Пуштуны

(Пасля перасылкі з Пуштун)

Пуштуны, паштуны (пушту: پښتون зах. [paʂtun], усх. [paxtun], перс.: پختون [pæχtun], урду: پٹھان, хіндзі: पठान paṭhān [pəʈʰaːn]) або афганцы (перс.: افغانی [æfʁɒːniː]) — іранскі народ, які насяляе галоўным чынам паўднёвы ўсход, поўдзень і паўднёвы захад Афганістана і паўночны захад Пакістана, асноўнымі адметнымі характарыстыкамі якога служаць усходнеіранская мова пушту, традыцыі намадызму, кодэкс гонару Пуштунвалай[12] і разгалінаваная рода-племянная структура[13]. Дакладная колькасць пуштунаў не можа быць падлічана з прычыны адсутнасці перапісаў у Афганістане з 1979 года, але прыблізна яна ацэньваецца ў 42 млн чал.[14], з іх толькі каля 30 % пражывае ў Афганістане, дзе пуштуны — вядучы і дамінантны этнас краіны.

Пуштуны
Саманазва пушту: پښتون
перс.: پختون
Колькасць 42 млн. чалавек
Рассяленне

 Пакістан — 28 млн чал.[1][2]
 Афганістан — 12 млн. чал.[3]
 ААЭ — 315,5 тыс. чал.[4]
 Іран — 141 тыс. чал.[5] — 937,6 тыс. чал.[6]
 Вялікабрытанія — 100 тыс. чал.[7]
 Канада — 26 тыс. чал.[8]
 Індыя — 11 тыс. чал.[9]
 ЗША — 7,71 тыс. чал.[10]

 Малайзія і  Сінгапур — 5,1 тыс. чал.[11]
Этнічныя мовы пушту, таксама урду, дары
Традыцыйныя рэлігіі (канфесіі) іслам (пераваж. суніцкага толку)
Блізкія этнасы памірцы

Вядомыя пуштуны правіць

Зноскі

  1. Population by Mother Tongue Архівавана 24 мая 2006., Population Census Organization, Government of Pakistan . Retrieved 7 June 2006.
  2. Census of Afghans in Pakistan, UNHCR Statistical Summary Report . Retrieved 10 October 2006.
  3. Afghanistan Архівавана 20 верасня 2017., CIA World Factbook. Retrieved 7 June 2006.
  4. United Arab Emirates: Demography, Britannica.com . Retrieved 15 March 2008.
  5. Joshua Project. People-in-Country Profile. Pashtun
  6. United Nations High Commissioner for Refugees. 2010 UNHCR country operations profile - Islamic Republic of Iran. Unhcr.org. Праверана 17 красавіка 2010.
  7. Maclean, William (2009-06-10). "Support for Taliban dives among British Pashtuns". Reuters. Праверана 2009-08-06.
  8. Ethnic origins, 2006 counts, for Canada(недаступная спасылка). 2.statcan.ca (11 снежня 2009). Архівавана з першакрыніцы 6 студзеня 2019. Праверана 17 красавіка 2010.
  9. Abstract of speakers’ strength of languages and mother tongues — 2001, Census of India . Retrieved 17 March 2008.
  10. Language Spoken at Home US Census Bureau . Retrieved 15 March 2008.
  11. http://www.joshuaproject.net/peopctry.php . Retrieved 6 September 2008.
  12. Globalized Islam: The Search For A New Ummah By Olivier Roy, pg. 261
  13. Khushal Khan Khattak(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 14 лютага 2012. Праверана 9 жніўня 2012.
  14. Pashtun Ethnic Agenda at Heart of Afghan War

Літаратура правіць

  • Ahmad, Aisha and Boase, Roger. 2003. «Pashtun Tales from the Pakistan-Afghan Frontier: From the Pakistan-Afghan Frontier.» Saqi Books (March 1, 2003). ISBN 0-86356-438-0.
  • Ahmed, Akbar S. 1976. «Millennium and Charisma among Pathans: A Critical Essay in Social Anthropology.» London: Routledge & Kegan Paul.
  • Ahmed, Akbar S. 1980. «Pukhtun economy and society.» London: Routledge and Kegan Paul.
  • Banuazizi, Ali and Myron Weiner (eds.). 1994. «The Politics of Social Transformation in Afghanistan, Iran, and Pakistan (Contemporary Issues in the Middle East).» Syracuse University Press. ISBN 0-8156-2608-8.
  • Banuazizi, Ali and Myron Weiner (eds.). 1988. «The State, Religion, and Ethnic Politics: Afghanistan, Iran, and Pakistan (Contemporary Issues in the Middle East).» Syracuse University Press. ISBN 0-8156-2448-4.
  • Caroe, Olaf. 1984. «The Pathans: 500 B.C.-A.D. 1957 (Oxford in Asia Historical Reprints).» Oxford University Press. ISBN 0-19-577221-0
  • Dani, Ahmad Hasan. 1985. «Peshawar: Historic city of the Frontier.» Sang-e-Meel Publications (1995). ISBN 969-35-0554-9.
  • Dupree, Louis. 1997. «Afghanistan.» Oxford University Press. ISBN 0-19-577634-8.
  • Elphinstone, Mountstuart. 1815. «An account of the Kingdom of Caubul and its dependencies in Persia, Tartary, and India: comprising a view of the Afghaun nation.» Akadem. Druck- u. Verlagsanst (1969).
  • Habibi, Abdul Hai. 2003. «Afghanistan: An Abridged History.» Fenestra Books. ISBN 1-58736-169-8.
  • Hopkirk, Peter. 1984. «The Great Game: The Struggle for Empire in Central Asia.» Kodansha Globe; Reprint edition. ISBN 1-56836-022-3.
  • Wardak, Ali «Jirga — A Traditional Mechanism of Conflict Resolution in Afghanistan» Архівавана 7 кастрычніка 2006., 2003, online at UNPAN (the United Nations Online Network in Public Administration and Finance).
  • «A Study of the Greek Ancestry of Northern Pakistani Ethnic Groups Using 115 Microsatellite Markers.» A. Mansoor, Q. Ayub, et al.Am. J. Human Genetics, Oct 2001 v69 i4 p399.

Спасылкі правіць