Стрыйскі парк (Львоў)
Стрыйскі парк - адзін з найстарэйшых і найпрыгажэйшых паркаў Львова, помнік садова-паркавага мастацтва нацыянальнага значэння. Размешчаны ў мясцовасці Сафііўка ў Галіцкім раёне горада. Лічыўся найпрыгажэйшым паркам міжваеннай Польшчы.
| Стрыйскі парк | |
|---|---|
 | |
| Асноўная інфармацыя | |
| Тып | парк |
| Плошча | 52,14 га |
| Дата заснавання | 1894 |
| Размяшчэнне | |
| 49°49′24″ пн. ш. 24°01′33″ у. д.HGЯO | |
| Краіна | |
| Вобласць | Львоў |
| Раён | Галіцкі раён |
| Гістарычны раён | Сафііўка |
 | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя правіць
Уладкаванне парку было пачата ў 1879 годзе. Стрыйскі парк быў спраектаваны вядомым майстрам садова-паркавага мастацтва, інжынерам гарадскіх плантацый Арнольдам Рорынгам ў 1876-1877 гадах на тэрыторыі былых Стрыйскіх могілак, закрытых ў 1823 годзе. Было высаджана 40 тысяч дрэў: елі, клёны, таполі, экзатычныя пароды, такія, як чырвоны дуб, цюльпаннае дрэва, красналістны бук і інш. У 1887 годзе магістрат Львова разглядаў пытанне збудавання ў Львове помніка Яну Кілінскаму - аднаму з удзельнікаў паўстання пад кіраўніцтвам Тадэвуша Касцюшкі. Месцам яго збудавання быў прызначаны новаствораны парк, які атрымаў назву парку Кілінскага. Ужо ў 1888 годзе пачалася праца над збудаваннем манумента, даручаная вядомаму ўкраінскаму скульптару Рыгору Кузневічу і Юліяну Маркоўскаму. Для гэтага з Мікалаева была дастаўлена каменная глыба. Помнік быў адкрыты 18 чэрвеня 1895 года, дзе ён стаіць і дагэтуль. Аднак назва "Парк Кілінскага" не прыжылася, а назва "Стрыйский парк" аказалася папулярней і прайшла выпрабаванне часам.
Спачатку паркам была толькі яго ніжняя частка. Верхняя была пусткай. На ёй у 1894 годзе была праведзена Краёвая выстава, для якой былі пабудаваныя шматлікія выставачныя павільёны. Да гэтай падзеі ў Львове адкрылі электрычны трамвай, а ў 1907 годзе да тэрыторыі быў падведзеныя трамвайныя рэйкі. У 1936 годзе трамвайня рэйкі былі падоўжаныя да вуліцы Казельніцкай і нават далей. Аднак ужо ў 1940 годзе ўчастак ад вуліцы Івана Франка да Стрыйскай рагаткі быў разабраны, а таксама была закрытая трамвайная лінія ў Стрыйскім парку, што выкарыстоўваліся для абслугоўвання «Усходніх таргоў» (рэгіянальнай прамысловай выставы "дасягненняў народнай гаспадаркі" ў міжваеннай Польшчы пачынаючы, якая праходзіла штогод у 1922-1939 гадах).
Сучаснасць правіць
Парк займае больш за 52 гектары. Ён размешчаны ў Галіцкім раёне Львова, паміж вуліцамі Івана Франка, Стрыйскай, Уласа Самчука і Казельніцкай. Складаецца з трох ландшафтных частак:
- зона ніжніх партэраў - па дне балкі;
- лесапаркавая зона - на схілах балкі;
- верхняя тэраса, якая фактычна з'яўляецца тэрыторыяй былой выставы "Усходнія таргі".
Асновай планіроўкі паркавай тэрыторыі з'яўляецца глыбокая эразійны даліна, па якой працякаў ручай Сарока (левы прыток Полтвы); цяпер тут пешаходная дарожка, якая злучае верхнюю тэрасу з ніжняй часткай парку.
У Стрыйскім парку налічваецца больш за 200 відаў дрэў і раслін, ёсць аранжарэя, альпінарый, платанавая, ліпавая, каштанавая і альховая алеі. Тут растуць чырвоны дуб, цюльпанавае дрэва, магнолія, хвоя Веймутова, японскі бэз, ціс ягадны, японскі клён, бук еўрапейскі і інш.
Непадалёк ад галоўных варот размешчана сажалка з лебедзямі. У парку ёсць таксама спартыўныя карпусы Львоўскай політэхнікі (размешчаны ў будынках былога Палаца мастацтваў і Рацлавіцкай панарамы), галоўны корпус Украінскай акадэміі дызайну, кінатэатр «Львоў», тры рэстарана, Львоўская гандлёва-прамысловая палата, бібліятэка № 18 і інш.