Пратэсты ў Манголіі (2022)

Пратэсты ў Манголіі пачаліся 3 снежня 2022 года з-за карупцыйнага скандалу[1]. Удзельнікі акцыі, што сабраліся ў цэнтры Улан-Батара, запатрабавалі пакараць людзей, якія скралі адпраўлены на экспарт у Кітай вугаль на 12 мільярдаў долараў. Нечакана яны пайшлі на штурм Палаца ўрада  (манг.)[2]. Сілавікам удалося адбіць першы націск, але дэманстранты адмовіліся разыходзіцца. Пазней пратэстоўцы былі разагнаны[3].

Пратэсты ў Манголіі (2022)
Дата з 3 па 13 снежня 2022
Месца  Манголія
Прычыны крадзеж вугалю, карупцыя, незадаволенасць мангольскім урадам
Мэты пакараць людзей, якія скралі адпраўлены на экспарт у Кітай вугаль, а таксама адстаўка ўрада
Характарыстыка дэманстрацыі, інтэрнэт-актывізм, грамадзянскае непадпарадкаванне
Дадзеныя саступкі
пачатак расследвання, арышт некалькіх падазраваных
Страты
Паранена6 параненых

Перадгісторыя правіць

Мясцовыя СМІ паведамілі, што прычынай грамадзянскай незадаволенасці стала дачыненне многіх палітыкаў да крадзяжу экспартнага вугалю. Паводле неафіцыйных даных, з Манголіі выкрадзена каля 6,5 мільёнаў тон вугалю. Таксама адзначаецца, што ў Кітаі пакаралі смерцю датычных да аферы і даслалі спіс з імёнамі мангольскіх чыноўнікаў, заўважаных у гэтай справе. Пратэстоўцы запатрабавалі назваць іх. Міністр юстыцыі і ўнутраных спраў краіны Хішгегійн Нямбаатар паведаміў, што ўрад па дыпламатычных каналах звярнуўся да пекінскіх уладаў з просьбай аб супрацоўніцтве з кітайскай пракуратурай, якая расследавала крадзяж вугалю[4].

Манголія экспартуе ў Кітай да 86% сваіх тавараў, прычым больш за палову гэтага аб’ёму прыпадае на вугаль. Кошт экспарту вугалю падскочыў да 4,5 мільярдаў долараў за першыя 9 месяцаў 2022 года[4].

Пратэсты правіць

4 снежня правіць

Пратэстоўцы сабраліся ля ўрадавага палаца Улан-Батара і запатрабавалі назваць імёны чыноўнікаў, якія, як сцвярджаецца, прысвоілі 44 трыльёны мангольскіх тугрыкаў ад экспарту вугалю за апошнія два гады. Некалькі пратэстоўцаў трымалі нацыянальныя сцягі і плакаты «хопіць рабаваць народ», «хопіць есці, думаючы пра маю будучыню»[5].

У трэцім па велічыні мангольскім горадзе Дархане таксама запатрабавалі назваць імёны выкрадальнікаў вугалю і канфіскаваць іх маёмасць. Пратэстоўцы прайшлі маршам па вуліцах, скандуючы лозунгі[5].

5 снежня правіць

Пратэстоўцы паспрабавалі ўварвацца ў Палац ўрада ў Улан-Батары. На плошчы Сухэ-Батара  (манг.) былі спалены калядныя елкі, а мітынгоўцы ненадоўга перакрылі галоўны бульвар сталіцы, праспект Мір[6]. Яны таксама рушылі ў бок рэзідэнцыі прэм’ер-міністра, але дарогу да яе перакрыла паліцыя[7].

Улады Манголіі заявілі, што стварылі рабочую групу для дыялогу з пратэстоўцамі. Паведамлялася, што ўрад тройчы абмеркаваў сітуацыю і ўвёў «асаблівы рэжым» у дачыненні да дзяржаўнай вугальнай кампаніі «Эрдэнэс Таванталгой  (манг.)». Міністр эканамічнага развіцця назваў 5 былых яе дырэктараў падазраванымі ў крадзяжы вугалю[8].

6 снежня правіць

У сталіцы аднавілася пратэстная акцыя. Паводле ацэнак мясцовых СМІ, у цэнтры горада сабраліся прыблізна 200 маніфестантаў[9].

7 снежня правіць

Прэм’ер-міністр Лувсанамсрайн Аюун-Эрдэнэ  (манг.) сустрэўся з пратэстоўцамі, каб паспрабаваць супакоіць грамадскі гнеў з нагоды карупцыі. Ён паабяцаў вырашыць праблему крадзяжу вугалю «раз і назаўжды»[10][11].

