Стэн Стурэ Старэйшы

	Стэн Стурэ Старэйшы; шведск.: Sten Sture der Ältere
Дзейнасць	палітык
Месца працы	Упсальскі ўніверсітэт;
Нараджэнне	1440[…]; Швецыя, Кальмарская унія;
Смерць	14 снежня 1503[…]; Ёнчэпінг, камуна Ёнчэпінг, лен Ёнчэпінг, Швецыя, Кальмарская унія;
Пахаванне	Mariefred Charterhouse[d];
Бацька	Густаў Анундсан Стурэ[d]
Маці	Біргіта Стэнсдотэр Бьельке[d]
Жонка	Інгеборг Тот[d]
Стэн Стурэ Старэйшы на Вікісховішчы

Cтэн Стурэ (Старэйшы) (шведск.: Sten Sture den äldre; каля 1440 — 14 снежня 1503) — рэгент Швецыі з 16 мая 1470 па 18 кастрычніка 1497 года (1-ы раз), і з лістапада 1501 года (2-гі раз), які сваёй дзейнасцю падрыхтаваў канчатковае скасаванне Кальмарскай уніі і аднаўленне шведскай дзяржаўнасці.

БіяграфіяПравіць

Уваходжанне Стурэ Старэйшага ў Стакгольм (Георг фон Розен, 1864).

Паходзіў з феадальных вярхоў шведскага грамадства. Пасля смерці Карла Кнутсана (1470 год) быў абраны рэгентам Швецыі. Абапіраючыся на сялян і бюргераў, ён захоўваў сваё становішча на працягу 26 гадоў насуперак моцнай апазіцыі дзяржаўнага савета, які імкнуўся да уніі. У 1471 годзе ў бітве пры Брункебергу армія пад яго камандаваннем разбіла армію дацкага караля Крысціяна I.

Шмат зрабіў для ўзняцця дабрабыту краіны і для асветніцтва, а таксама для цэнтралізацыі і ўмацавання апарата кіравання. У 1477 годзе ім быў заснаваны ўніверсітэт ва Упсале і амаль адначасова было ўведзена ў краіне кнігадрукаванне.

Не быўшы ў стане перашкодзіць абвяшчэнню Кальмарскай уніі ў 1483 г., ён, аднак, адцягнуў фактычнае яе аднаўленне да 1497 года, калі кароль дацкі Ганс, закліканы шведскім дзяржаўным саветам, разбіў пад Ратэбра шведскую армію і замкнуў самога Стурэ ў Стакгольме.

Ён працягваў, аднак, і пасля таго займаць першае месца ў дзяржаве, прымірыўся з дзяржаўным саветам, які хутка расчараваўся ва уніі, і калі ў 1501 годзе ў краіне ўспыхнуў агульны мяцеж, быў другі раз абраны рэгентам.

Зноскі

↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #123208114 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 17 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Lundy D. R. Sten Sture // The Peerage — 717826 экз. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q75381528"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>
↑ Sten Gustafsson Sture // Store norske leksikon — 1978.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q746368"></a>
↑ Sten Sture — 1917.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q379406"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1724971"></a>
↑ Sten Sture // Nationalencyklopedin — 1999. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1165538"></a>
↑ ^6,0 ^6,1 (unspecified title) Праверана 5 кастрычніка 2018.

ЛітаратураПравіць

Palme, Sven Ulric, Sten Sture den äldre. LT:s förlag: Stockholm 1968

СпасылкіПравіць

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Стэн Стурэ Старэйшы

[_6779d9b17571f94a-1] Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #123208114 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 17 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_70443602262b6f23-2] Lundy D. R. Sten Sture // The Peerage — 717826 экз. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q75381528"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>

[_98618e2e38fbddc8-3] Sten Gustafsson Sture // Store norske leksikon — 1978.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q746368"></a>

[_d35a8b8381be6599-4] Sten Sture — 1917.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q379406"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1724971"></a>

[_72f58ea18a8ce996-5] Sten Sture // Nationalencyklopedin — 1999. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1165538"></a>

[_3e50f22c49473ee2-6] 6,0 ^6,1 (unspecified title) Праверана 5 кастрычніка 2018.

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

Стэн Стурэ Старэйшы на Вікісховішчы
Стэн Стурэ Старэйшы шведск.: Sten Sture der Ältere


Дзейнасць	палітык
Месца працы	Упсальскі ўніверсітэт
Нараджэнне	1440^[1]^[2]^[…] Швецыя, Кальмарская унія
Смерць	14 снежня 1503(1503-12-14)^[4]^[5]^[…] Ёнчэпінг, камуна Ёнчэпінг, лен Ёнчэпінг, Швецыя, Кальмарская унія^[6]
Пахаванне	Mariefred Charterhouse^[d]
Бацька	Густаў Анундсан Стурэ^[d]
Маці	Біргіта Стэнсдотэр Бьельке^[d]
Жонка	Інгеборг Тот^[d]