Ракетныя войскі стратэгічнага прызначэння СССР
від узброеных сіл СССР
Ракетныя войскі стратэгічнага прызначэння (РВСП) — самостойны від войск Узброеных сіл СССР. Абсталёўваўся стратэгічным узбраеннем (балістычнымі ракетамі вялікай і сярэдняй далёкасці) і прызначаўся для выканання стратэгічных задач.
| РВСП СССР | |
|---|---|
 Нарукаўны знак ваеннаслужачых тэрміновай службы РВСП СССР. | |
| Гады існавання | 1959—1992 |
| Краіна |
 СССР |
| Падпарадкаванне |
 Міністэрства абароны СССР |
| Уваходзіць у |
 Узброеныя сілы СССР |
| Тып | від узброеных сіл |
| Колькасць | 260 000 чалавек на 1990 год[1] |
| Дыслакацыя | |
| Удзел у | |
Стварэнне правіць
У адпаведнасці з пастановай ЦК КПСС і СМ СССР ад 17.12.1959 створаны РВСП як самостойны від УС, а да канца снежня сфармаваныя Галоўны штаб РВСП, цэнтральны камандны пункт з вузлом сувязі і вылічыцельным цэнтрам, Галоўнае ўпраўленне ракетнага ўзбраення, упраўленне баявой падрыхтоўкі і інш.
Развіццё правіць
У гісторыі савецкіх РВСП вылучаюць наступныя этапы:
- 1946—59 — стварэнне першых кіраваных балістычных ракет (БР), разгортванне ракетных злучэнняў, здольных вырашаць аператыўныя задачы ў франтавых аперацыях і стратегічныя задачы на бліжэйшых ТВД, распрацоўка і выпрабаванне ядзернай зброі;
- 1959—1965 — непасрэднае стварэнне РВСП, разгортванне і пастаноўка на баявое дзяжурства ракетных злучэнняў і часцей МБР і РСД, здольных вырашаць стратегічныя задачы на любых ТВД (у 1962 г. РВСП прымалі ўдзел у аперацыі «Анадыр»);
- 1965—73 — разгортванне групоўкі МБР з адзінкавымі стартамі (2-га пакалення), аснашчаных манаблочнымі галаўнымі часткамі, ператварэнне РВСП у складовую частку СЯС, дасягненне ваенна-стратэгічнай раўнавагі (парытэту) паміж СССР і ЗША;
- 1973—85 — абсталяванне РВСП МБР 3-га пакалення з падзяляльнымі галаўнымі часткамі і сродкамі пераадолення супрацьракетнай абароны праціўніка, распрацоўка мабільных РСД;
- 1985—92 — абсталяванне РВСП стацыянарнымі і мабільнымі МБР 4-га пакалення, ліквідацыя РСД (1988—91);
- з 1992 — стварэнне РВСП у складзе УС РФ, ліквідацыя МБР на тэрыторыі Украіны, Казахстана і вывад з Беларусі ў Расію (гл. Ядзернае раззбраенне Беларусі) мабільных РК «Таполь», пераўзбраенне састарэлых тыпаў РК на РК з уніфікаванымі манаблочнымі МБР стацыянарнага і мабільнага базавання «Топаль-М» 5-га пакалення.
Склад правіць
У склад РВСП былі ўключаны:
- галоўнае ўпраўленне МА па ядзерным боепрыпасам;
- інжынерныя фарміраванні, раней падначаленыя намесніку міністра абароны па спецыяльнаму ўзбраенню і рэактыўнай тэхніцы;
- ракетныя палкі і ўпраўленні трох авіяцыйнах дывізій ВПС;
- арсеналы, базы і склады спецыяльнага ўзбраення;
- цэнтральныя рамонтныя заводы ракетнага ўзбраення.
У РВСП таксама ўвайшлі навукова-выпрабавальныя цэнтры:
- 4-ы дзяржаўны цэнтральны палігон МА (цяпер 4-ы дзяржаўны цэнтральны міжвідавы палігон, Капусцін Яр);
- 5-ы навукова-выпрабавальны палігон МА (цяпер касмадром Байканур у Казахстане);
- асобная навукова-выпрабавальная станцыя (пасёлак Ключы на Камчатцы);
- 4-ы НДІ МА (пасёлак Болшава Маскоўскай вобласці).
Кіраўніцтва правіць
- снежань 1959 — кастрычнік 1960 — галоўны маршал артылерыі Мітрафан Іванавіч Нядзелін;
- кастрычнік 1960 — красавік 1962 — маршал Савецкага Саюза Кірыл Сямёнавіч Маскаленка;
- красавік 1962 — сакавік 1963 — маршал Савецкага Саюза Сяргей Сямёнавіч Бірузоў;
- сакавік 1963 — люты 1972 — маршал Савецкага Саюза Мікалай Іванавіч Крылоў;
- красавік 1972 — ліпень 1985 — генерал арміі, з 1983 галоўны маршал артылерыі Уладзімір Фёдаравіч Талубка;
- ліпеня 1985 — люты 1992 — генерал арміі Юрый Паўлавіч Максімаў.
Зноскі
- ↑ The International Institute for Strategic Studies (IISS). «The Miltary Balance». — Абингдон: Routledge, 1990. — С. 34. — 240 с. — ISBN 978-1857439557.
Літаратура правіць
- С. В. Каракаев. РАКЕ́ТНЫЕ ВОЙСКА́ СТРАТЕГИ́ЧЕСКОГО НАЗНАЧЕ́НИЯ Архівавана 15 чэрвеня 2022. // Большая российская энциклопедия.
- Коллектив авторов. статья «Ракетные войска стратегического назначения» // Военная энциклопедия / Под ред. Иванова С. Б.. — М.: Воениздат, 2003. — Т. 7. — С. 170—173. — 735 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-203-001874-X.