Марыя Баграціёні

Марыя Аланская (грэч. Μαρία της Αλανίας) — дачка грузінскага цара Баграта IV, якая, стаўшы адной з ключавых постацей палітычнага жыцця Канстанцінопаля 1070-х гадоў, спрыяла прыходу да ўлады Камнінаў.

Марыя Баграціёні
Byzantine empress[d]
1071 — 1081
Папярэднік Еўдакія Макрэмбалітыса[d]
Пераемнік Ірына Дукіня[d]
Нараджэнне каля 1050[1]
Смерць не раней за 1103
Імя пры нараджэнні груз. მარიამი
Бацька Баграт IV[d][2]
Маці Барэна Аланская[d]
Муж Міхаіл VII Дука[3] і Нікіфар III Ватаніят[3]
Дзеці Канстанцін Дука[d]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Марыя Аланская і Нікіфар III Ватаніят, якіх благаслаўляе Хрыстос (Манускрыпт XI стагоддзя, Нацыянальная бібліятэка Францыі).

Біяграфія

правіць

Марыям была дачкой грузінскага цара Баграта IV і Барэны Аланскай. Яна ўпершыню прыбыла ў Канстанцінопаль, да двара імператрыцы Феадоры, у 1056 годзе, калі была яшчэ дзіцем. Праз дзевяць гадоў яе выдалі замуж за спадчынніка імператара Канстанціна X — Міхаіла.

Пакуль у 1071-78 гадах муж Марыі кіраваў дзяржавай, імператрыца была ў перапісцы з вучоным Феафілактам Балгарскім, падтрымлівала Мінгрэльскі манастыр на Афоне і разам з маці выступіла царкоўным старастай будаўніцтва на гары Сіён.

Пасля звяржэння Міхаіла яго састарэлы пераемнік Нікіфар III Ватаніят шукаў рукі імператрыцы для таго, каб узаконіць узурпацыю ўлады. Марыя Аланская пайшла яму насустрач, пры ўмове, што спадчыннікам прастола будзе абвешчаны яе з Міхаілам сын, Канстанцін Дука.

Калі Нікіфар адмовіўся ад планаў з часам перадаць прастол сыну Марыі, яна ўступіла ў сувязь з Аляксеем Камнінам з мэтай звяржэння з прастола свайго мужа. Пасля ўсшэсця Аляксея на прастол Канстанцін быў заручаны з яго дачкой Ганнай Камнінай і абвешчаны спадчыннікам прастола.

У 1087 годзе, калі ў Аляксея нарадзіўся сын-спадчыннік, заручыны былі скасаваны, Канстанцін Дука — аддалены ад двара, а яго маці Марыя — пастрыжана ў манахіню. Далейшы яе лёс невядомы.

Зноскі

  1. Lundy D. R. The Peerage Праверана 14 кастрычніка 2021.
  2. Lundy D. R. The Peerage
  3. а б (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

Спасылкі

правіць