Рэгламент Еўрапейскага Саюза аб штучным інтэлекце

Рэгламент аб штучным інтэлекце (таксама Закон аб штучным інтэлекце або Закон аб ШІ) — нарматыўны акт Еўрапейскага Саюза аб штучным інтэлекце. Прыняты Еўрапейскім парламентам 13 сакавіка 2024 года[1][2]. Прапанаваны Еўрапейскай камісіяй 21 красавіка 2021 года[3]. Накіраваны на стварэнне агульнай нарматыўна-прававой базы для выкарыстанне штучнага інтэлекту[4].

Рэгламент Еўрапейскага Саюза аб штучным інтэлекце
Выява
Назва англ.: Proposal for a REGULATION OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL LAYING DOWN HARMONISED RULES ON ARTIFICIAL INTELLIGENCE (ARTIFICIAL INTELLIGENCE ACT) AND AMENDING CERTAIN UNION LEGISLATIVE ACTS
фр.: Proposition de RÈGLEMENT DU PARLEMENT EUROPÉEN ET DU CONSEIL ÉTABLISSANT DES RÈGLES HARMONISÉES CONCERNANT L’INTELLIGENCE ARTIFICIELLE (LÉGISLATION SUR L’INTELLIGENCE ARTIFICIELLE) ET MODIFIANT CERTAINS ACTES LÉGISLATIFS DE L’UNION
дацк.: Forslag til EUROPA-PARLAMENTETS OG RÅDETS FORORDNING OM HARMONISEREDE REGLER FOR KUNSTIG INTELLIGENS (RETSAKTEN OM KUNSTIG INTELLIGENS) OG OM ÆNDRING AF VISSE AF UNIONENS LOVGIVNINGSMÆSSIGE RETSAKTER
Краіна
Юрысдыкцыя распаўсюджваецца на Еўрапейскі Саюз
Асноўная тэма твора ШІ
Поўны твор даступны на eur-lex.europa.eu/legal-…
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сфера дзеяння дакумента ахоплівае ўсе галіны (акрамя ваеннай) і ўсе віды штучнага інтэлекту. Будучы нарматыўным актам у дачыненні да прадукцыі, ён рэгулюе дзейнасць пастаўшчыкоў сістэм штучнага інтэлекту і арганізацый, якія выкарыстоўваюць іх у прафесійнай дзейнасці.

Закон накіраваны на класіфікацыю і рэгуляванне прыкладанняў, якія выкарыстоўваюць штучны інтэлект, у залежнасці ад рызыкі нанесці шкоду карыстальніку. Зыходзячы з прапанаванай класіфікацыі прадукты ШІ можна падзяліць на тры катэгорыі[5]:

  • забароненыя сістэмы;
  • сістэмы з высокай ступенню рызыкі;
  • астатнія сістэмы штучнага інтэлекту.

Да забароненых сістэм адносяцца тыя, якія выкарыстоўваюць штучны інтэлект для сублімінальнага маніпулявання або выкарыстання ўразлівых месцаў людзей, што можа прывесці да фізічнай або псіхалагічнай шкоды, невыбіральнае выкарыстанне дыстанцыйнай біяметрычнай ідэнтыфікацыі ў рэальным часе ў грамадскіх месцах для забеспячэння правапарадку або выкарыстанне ўладамі «сацыяльных балаў», атрыманых з ШІ, для несправядлівага ўшчамлення правоў пэўных асоб або груп[6]. Закон цалкам забараняе апошнія, а для першых трох прапануецца рэжым дазволу ў кантэксце правапрымянення[7].

