмічнай іерархіі дацэнт размешчаны ніжэй за прафесара і вышэй за старшага выкладчыка. Як правіла, умовай заняцця пасады дацэнта і атрымання аднайменнага звання з’яўляецца наяўнасць у асобы навуковай ступені.
Беларусь
правіцьВучонае званне дацэнта ў Беларусі прысвойваецца Вышэйшай атэстацыйнай камісіяй Рэспублікі Беларусь па падставе разгляду Экспертнымі саветамі ВАК і Прэзідыумам ВАК атэстацыйных спраў і хадайніцтваў вучоных саветаў устаноў вышэйшай адукацыі і навукова-даследчых устаноў.
Да саіскальніка вучонага звання выстаўляецца шэраг умоў: наяўнасць вучонай ступені як мінімум кандыдата навук, адпаведны стаж, навукова-метадычная і публікацыйная актыўнасць і інш.
Саіскальнік звання павінен працаваць бесперапынна не менш аднаго года ва ўстанове вышэйшай адукацыі, якая прадстаўляе яго да вучонага звання, а ў выпадку сумяшчальніцтва — двух семестраў запар або двух семестраў, раздзеленых не больш чым адным семестрам на пасадах рэктара, прарэктара, вучонага сакратара, дэкана і яго намесніка, загадчыка кафедры, начальніка вучэбнай часткі, прафесара, дацэнта і інш.
Вучонае званне дацэнта прысвойваецца асобам, якія, як правіла, маюць вучоныя ступені доктара або кандыдата навук, якія ажыццяўляюць (у тым ліку па сумяшчальніцтве) навукова-педагагічную дзейнасць і:
- маюць стаж навукова-педагагічнай работы ва ўстановах вышэйшай адукацыі не менш двух гадоў для асоб з вучонай ступенню доктара навук і не менш чатырох гадоў — кандыдата навук;
- праводзяць на высокім навукова-метадычным узроўні навучальныя заняткі;
- маюць за апошнія тры гады не менш за тры апублікаваных артыкулаў у навуковых выданнях, уключаных у пералік выданняў ВАК РБ, або ў замежных навуковых выданнях (акрамя тэзісаў і матэрыялаў канферэнцый, артыкулаў у энцыклапедыях, слоўніках і даведніках) і інш.
У заходняй сістэме беларускай пасадзе і вучонаму званню дацэнта прыкладна адпавядае пасада і званне асацыяванага прафесара.
Спецыяльнасці
правіцьСпецыяльнасці, па якім прысвойваецца навуковае званне дацэнта ў Рэспубліцы Беларусь:
- Прыродазнаўчыя навукі:
- Матэматыка
- Механіка
- Астраномія
- Фізіка
- Хімія
- Фізіка-хімічная біялогія
- Агульная біялогія
- Фізіялогія
- Тэхнічныя навукі:
- Машынабудаванне і машыназнаўства
- Энергетыка
- Электратэхніка
- Прыборабудаванне і метралогія
- Радыётэхніка і сувязь
- Інфарматыка і вылічальная тэхніка
- Металургія
- Матэрыялазнаўства
- Тэхналогія (па напрамках: хімічная, харчовых прадуктаў, матэрыялаў і вырабаў тэкстыльнай і лёгкай прамысловасці, лясной гаспадаркі, дрэваперапрацоўкі і дрэваапрацоўкі)
- Аграінжынерныя сістэмы
- Транспарт
- Будаўніцтва
- Архітэктура
- Электроніка і нанаэлектроніка
- Экалогія
- Бяспека дзейнасці чалавека
- Сельскагаспадарчыя навукі:
- Агранамія
- Ветэрынарыя
- Заатэхнія
- Лесазнаўства
- Гуманітарныя навукі:
- Дакументалістыка і бібліятэказнаўства
- Гісторыя
- Археалогія
- Філасофія
- Літаратуразнаўства
- Мовазнаўства
- Мастацтвазнаўства
- Мастацтва
- Культуралогія
- Турызм
- Фізкультура і спорт
- Сацыяльна-эканамічныя і грамадскія навукі:
- Эканоміка
- Правазнаўства
- Педагогіка
- Псіхалогія
- Сацыялогія
- Паліталогія
- Медыцынскія навукі:
- Клінічная медыцына
- Прафілактычная медыцына
- Медыцынская біялогія
- Фармацэўтыка
- Навукі аб Зямлі:
- Геаграфія
- Геалогія
- Геадэзія і землеўпарадкаванне
- Ваенныя навукі:
- Ваеннае мастацтва і ваеннае будаўніцтва
- Узбраенне і ваенная тэхніка
- Дзяржаўная бяспека
Зноскі
- Вышэйшая атэстацыйная камісія Рэспублікі Беларусь Архівавана 31 студзеня 2019.