Спікер парламента Гамбажавін Занданшатар  (манг.) абвясціў аб стварэнні рабочай групы для расследавання карупцыі ў вугальнай прамысловасці. Пастаянная камісія парламента па эканоміцы ўхваліла прапанову аб правядзенні грамадскіх слуханняў[12].

8 снежня правіць

Міністр унутраных спраў Хішгегійн Нямбаатар абвясціў аб арышце некалькіх падазраваных у крадзяжы вугалю[13].

13 снежня правіць

Паведамлялася, што некалькі сотняў пратэстоўцаў па-ранейшаму збіраюцца на цэнтральнай плошчы горада, каб настойваць на рэформах і дзеяннях урада. Міністр юстыцыі і ўнутраных спраў абвясціў аб плане апублікавання існай інфармацыі па «Эрдэнэс Таванталгой»: былі раскрыты звесткі аб уладальніках 25 000 грузавікоў, якія ўдзельнічалі ў перавозцы вугалю. Улады краіны таксама планавалі прызначыць вядучага міжнароднага аўдытара для праверкі фінансаў кампаніі[14].

Ахвяры правіць

У выніку цісканіны падчас штурму Палаца ўрада пацярпелі чацвёра сілавікоў і двое пратэстоўцаў[15].

Рэакцыя правіць

  • Пасольства ЗША заклікала суайчыннікаў пазбягаць дэманстрацый і месцаў масавага збору людзей[16].
  • Прадстаўніца Міністэрства замежных спраў КНР  (кіт.) Мао Нін заявіла з нагоды карупцыйнага інцыдэнту наступнае: «Як дружалюбны сусед, Кітай верыць, што ўрад Манголіі належным чынам расследуе інцыдэнт і ўрэгулюе яго. Калі Манголія звернецца з такой просьбай, кампетэнтныя органы Кітая акажуць неабходную дапамогу ў адпаведнасці з адпаведнымі законамі і статутамі»[17].

Зноскі

  1. Протестующие в столице Монголии ворвались в Дворец Правительства
  2. Протестующие в столице Монголии ворвались в здание правительства
  3. Полиция разогнала протестующих в столице Монголии
  4. а б tengrinews.kz. Массовые акции протеста охватили столицу Монголии (руск.). Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz (5 снежня 2022). Праверана 5 снежня 2022.
  5. а б Протестующие в Монголии требуют отставки правительства из-за хищений (руск.). Радио Свобода. Праверана 5 снежня 2022.
  6. "Ирээдүйг минь бодоод, идэхээ болиоч". www.unen.mn (5 снежня 2022). Праверана 5 снежня 2022.
  7. В Монголии массовые протесты из-за экономической ситуации и кражи угля на $12 млрд. Митингующие штурмуют Дворец правительства (руск.). Настоящее Время. Праверана 5 снежня 2022.
  8. Mongolia protesters demand government name officials accused of thieving state coal export profits (англ.). www.bne.eu (5 снежня 2022). Праверана 5 снежня 2022.
  9. Андрей Сапожников (2022-12-06). "В Монголии возобновились антикоррупционные протесты". Коммерсантъ.
  10. Mongolian PM Vows to End Coal Theft Amid Loud Protests Rival Times, December 7, 2022
  11. Mongolian PM Meets With Protesters Over Millions in Missing Coal Bloomberg, December 7, 2022
  12. Г.Занданшатар: “Нүүрсний хулгай”-н хэргийг ард түмний хяналт дор ил тод, үнэн зөвөөр шийдвэрлэх үйл явцад УИХ бүх талын дэмжлэг үзүүлэн ажиллана Time.mn, December 8, 2022 (in Mongolian)
  13. First suspects in coal theft arrested in Mongolia TASS, 8 DEC 2022.
  14. Mongolia to Take Mining Firm Public After Protests Over Graft Dec. 13, 2022,
  15. Жагсаалыг албадан тараах захирамж гаргажээ | News.MN (манг.). News.MN - Мэдээллийн эх сурвалж (5 снежня 2022). Праверана 5 снежня 2022.
  16. Ulaanbaatar, U. S. Embassy. Demonstration Alert – U.S. Embassy Ulaanbaatar, Mongolia (December 5, 2022) (англ.). U.S. Embassy in Mongolia (5 снежня 2022). Праверана 5 снежня 2022.
  17. Foreign Ministry Spokesperson Mao Ning’s Regular Press Conference on December 6, 2022. Ministry of Foreign Affairs of the People's Republic of China (6 снежня 2022). Праверана 6 снежня 2022.