Пукапука
Пукапука (саманавзва Pukapuka) — карэнныя палінезійскія насельнікі атола Пукапука на Астравах Кука. Жывуць таксама ў Новай Зеландыі, Вялікабрытаніі, ЗША. Агульная колькасць — 5600 чал., з іх на Астравах Кука — 1200 чал. (2011 г.)[1]
| Пукапука (Pukapuka ) | |
| Агульная колькасць | 5600 чал. |
|---|---|
| Рэгіёны пражывання | атол Пукапука |
| Мова | пукапука |
| Рэлігія | політэізм, культ продкаў, хрысціянства |
| Блізкія этнічныя групы | тувалу, самоанцы, такелау |
Гісторыя правіць
Насельнікі Пукапука значна адрозніваюцца па мове і культуры ад маары астравоў Кука. Мяркуецца, што яны з’яўляюцца нашчадкамі перасяленцаў XIII ст. з Заходняй Палінезіі або з астравоў Туамоту. Аднак археолагамі было выяўлена, што людзі жылі на атоле значна раней. У пластах III ст. да н. э. былі знойдзены косткі сабак, якія не маглі дасягнуць ізаляванай сушы самастойна. Не вядома, ці быў атол Пукапука населены бесперапынна, і перасяленцы XIII ст. асімілявалі папярэдніх жыхароў, ці старажытныя тубыльцы пакінулі яго да з’яўлення заходніх палінезійцаў.
У 1525 г. атол Пукапука перажыў цунамі, пасля якога ў жывых засталося ўсяго 15 мужчын і 2 жанчыны. Яны сталі прамымі продкамі ўсіх сучасных пукапука.
20 жніўня 1595 г. атол быў адкрыты іспанскімі мараплаўцамі. У 1857 г. на ім высадзіліся хрысціянскія місіянеры палінезійскага паходжання, што стала прычынай хуткай хрысціянізацыі астравіцян. У 1892 г. быў усталяваны брытанскі пратэктарат, а ў 1901 г. атол увайшоў у склад Астравоў Кука.
Навуковыя даследаванні пукапука пачаліся ў 1930-ыя гады.
Культура правіць
Дзякуючы адноснай ізаляванасці пукапука добра захавалі традыцыйную культуру. Іх асноўнымі заняткамі да нашых дзён з’яўляюцца земляробства і лоў рыбы. Галоўныя сельскагаспадарчыя культуры — тара і какосавая пальма. Тара вырошчваюць на штучна забалочаных агародах. Праца на іх лічылася жаночым абавязкам. Акрамя таго, пукапука вырошчваюць цукровы трыснёг, садавіну і гародніну. Развіццю традыцыйнай сельскай гаспадаркі садзейнічае палітыка мясцовых уладаў на падтрыманне здароўя жыхароў праз здаровую ежу, што ў першую чаргу адбіваецца на абмежаванні продажу прывазных прадуктаў.
Сем’і вялікія пашыраныя і малыя нуклеарныя. Нават у нашы дні захоўваецца вызначальная роля суседскай абшчыны, якая кантралюе і пераразмяркоўвае зямлю, аказвае дапамогу і прымае супольныя рашэнні.
Пукапука вядомы сваёй прыхільнасцю да спорту. На маленькім атоле існуе футбольная, тэнісная, валейбольная і іншыя спартыўныя каманды. Асабліва папулярны крыкет кірыкіры, запазычаны з Самоа.
Мова правіць
Пукапука размаўляюць на асобнай мове, якая застаецца непісьменнай.
Зноскі
Спасылкі правіць
- Пукапука
- Пукапука — востраў прыгожых дзяўчын Архівавана 4 лютага 2012.