Палітыка Ісландыі
Ісландыя — парламенцка-прэзідэнцкая рэспубліка. Члены парламента, які называецца Альтынг (ісл.: Alþingi), абіраюцца прамым галасаваннем кожныя 4 гады. Упершыню альтынг сабраўся ў 930 годзе, што робіць яго самым старым дзеючым парламентам у свеце. Паводле вынікаў выбараў 2016 года, 48 % сяброў парламента складаюць жанчыны — гэта найбольш «жаночы» парламент свету (у сярэднім у свеце — 23 %)[1].
На чале ўрада стаіць прэм’ер, якога прызначае прэзідэнт. Прэзідэнцкія выбары адбываюцца кожныя 4 гады. Прэзідэнт Оўлавюр Рагнар Грымсан не змяняўся ў 1996—2016 гг. У 2000 і 2008 ён заставаўся на пасадзе па прычыне адсутнасці іншых жадаючых выставіць кандыдатуру на выбары[2]. Грымсан стаў першым у гісторыі Ісландыі прэзідэнтам, які ўсклаў вета на закон, прыняты Альтынгам.
У 2016 адбыліся доўгачаканыя выбары з цэлымі двума кандыдатамі. Гісторык Гвюдні Ёўханесан перамог бізнэсвумэн Халл Томасдоцір. У снежні 2016 года новы прэзідэнт меў беспрэцэдэнтна высокі рэйтынг (97 %).
Палітычныя партыі правіць
- Прагрэсіўная партыя (з 1916), правацэнтрысцкая.
- Партыя незалежнасці (з 1929), кансерватыўная.
- Ліберальная партыя (з 1998), правая.
- Левая зялёная партыя (з 1999).
- Аб’яднаныя левыя (з 2000), сацыял-дэмакратычная.
Прававая сістэма правіць
Ісландыя ўваходзіць у скандынаўскую сістэму права, якая адносіцца да рамана-германскай сям’і. Грамадзянска-прававая сістэма заснавана на дацкім заканадаўстве і не падпадае цалкам пад юрысдыкцыю Міжнароднага суда ААН. Судовая ўлада складаецца з Вярхоўнага Суда (ісл.: Haestirettur; яго суддзі прызначаюцца пажыццёва міністрам юстыцыі) і васьмі акруговых судоў (іх суддзі таксама прызначаюцца пажыццёва міністрам юстыцыі). Акрамя гэтага, існуюць спецыяльныя суды па марскіх, працоўных і рэлігійных справах.