Вікіпедыя

Нацыянальны музей (Гданьск)

Нацыянальны музей у Гданьску (польск.: Muzeum Narodowe w Gdańsku) (да 1972 года Паморскі музей у Гданьску[1]) - шматгаліновая ўстанова культуры, створаная ў 1948 годзе. Супрацоўнічае з Міністэрствам культуры і нацыянальнай спадчыны і занесена ў Дзяржаўны рэестр музеяў пад нумарам 76/134[2]. Найбуйнейшая культурная ўстанова Памераніі.

Нацыянальны музей у Гданьску
Muzeum Narodowe w Gdańsku
Выява лагатыпа
Лагатып

Галоўны ўваход з боку вул. Торуньска
Заснаваны 30 мая 1948
Месцазнаходжанне Сцяг Польшчы Польшча, Гданьск
Адрас вул. Торуньска 1
80-122, Гданьск
Дырэктар Яцэк Фрыдрых
mng.gda.pl
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя правіць

 
Будынак Нацыянальнага музея ў Гданьску (1875)

Музей знаходзіцца ў будынках былога кляштара францысканцаў, працягвае традыцыі Гарадскога музея (Stadtmuseum) і Музея мастацкіх рамёстваў (Kunstgewerbemuseum). Першапачаткова ён існаваў пад назвай «Гарадскі музей». У 1945 годзе ў знішчаны на 65% будынак пачалі звозіць знойдзеныя ў руінах Гданьска помнікі, іх было прыблізна 800. Яны былі рэстаўрыраваны і, па магчымасці, падвергнуты кансервацыі. Адначасова будынак знеслі, каб стварыць выставачную плошчу. 30 мая 1948 года музей быў адкрыты як Дзяржаўны музей у Гданьску, яго адкрывалі намеснік міністра культуры і мастацтва Польшчы – Уладзімір Сакорскі, а таксама дырэктар Нацыянальнага музея ў Варшаве – прафесар Станіслаў Лорэнц. Музей знаходзіўся ў клуатрах і пакоях на першым паверсе. На перабудаваным паверсе ўсё яшчэ працягваўся рамонт. 1 ліпеня 1948 года назва аб’екта была зменена, установа атрымала назву «Паморскі музей». Першыя выставы прадстаўлялі мастацкую культуру Гданьска і Памор’я. Экспазіцыя ўключала еўрапейскую скульптуру і жывапіс, мастацкае майстэрства і польскі жывапіс XIX і XX стагоддзяў, прычым апошнія ў асноўным дзякуючы спонсарству Нацыянальнага музея ў Варшаве. У 1952 г. прэзентаваны вынікі археалагічных даследаванняў прафесара Конрада Яжджэўскага. У 1956 г. яны павярнулі ў Гданьск рэліквіі з СССР, вывезеныя падчас вайны. Яны былі прадстаўлены на выставе, адкрытай 30 верасня. Удзел у ёй прынялі: дырэктар аддзела музеяў ЮНЕСКА, доктар ван дэр Хеген, дырэктар Міжнароднага савета музеяў доктар Жорж Анры Рыўер, дырэктары польскіх музеяў і музеяў з Сафіі, Берліна, Прагі, Будапешта і Бухарэста. Акрамя 150 карцін, каля 4500 выяў і малюнкаў з некалькімі дзясяткамі скульптур, у Гданьск вярнуўся трыпціх «Страшны суд» Ганса Мемлінга – самая каштоўная праца ў музеі. У 1961 г. у музей трапіла частка царкоўных абразаў з Базілікі Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі, якія знаходзіліся ў калекцыях гарадскога музея да вайны. Урад ГДР павярнуў Польшчы 189 палотнішчаў і вышывак. Былі пабудаваны абшырныя музейныя калекцыі, у тым ліку археалагічныя, гістарычныя і этнаграфічныя помнікі. Археалагічныя, марскія і гістарычныя аддзелы, якія дзейнічалі ў музеі, далі пачатак незалежным музеям Гданьска: у 1960 г. - Марскі музей, у 1962 г. - Археалагічны музей і ў 1971 г. - Гістарычны музей горада Гданьска (цяпер музей Гданьска).