Згодна з законам, сістэмы з высокай ступенню рызыкі — гэта сістэмы, якія ўяўляюць значную пагрозу здароўю, бяспекі або асноўных правоў чалавека. Яны патрабуюць абавязковай ацэнкі адпаведнасці, якая праводзіцца пастаўшчыком, перад выпускам на рынак. Асабліва важныя прыкладанні, напрыклад, для медыцынскіх прылад, патрабуюць, каб ацэнка пастаўшчыка ў адпаведнасці з патрабаваннямі закона аб штучным інтэлекце разглядалася натыфікаваным органам, які праводзіць ацэнку ў адпаведнасці з існуючымі нормамі ЕС, напрыклад, Палажэннем аб медыцынскіх прыладах[7].

Сістэмы штучнага інтэлекту, якія не адносяцца да вышэйпералічаных катэгорый, не падлягаюць ніякаму рэгуляванню, пры гэтым дзяржавы-члены ў значнай ступені пазбаўленыя магчымасці далейшага іх рэгулявання з дапамогай максімальнай гарманізацыі. Існуючыя нацыянальныя законы, якія тычацца распрацоўкі або выкарыстання такіх сістэм, не прымяняюцца. Аднак прадугледжваецца стварэнне, хоць і са спазненнем, добраахвотнага кодэкса паводзін для такіх сістэм[5].

Закон таксама прапануе стварыць Еўрапейскі савет па штучным інтэлекце, які будзе садзейнічаць нацыянальнаму супрацоўніцтву і забяспечваць выкананне правілаў[8].

У перспектыве Закон аб штучным інтэлекце можа стаць глабальным стандартам[9]. Ён ужо ўплывае на заканадаўства краін за межамі Еўропы: у верасні 2021 года Кангрэс Бразіліі прыняў законапраект, які стварае прававую базу для штучнага інтэлекту[10]. 6 снежня 2022 года Еўрапейскі савет прыняў свой агульны падыход да закона аб штучным інтэлекце[11].

Заўвагі правіць

  1. Довели до ума: какой закон об искусственном интеллекте приняли в Европе (руск.). Forbes.ru. Форбс (16 сакавіка 2024).
  2. Европарламент утвердил первый в мире закон об ИИ (руск.). Российская газета (14 сакавіка 2024).
  3. EUR-Lex - 52021PC0206 - EN - EUR-Lex. eur-lex.europa.eu. Архівавана з першакрыніцы 23 August 2021. Праверана 7 верасня 2021.
  4. Proposal for a Regulation laying down harmonised rules on artificial intelligence | Shaping Europe's digital future (англ.). digital-strategy.ec.europa.eu (21 красавіка 2021). Архівавана з першакрыніцы 4 January 2023. Праверана 9 студзеня 2023.
  5. а б Veale, Michael (2021). "Demystifying the Draft EU Artificial Intelligence Act". Computer Law Review International. 22 (4). doi:10.31235/osf.io/38p5f. S2CID 241559535.
  6. The EU Artificial Intelligence Act. mhc.ie. Mason Hayes & Curran. Архівавана з першакрыніцы 2 December 2023. Праверана 29 November 2023.
  7. а б Mueller, Benjamin. The Artificial Intelligence Act: A Quick Explainer (англ.). Center for Data Innovation (4 мая 2021). Архівавана з першакрыніцы 14 October 2022. Праверана 14 лістапада 2021.
  8. Propp, Mark MacCarthy and Kenneth. Machines learn that Brussels writes the rules: The EU's new AI regulation (англ.). Brookings (4 мая 2021). Архівавана з першакрыніцы 27 October 2022. Праверана 7 верасня 2021.
  9. Home (англ.). The Artificial Intelligence Act (7 верасня 2021). Архівавана з першакрыніцы 17 February 2022. Праверана 17 лютага 2022.
  10. Câmara aprova projeto que regulamenta uso da inteligência artificial - Notícias(нявызн.). Portal da Câmara dos Deputados. Архівавана з першакрыніцы 17 February 2022. Праверана 17 лютага 2022.
  11. Artificial Intelligence Act: Council calls for promoting safe AI that respects fundamental rights (англ.). www.consilium.europa.eu. Архівавана з першакрыніцы 9 January 2023. Праверана 9 January 2023.