Сакраментарый Дрога

Сакраментарый Дрога  (руск.) (фр.: Sacramentaire de Drogon) — ілюмінаваны сакраментарый  (англ.) (богаслужбовая кніга), створаны прыблізна ў 845—855 гадах і які з’яўляецца значным узорам каралінгскага мастацтва ўпрыгажэння рукапісаў  (руск.).

Складаная кампазіцыя, якая адкрывае пачатак Эўхарыстычнага канону, утрымлівае літары «Те igitur». У падставе «Таў» змешчаны цяляты як вобраз біблейскай ахвяры[1].
Складаная кампазіцыя, якая адкрывае пачатак Эўхарыстычнага канону, утрымлівае літары «Те igitur». У падставе «Таў» змешчаны цяляты як вобраз біблейскай ахвяры[1].
Сакраментарый Дрога. 826[2]
фр.: Sacramentaire de Drogon
Матэрыял пергамент
Нацыянальная бібліятэка Францыі
(інв. Latin 9428)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Стварэнне правіць

Стварэнне рукапісу звязваюць з імем пазашлюбнага сына Карла Вялікага — Дрога  (руск.), біскупа Меца. Дрога атрымаў біскупскую кафедру ў Мецы (28 чэрвеня 823 года), адну з самых шанаваных пры Каралінгах, стаўшы тут пераемнікам біскупа Гандульфа  (руск.). З гэтага часу стаў верным памочнікам свайго брата, Людовіка Набожнага. Мец быў важным біскупствам: тут быў каранаваны Карл II Лысы і пахаваныя Людовік і сам Дрога. У 843 годзе Мец стаў сталіцай Каралеўства Латарынгія. Пасада Дрога дазволіла яму стаць адным з галоўных заступнікаў мастацтваў у IX стагоддзі; па яго ўказанні быў упрыгожаны Кафедральны сабор Меца, а таксама ілюмінаваны сакраментарый выраблены для яго асабістага карыстання, бо ўтрымлівае толькі тыя раздзелы літургіі, якія прамаўляе біскуп. Сакраментарый не з’яўляецца вынікам працы манастырскага скрыпторыя, а ставіцца да палацавай школы.

Упрыгожванне правіць

Кніга напісана выразным лацінскім пісьмом і ўтрымлівае ілюмінаваныя ўпрыгажэнні старонак і цудоўныя флероны  (руск.) і раслінныя арнаменты. Упрыгожванне рукапісу ў выглядзе ілюмінаваных вялікіх літар, малюнкаў дэкаратыўных арак і пазалочаных літар адрозніваецца як вытанчанасцю, так і дынамічнасцю, вытанчанасцю колераў: выкарыстоўваюцца яркія зялёны, блакітны, фіялетавы і пурпурны колеры. Малюнкі, якімі ілюмінаваны рукапіс, у асноўным, прысвечаны жыццю Хрыста і аналагічныя тым, што намаляваныя на устаўленых у пераплёт пласцінах са слановай косці.

Пярэдняе і задняе вечкі вокладкі, вырабленыя ў той жа час і ў той жа майстэрні, што і рукапіс, падзеленыя на дзевяць пласцін з разьбянымі рэльефнымі малюнкамі. Пласціны на пярэднім баку вокладкі ілюструюць асноўныя таінствы  (руск.); на зваротнай — сцэны літургіі. У XVI стагоддзі пласціны былі ўстаўленыя ў сярэбраныя абкладкі, дэкараваныя лісцем аканту і устаноўленыя на пакрытыя зялёным аксамітам вечкі вокладкі.

Пераплеценыя парасткі аканту з’яўляюцца агульным дэкаратыўным элементам усіх буквіц і блізкія да познеантычных узораў хрысціянскіх помнікаў: падобныя матывы сустракаюцца ў разьбе капітэляў, афармленні саркафагаў, мазаічных арнаментальных кампазіцыях V—VI стагоддзяў, аднак грэчаскія і італьянскія творы таго часу малююць акантавыя парасткі ў форме завіткоў. Лічыцца, што арыгінальнае пераасэнсаванне каралінгскімі майстрамі класічнага элемента аказала ўплыў на англасаксонскую школу.

Ілюмінаваныя буквіцы правіць

Зноскі

  1. Іх выява адказвае заключным радкам 50 Псалма, які адкрывае літургічнае служэнне святара: «Улагоджвай, Пане, упадабаннем Тваім Сіёна (гэта значыць Царкву) і хай будуюцца сцены Ерусалімскія. Тады дабраволіць ахвяру праўды, прынашэнне і цэласпаляемую: тады пакладуць на алтар Твой цяляці». (Пс. 50: 20-21).
  2. https://gallica.bnf.fr/iiif/ark:/12148/btv1b525084620/manifest.json