Мікалай Мікалаевіч Нікулін

Мікалай Мікалаевіч Нікулін (7 красавіка 1923, с. Пагарэлка Малогскага павета Яраслаўскай губерні — 19 сакавіка 2009, Санкт-Пецярбург) — савецкі і расійскі мастацтвазнаўца, вядучы навуковы супрацоўнік і сябра Вучонай рады Эрмітажа, спецыяліст па заходнееўрапейскаму мастацтву (Паўночнае Адраджэнне).

Мікалай Нікулін
руск.: Николай Николаевич Никулин
Сяржант Нікулін, 1942 г.
Сяржант Нікулін, 1942 г.
Род дзейнасці мастацтвазнаўца
Дата нараджэння 7 красавіка 1923(1923-04-07)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 19 сакавіка 2009(2009-03-19)[1] (85 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства СССР, Расія
Бацька Мікалай Аляксандравіч Нікулін
Маці Лідзія Сяргееўна Вауліна
Дзеці Уладзімір Мікалаевіч Нікулін, Лідзія Мікалаеўна Нікуліна
Месца працы
Альма-матар
Прыналежнасць СССР
Бітвы/войны
Узнагароды і прэміі
Ордэн Айчыннай вайны I ступені — 1985 Ордэн Чырвонай Зоркі  — 1945 Медаль «За адвагу» — 1944 Медаль «За адвагу» — 1944
Медаль «За абарону Ленінграда»
Медаль «За абарону Ленінграда»
Медаль «За вызваленне Варшавы»
Медаль «За вызваленне Варшавы»
Медаль «За ўзяцце Берліна»
Медаль «За ўзяцце Берліна»
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Нарадзіўся 7 красавіка 1923 года ў сяле Пагарэлка Малогскага павета Яраслаўскай губерні. Паходзіў з сям’і карэнных расійскіх інтэлігентаў[2]. У 1940 г. скончыў 10-гадовую школу.

Пасля пачатку вайны летам 1941 г. быў мабілізаваны і апынуўся ў школе па падрыхтоўцы радыёспецыялістаў. Пасля яе заканчэння атрымаў званне малодшага сяржанта.

З лістапада 1941 г. — на Волхаўскім фронце. Радавым 883-га артылерыйскага палку (пазней 13-ага гвардзейскага) браў непасрэдны ўдзел у наступе пад Волхавым, у кровапралітных баях пад Кірашамі і Пагостам, у прарыве блакады Ленінграда. Летам 1943 г. удзельнічаў у Мгінскай наступальнай аперацыі. З верасня 1943 г. ваяваў у 48-ой гвардзейскай артылерыйскай брыгадзе. Разам з ёй прайшоў праз Пскоў, Тарту, Ліваву, Варшаву і Данцыг да самага Берліна. Там ён і сустрэў перамогу ў чыне гвардыі сяржанта. Падчас вайны атрымаў чатыры лёгкіх ранення і адну кантузію. Быў дэмабілізаваны ў лістападзе 1945 г.

Паступіў на гістарычны факультэт Леніградскага дзяржаўнага ўніверсітэта, які паспяхова скончыў у 1950 г.

З 1949 г. працаваў у Эрмітажы экскурсаводам. З 1955 г. — навуковы супрацоўнік аднага з вядучых навуковых аддзелаў — аддзела заходнееўрапейскага мастацтва, у якім працаваў больш за 50 гадоў.

З 1965 г. выкладаў у Інстытуце імені І. Я. Рэпіна.

З 1991 г. — член-карэспандэнт Расійская акадэміі мастацтваў.

Памёр 19 сакавіка 2009 г. ў Санкт-Пецярбургу. Пахаваны на Смаленскіх могілках.

Публікацыі правіць

Н. Нікулін з’яўляецца аўтарам больш за 160 артыкулаў, кніг, падручнікаў і навучальных дапаможнікаў, у тым ліку наступных:

  • Дэталі карцін Эрмітажа. Пейзаж у заходнееўрапейскім жывапісу XV—XVI ст. (1959)
  • Нататкі пра творчасць Пітэра Брэйгеля Старэйшага (1961)
  • Le Musée de l’Ermitage, Léningrad: Les primitifs flamands, I. Corpus de la peinture des anciens Pays-Bas méridionaux au quinzième siècle, 8 / Vladimir Loewinson-Lessing et Nicolas Nicouline (1965)
  • Нідэрландскі жывапіс XV—XVI ст. ў Эрмітажы (1980)
  • Залатое стагоддзе нідэрландскага жывапісу (1981)
  • Нідэрландскае мастацтва XV—XVI стагоддзяў у музеях СССР (1987)
  • Нямецкае мастацтва ў Эрмітажы (1987)
  • Антон Рафаэль Менгс (1989)
  • Нямецкі ды аўстрыйскі жывапіс XV—XVIII ст. (1989)

Мемуары пра вайну правіць

У 1975 г. М. Нікулін напісаў кнігу мемуараў пра вайну, на якой яму давялося ваяваць — «Успаміны пра вайну» (руск.: «Воспоминания о войне»), якая была выдадзена толькі ў 2007 г. і адразу стала ў адзін шэраг з найлепшымі антываеннымі творамі сусветнай літаратуры[3].

Сваё стаўленне да войнаў аўтар выразіў словамі:

Вайна — самае вялікае свінства, якое выдумаў род чалавечы, … вайна заўсёды была подласцю, а армія, інструмент забойства — прыладай зла. Няма і не было войн справядлівых, усе яны, як бы іх ні апраўдвалі — антычалавечны.

Гісторык К. М. Аляксандраў у сваім каментары да кнігі напісаў:[4]

Мікалай Мікалаевіч здзейсніў звычайны подзвіг у найвышэйшым хрысціянскім сэнсе гэтага слова. Ён сказаў суайчыннікам Праўду… Нікулін наглядна паказаў: савецкая ўлада ваявала са знешнім ворагам так, што пераўтварыла «свяшчэнную вайну» ў масавае знішчэнне рускага народа ў імя ратавання партыйнай наменклатуры.

Дакументалістыка правіць

  • «Мой Эрмитаж. Николай Николаевич Никулин». Расія, 2009. Тэлеэфір ад 30.11.2009.

Зноскі

Спасылкі правіць