Дора Маар

Дора Маар (фр.: Dora Maar, сапраўднае імя Генрыета Тэадора Марковіч, фр.: Henriette Theodora Markovitch, 22 лістапада 1907, Тур — 16 ліпеня 1997, Парыж) — французская мастачка і фатограф.

Дора Маар
фр.: Dora Maar
Дата нараджэння	22 лістапада 1907(1907-11-22)[…]
Месца нараджэння	Парыж, дэпартамент Сена, Францыя
Дата смерці	16 ліпеня 1997(1997-07-16)[…] (89 гадоў)
Месца смерці	IV акруга Парыжа, Парыж, рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя
Месца пахавання	Кламар[d]
Грамадзянства	Францыя
Бацька	Josip Marković[d]
Род дзейнасці	фатографка, артыстка, мастачка, паэтка, харэограф, скульптарка, мадэль, пісьменніца, ілюстратарка
Вучоба	Нацыянальная вышэйшая школа прыгожых мастацтваў Акадэмія Жуліяна
Мастацкі кірунак	сюррэалізм
Уплыў	Андрэ Лот[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія і творчасць

Дачка францужанкі з Турэні і архітэктара харвацкага паходжання, вырасла ў Аргенціне. У 1920 годзе прыехала ў Парыж, вучылася жывапісу, затым фатаграфіі, пазнаёмілася з Брасаем, Карцье-Брэсонам, зблізілася з сюррэалістамі (Брэтон, Батай і інш.). Была асістэнткай Мана Рэя, у 1935 годзе адкрыла ўласнае фотаатэлье. Яе фотамантаж «Папаша Убю» (1936) стаў свайго роду візітнай карткай сюррэалістычнага мастацтва.

У 1936 годзе ў парыжскім кафэ «Дэ маго» Поль Элюар пазнаёміў Маар з Пабла Пікаса, сяброўкай якога, мадэллю і музай яна стала на 9 гадоў. Маар шмат фатаграфавала Пікаса (асабліва ў перыяд яго працы над «Гернікай»), пад яго ўплывам звярнулася да жывапісу. Пікаса часта ствараў выявы сумнай Маар, у яго творчасці яна назаўжды засталася «жанчынай, якая плача».

У 1945 годзе, пасля разрыву з Пікаса, Маар перажыла цяжкі душэўны крызіс, лячылася ў псіхіятрычнай клініцы ў Жака Лакана. Пасля выставы жывапісных работ (1957) на доўгія гады зачынілася ў сваёй кватэры, пісала вершы і карціны, была амаль забытая.

У поўнай меры маляўнічая спадчына Маар, высока ацэненая публікай і крытыкай, была прадстаўлена толькі на пасмяротнай рэтраспектыўнай выставе (1999).

У 2019 годзе (5 чэрвеня — 29 ліпеня) у Цэнтры Пампіду была прадстаўлена найбуйнейшая выстава работ Доры Маар (больш за чатырыста фатаграфій і дакументаў), якая дазваляе прасачыць шлях мастачкі ад першых рэкламных фатаграфій і вулічнага перыяду да сюррэалістычных работ.