Рыгор Мацвеевіч Ціханаў
Рыгор Мацвеевіч Ціханаў (10.4.1912 — 13.2.1944) — камандзір 3-га сабельного эскадрону 62-га гвардзейскага кавалерыйскага палка 16-й гвардзейскай Чарнігаўскай кавалерыйскай дывізіі, сфарміраванай у снежні 1941 года ў горадзе Уфе, як 112-я Башкірская кавалерыйская дывізія, 7-га гвардзейскага кавалерыйскага корпуса 61-й арміі Цэнтральнага фронту, гвардыі лейтэнант. Герой Савецкага Саюза.
| Рыгор Мацвеевіч Ціханаў | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Дата нараджэння | 10 красавіка 1912 | ||||
| Месца нараджэння | Какчэтаўская вобласць | ||||
| Дата смерці | 13 лютага 1944 (31 год) | ||||
| Месца пахавання | |||||
| Прыналежнасць |
 СССР |
||||
| Гады службы | 1934—1938, 1940—1944 | ||||
| Званне |
 |
||||
| Бітвы/войны |
Савецка-фінская вайна, Вялікая Айчынная вайна |
||||
| Узнагароды і званні |
|
||||
Біяграфія правіць
Нарадзіўся 10 красавіка 1912 года ў вёсцы Князева цяпер Рузаеўскага раёна Какчэтаўскай вобласці Казахстана ў сялянскай сям'і. Рускі. Член ВКП(б) з 1940 года. Скончыў 7 класаў. Працаваў машыністам паравоза на Паўднёва-Уральскай чыгунцы.
У Чырвонай Арміі ў 1934-1938 гадах і з 1940 года. Удзельнік савецка-фінскай вайны 1939-1940 гадоў. Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны з чэрвеня 1941 года. У 1942 годзе скончыў курсы малодшых лейтэнантаў.
Камандзір 3-га сабельного эскадрону 62-га гвардзейскага кавалерыйскага палка гвардыі лейтэнант Рыгор Ціханаў 19 верасня 1943 года фарсіраваў раку Сноў, штурмам авалодаў паўночнай ускраінай вёскі Клачкова Чарнігаўскай вобласці Украіны, знішчыў да сарака салдатаў.
21 верасня афіцэр-кавалерыст, з даручаным яму эскадронам, уварваўся ў саўгас «1 Мая», дзе было знішчана і паранена да сотні гітлераўскіх салдатаў і афіцэраў. Блізу вёскі Івашоўка 3-й эскадрон лейтэнанта Ціханава быў атакаваны шасцю варожымі танкамі «Тыгр» і пяхотай. Гвардзейцы-кавалерысты адбілі атаку праціўніка.
28 верасня 1943 года гвардыі лейтэнант Рыгор Ціханаў вызначыўся ў раёне вёскі Ніўкі Брагінскага раёна Гомельскай вобласці Беларусі. Яго эскадрон пад агнём праціўніка на падручных сродках пераправіўся праз раку Дняпро, захапіў плацдарм, затым уварваўся ў Ніўкі.
Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 15 студзеня 1944 года за ўзорнае выкананне баявога задання камандавання ў барацьбе з нямецка-фашысцкімі захопнікамі і праяўленыя пры гэтым мужнасць і гераізм гвардыі лейтэнанту Ціханаву Рыгору Мацвеевічу прысвоена званне Героя Савецкага Саюза[1].
Менш чым праз месяц пасля прысваення звання Героя, 13 лютага 1944 г., загінуў у адным з баёў. Пахаваны ў беларускім горадзе Мазыр.
Узнагароджаны ордэнам Леніна, ордэнамі Аляксандра Неўскага, Чырвонай Зоркі.
На кургане Славы Мазыра, у памяць пра Героя, ўстаноўлена мемарыяльная пліта. Імя Г. М. Ціханава высечана залатымі літарамі на мемарыяльных дошках разам з імёнамі ўсіх 78-і Герояў Савецкага Саюза 112-й Башкірскай кавалерыйскай дывізіі, устаноўленых у Нацыянальным музеі Рэспублікі Башкартастан і ў Музеі 112-й Башкірскай кавалерыйскай дывізіі.
Зноскі
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза генералам, офицерскому, сержантскому и рядовому составу Красной Армии» от 15 января 1944 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1944. — 23 января (№ 4 (264)). — С. 1.
Літаратура правіць
- Героі Советского Союза — казахстанцы Архівавана 29 верасня 2018. / под ред. Н. Зверева. — Алма-ата: Казахстан, 1968. — Т. 2. — 440 с. — (в 2-х томах). — 25 600 экз.
- Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1988. — Т. 2 /Любов — Ящук/. — 863 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-203-00536-2.
- Их подвиг будет жить в веках / под ред. А. Карыпкулова. — 1. — Фрунзе: Институт истории партии при ЦК Компартии Киргизии, 1985. — 322 с.
- Ахмадиев Г. Х. Башкирская гвардейская кавалеийская. Уфа, 1999.
- Навечно в сердце народном. 3-е изд., доп. и испр. Минск, 1984
- Санников В. В., Семенков В. Н. Герои Советского Союза — киргизстанцы. Фрунзе, 1963.
Спасылкі правіць
Рыгор Мацвеевіч Ціханаў. Сайт «Героі краіны». Праверана 8 чэрвеня 2014.