 
Ганс Мемлінг «Страшны суд» (1467-1471)

7 мая 1972 г. «Паморскі музей» быў перайменаваны ў «Нацыянальны музей». У цяперашні час у яго ёсць філіялы: Музей дзяржаўнага гімна ў Бендаміне (з 1978 г. у сядзібе Юзэфа Выбіцкага; збірае патрыятычныя калекцыі, прысвечаныя тэмам, звязаным з Мазуркай Дамброўскага і Юзэфам Выбіцкім); Этнаграфічны музей, першапачаткова аддзел, з 1979 года, потым філіял, з 1988 года. Знаходзіцца ў Амбары абатаў у Аліве, збірае калекцыі пазаеўрапейскіх культур і прадметы, звязаныя з людзьмі, пераселенымі з усходняга прымежжа Польскай Рэспублікі; аддзел сучаснага мастацтва ў Палацы абатаў у Аліве (з 1988 г. ён збірае і робіць даступнымі калекцыі, якія адлюстроўваюць найбольш важныя тэндэнцыі сучаснага польскага мастацтва; калекцыі сканцэнтраваны ў наступных раздзелах: жывапіс і малюнкі, графіка і мастацкія тканіны, кераміка і скульптура); Гданьская галерэя фатаграфіі (з 1995 г. – вул. Гробла I 3/5, потым Зялёная брама, створаная Асацыяцыяй польскіх мастакоў і дызайнераў у Гданьску ў 1977 г. як галерэя «GN»; асноўная ўвага надаецца старой фатаграфіі: Гданьска, Памежжа і мастацкім фатаграфіям); Філіял «Зялёнай брамы» (з 1999 года ён мае выставачную функцыю, не збірае ўласных калекцый) і Музей высакароднай традыцыі ў Вялікім Ваплева (з 2006 года ён служыць Паморскім цэнтрам кантактаў з польскай дыяспарай).

 
Частка выставы ў галоўным будынку Нацыянальнага музея ў Гданьску

Галоўны аддзел - аддзел старога мастацтва, размешчаны ў першапачатковым месцы музея, былым кляштары францысканцаў. Тут захоўваюцца і дэманструюцца калекцыі ювеліраў, волава, керамікі, мэблі, скульптуры, графікі, малюнкі і старыя карціны, сабраныя Гарадскім музеем. Таксама прадстаўлены «Страшны суд» Г. Мемлінга. Найбуйнейшай выставачнай арганізацыяй музея ў 1997 г. стала выстава «Aurea Porta Rzeczypospolitej». Гданьскае мастацтва з сярэдзіны XV да канца XVIII ст. Адразу пасля Другой сусветнай вайны і затым у 1994-1995 гадах францысканцы прыклалі намаганні, каб вярнуць будынак. У абарону музея ў сакавіку 1995 г. яго супрацоўнікі накіравалі спецыяльны ліст Папе Рымскаму Яну Паўлу ІІ, указаўшы на будынак, а таксама сабралі подпісы жыхароў Труймяста ў знак пратэсту, «Dziennik Bałtycki» надрукаваў спецыяльныя карткі для падпісання чытачоў. 14 чэрвеня 1995 г. Камісія па маёмасці пры апараце Савета Міністраў Польшчы адхіліла патрабаванні францысканцаў.

У 2017 годзе 6 філіялаў наведалі ў агульнай складанасці 162 137 наведвальнікаў[3].

Дырэктары правіць

Філіялы музея правіць

Выява Філіял Адрас
 
 Аддзел ранняга мастацтва - галоўны будынак Таруньска 1

80-822, Гданьск

 
 Аддзел сучаснага мастацтва (Палац абатаў) Чыстэрсуў 18

80-330, Гданьск

 
 Этнаграфічны музей (Амбар абатаў) Чыстэрсуў 19

80-330, Гданьск

 
 Зялёная брама

Гданьская галерэя фатаграфіі

Доўгі Тарг 24

80-828, Гданьск

 
 Музей дзяржаўнага гімна ў Бендаміне Бендамін 16

83-422, Новы Баркочын

 
 Музей высакароднай традыцыі ў Вялікім Ваплева Вялікае Ваплева

82-410, Стары Тарг

Галерэя правіць

Зноскі

  1. ↑ Архіўная копія (польск.)(недаступная спасылка). www.gedanopedia.pl. Архівавана з першакрыніцы 18 мая 2021. Праверана 18 мая 2021.
  2. ↑ Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 21 красавіка 2021. Праверана 18 мая 2021.
  3. ↑ Muzeum Narodowe w Gdańsku: 162 137 zwiedzających
  4. ↑ а б Jacek Friedrich nowym dyrektorem Muzeum Narodowego w Gdańsku (польск.). trojmiasto.pl. Праверана 19 верасня 2020.
  5. ↑ Kennedy Grimsted, Patricia. Nazi-Looted Art from East and West in East Prussia: Initial Findings on the Erich Koch Collection (PDF).
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Нацыянальны_музей_(Гданьск)&oldid=4562978"