Сэр Пітэр Мэнсфілд (англ.: Peter Mansfield; 9 кастрычніка 1933(1933-10-09)[1][2][…], Ламбет[d], Лонданскае графства8 лютага 2017(2017-02-08)[3][1][…], Нотынгем, Усходні Мідленд[d])[6] — англійскі фізік, які ў 2003 годзе атрымаў Нобелеўскую прэмію па фізіялогіі і медыцыне разам з Полам Лотэрбурам за адкрыцці ў галіне магнітна-рэзананснай тамаграфіі (МРТ). Мэнсфілд быў прафесарам Нотынгемскага ўніверсітэта[7][8][9][10].

Пітэр Мэнсфілд
англ.: Peter Mansfield
Дата нараджэння 9 кастрычніка 1933(1933-10-09)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 8 лютага 2017(2017-02-08)[3][1][…] (83 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Род дзейнасці фізік, вынаходнік, выкладчык універсітэта, біяфізік
Навуковая сфера фізіка, magnetic resonance imaging[d][4] і фізіялогія[4]
Месца працы
Альма-матар
  • Лонданскі ўніверсітэт каралевы Марыі[d]
Член у
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ранні перыяд жыцця

правіць

Мэнсфілд нарадзіўся ў Ламбеце, Лондан, у сям’і Сідні Джорджа (1904—1966) і Ліліян Роўз Мэнсфілд (1905—1984; у дзявоцтве Тэрнер). Мэнсфілд — малодшы з трох сыноў, Конрада (нар. 1925) і Сідні (нар. 1927).

Мэнсфілд вырас у Кэмбервеле. Падчас Другой сусветнай вайны ён быў эвакуяваны з Лондана, спачатку ў Севенакс, а затым двойчы ў Торкі, Дэвон, дзе ён абодва разы змог застацца з адной сям’ёй. Па вяртанні ў Лондан пасля вайны школьны настаўнік сказаў яму здаць экзамен. Ніколі раней не чуючы пра экзамен і не маючы часу на падрыхтоўку, Мэнсфілд не здолеў атрымаць месца ў мясцовай гімназіі. Аднак яго адзнака была дастаткова высокай, каб пайсці ў цэнтральную школу ў Пекхэме. У 15 гадоў настаўнік сказаў яму, што навука не для яго. Неўзабаве пасля гэтага ён пакінуў школу, каб працаваць памочнікам друкара.

Ва ўзросце 18 гадоў, захапіўшыся ракетнай тэхнікай, Мэнсфілд уладкаваўся на працу ў Дэпартамент ракетнага руху Міністэрства паставак у Уэсткот, графства Бакінгемшыр. Праз васемнаццаць месяцаў яго прызвалі на нацыянальную службу.

Адукацыя

правіць

Праслужыўшы ў арміі на працягу двух гадоў, Мэнсфілд вярнуўся ў Уэсткот і пачаў вучыцца на вышэйшым узроўні ў вячэрняй школе. Праз два гады ён быў прыняты на вывучэнне фізікі ў каледж каралевы Марыі Лонданскага ўніверсітэта.

Мэнсфілд атрымаў ступень бакалаўра ў каледжы каралевы Марыі ў 1959 годзе. Яго дыпломны праект, якім кіраваў Джэк Паўлз, заключаўся ў стварэнні партатыўнага транзістарнага спектрометра для вымярэння магнітнага поля Зямлі. Бліжэй да канца гэтага праекта Паўлз прапанаваў Мэнсфілду пасаду ў сваёй даследчай групе ЯМР (ядзерны магнітны рэзананс). Зацікаўленасць Паўлза была ў вывучэнні малекулярнага руху, у асноўным вадкасці. Праект Мэнсфілда заключаўся ў стварэнні імпульснага ЯМР-спектрометра для вывучэння цвёрдых палімерных сістэм. У 1962 годзе атрымаў ступень доктара філасофіі; яго дысертацыя была на тэму "Рэлаксацыя пратоннага магнітнага рэзанансу ў цвёрдых целах пераходнымі метадамі ".

Кар’ера

правіць

Пасля атрымання ступені доктара філасофіі Мэнсфілд быў запрошаны ў дактарантуру з Чарлі Сліхтэрам ва Універсітэт Ілінойса ў Эрбане-Шампейне, дзе ён правёў ЯМР-даследаванне легаваных металаў.

У 1964 годзе ён вярнуўся ў Англію, каб выкладаць у Нотынгемскім універсітэце, дзе ён мог працягнуць навучанне ў галіне шматімпульснага ЯМР. Ён быў паслядоўна прызначаны старшым выкладчыкам у 1968 годзе і чытачом у 1970 годзе. У гэты перыяд яго каманда распрацавала абсталяванне для МРТ з дапамогай грантаў Савета медыцынскіх даследаванняў. Толькі ў 1970-х гадах з распрацоўкамі Пола Лотэрбура і Мэнсфілда ЯМР можна было выкарыстоўваць для атрымання малюнкаў цела. У 1979 годзе Мэнсфілд быў прызначаны прафесарам кафедры фізікі да выхаду на пенсію ў 1994 годзе.

  • 1962: навуковы супрацоўнік фізічнага факультэта Універсітэта Ілінойса
  • 1964: выкладчык фізічнага факультэта Нотынгемскага ўніверсітэта
  • 1968: старшы выкладчык кафедры фізікі Нотынгемскага ўніверсітэта
  • 1970: чытач, фізічны факультэт Нотынгемскага ўніверсітэта
  • 1972—73: старэйшы наведвальнік Інстытута медыцынскіх даследаванняў Макса Планка, Гейдэльберг
  • 1979: прафесар кафедры фізікі Нотынгемскага ўніверсітэта

Мэнсфілду прыпісваюць вынаходніцтва «вылучэння зрэзаў» для МРТ — гэта значыць метаду, з дапамогай якога можна выбарачна адлюстраваць лакалізаваны восевы зрэз суб’екта, а не ўвесь суб’ект[11] — і разуменне таго, як радыёсігналы ад МРТ могуць быць матэматычна прааналізаваны, што робіць магчымасць інтэрпрэтацыі сігналаў у карысны вобраз. Яму таксама прыпісваюць выяўленне таго, наколькі хуткая візуалізацыя можа быць магчымай, распрацаваўшы пратакол МРТ, які называецца эха-планарнай візуалізацыяй. Эхапланарная візуалізацыя дазваляе збіраць узважаныя выявы T2* у шмат разоў хутчэй, чым гэта было магчыма раней. Гэта таксама зрабіла магчымай функцыянальную магнітна-рэзанансную тамаграфію (фМРТ).

Падчас працы ў Нотынгемскім універсітэце Мэнсфілд выпрабаваў першы прататып поўнага корпуса, усталяваны перад Калядамі 1978 года. Мэнсфілд быў настолькі зацікаўлены, што падахвоціўся праверыць гэта сам і зрабіў першае сканаванне жывога пацыента[12]. Прататып машыны зараз знаходзіцца на выставе ў медыцынскай секцыі Навуковага музея[13].

Узнагароды

правіць
  • 1983 — Залаты медаль Таварыства магнітнага рэзанансу ў медыцыне
  • 1984 — Сумесная ўзнагарода Залаты медаль і прэмія Каралеўскага таварыства Welcome Foundation
  • 1986 — Абраны членам каледжа каралевы Марыі (цяпер Лонданскі ўніверсітэт каралевы Марыі)
  • 1987 — Абраны членам Лонданскага каралеўскага таварыства
  • 1987 — Абраны прэзідэнтам Таварыства магнітнага рэзанансу ў медыцыне
  • 1988 — Медаль і прэмія Дадэла ад Інстытута фізікі
  • 1988 — Медаль Сільвануса Томпсана Брытанскага інстытута радыялогіі
  • 1989 — Медаль Антуана Беклера ад Міжнароднага таварыства радыялогіі і Інстытута Антуана Беклера ў Парыжы
  • 1990 — Прэмія Маларда каралеўскага таварыства (сумесна з Джонам Малардам і Джымам Хатчынсанам)
  • 1992 — Прэмія Міжнароднага таварыства магнітнага рэзанансу (сумесна з П. Лаўтэрбурам)
  • 1993 — Прысвечаны ў рыцары
  • 1993 — Сярэбраная таблічка Еўрапейскага таварыства магнітнага рэзанансу ў медыцыне і біялогіі
  • 1993 — Абраны ганаровым членам Каралеўскага каледжа радыялогіі і ганаровым членам Брытанскага інстытута радыялогіі
  • 1994 — Абраны ганаровым членам Таварыства магнітна-рэзананснай тамаграфіі і членам Таварыства магнітна-рэзананснай тамаграфіі
  • 1995 — Прэмія Гарміш-Партэнкірхена за МРТ
  • 1995 — Залаты медаль Еўрапейскага кангрэса радыялогіі і Еўрапейскага таварыства радыялогіі
  • 1997 — Ганаровы супрацоўнік Інстытута фізікі
  • 2003 — Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне па медыцыне з Полам Лотэрбурам
  • 2009 — годзе прэм’ер-міністр Гордан Браўн уручыў Прэмію за жыццёвыя дасягненні
  • 2016 — Астэроід 262972 Пітэрмансфілд, адкрыты астраномам Вінчэнца Сільвана Касулі у 2007 годзе, быў названы ў яго гонар

Асабістае жыццё

правіць

Мэнсфілд ажаніўся з Джын Маргарэт Кібл (нар. 1935) 1 верасня 1962 года[14]. У іх было дзве дачкі.

Мэнсфілд памёр у Нотынгеме 8 лютага 2017 года ва ўзросце 83 гадоў[15].

Зноскі

  1. а б в г Sir Peter Mansfield // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. а б Peter Mansfield // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. а б Nobel Prize winning physicist and MRI pioneer Sir Peter Mansfield dies aged 83
  4. а б Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  5. NNDB — 2002.
  6. Tributes to Professor Sir Peter Mansfield University of Nottingham
  7. Peter Mansfield interview on Desert Island Discs
  8. Sir Peter Mansfield Imaging Centre – The University of Nottingham. www.nottingham.ac.uk. Архівавана з першакрыніцы 13 January 2013.
  9. Nobel Prize 2003 Press Release.
  10. Peter Mansfield US Patents. Архівавана з першакрыніцы 14 April 2012.
  11. Slice selection. Radiology Cafe.
  12. "Sir Peter Mansfield. 9 October 1933—8 February 2017". 2021-06-01. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  13. Sir Peter Mansfield obituary (англ.). the Guardian (20 лютага 2017).
  14. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2003. NobelPrize.org.
  15. MRI pioneer and Nobel laureate Sir Peter Mansfield dies (9 лютага 2017).