Вікіпедыя

Стэфан Якабельскі

Стэфан Караль Якабельскі (польск. Stefan Karol Jakobielski, 11 жніўня 1937 года ў Варшаве) — польскі гісторык, археолаг, філолаг, эпіграфіст. Адзін з піянераў нубіялогіі. Удзельнік археалагічных экспедыцый у Фарасе, Тэль-Атрыбе, Пальміры, Дэйр эль-Бахры і Каср Ібрыме, кіраўнік археалагічных работ у Старой Данголе.

Стэфан Якабельскі
Stefan Karol Jakobielski
Дата нараджэння 11 жніўня 1937(1937-08-11) (86 гадоў) ці 1937[1]
Месца нараджэння
Грамадзянства
Род дзейнасці археолаг, егіптолаг, гісторык, выкладчык універсітэта, філолаг, эпіграфіст
Навуковая сфера гістарыяграфія, археалогія[2], мовазнаўства, эпіграфіка, егіпталогія[2] і Папіралогія[2]
Месца працы
Навуковая ступень габілітаваны доктар[4] (13 снежня 2016)
Альма-матар
Узнагароды
ордэн Адраджэння Польшчы

Біяграфія правіць

Нарадзіўся 11 жніўня 1937 года ў Варшаве, яго бацькамі былі Караль Якабельскі і Галіна з дому Гжымала (Grzymała). Снончыў ліцэй імя С. Малахоўскага ў Плоцку. У 1954 годзе пачаў навучанне ў Варшаўскім універсітэце[5].

З пачатку 60-х гадоў XX стагоддзя прымаў удзел у археалагічных раскопках у Фарасе, якія праводзіліся прафесарам Казімежам Міхалоўскім. З 1961 года працаваў у экспедыцыі каптолагам, займаўся дакументацыяй і апрацоўкай надпісаў. Прымаў удзел у ключавых работах у Фарасе — у сезоне 1961/62 выяўленні сабора з фрэскамі. У наступных двух экспедыцыях (1962—1963 і 1963—1964), удзельнічаў ў пераносе фрэсак з сцен сабора і дакументацыі знаходак[6], выстаўленых у цяперашні час у Галерэі Фарас імя Казімежа Міхалоўскага ў Нацыянальным музеі ў Варшаве. У пачатку 60-х гадоў Якабельскі працаваў пры даследаваннях шматлікіх іншых археалагічных помнікаў. У 1962 годзе ён прымаў удзел у экспедыцыі ў Тэль-Атрыбе як археолаг-эпіграфіст[7] і ў экспедыцыі ў Пальміры[8]. На гэтым жа становішчы працаваў у Дэйр эль-Бахры ў сезоне 1962—1963 падчас археалагічных пошукаў на верхнім двары храма Хатшэпсут, а таксама ў час раскопак на тэрыторыі храма Тутмоса III[9]. У 1968 годзе абараніў доктарскую дысертацыю[5].

У 1966—2006 гады Стэфан Якабельскі быў кіраўніком раскопак нубійскіх археалагічных помнікаў у Данголе[10][11]. У рамках гэтых даследаванняў быў, у прыватнасці, знойдзены Манастыр св. Тройцы. Справаздачы з раскопак Якабельскі публікаваў на старонках часопісу «Dongola Studien». У 2006 годзе работы ў Данголе ўвянчаліся выставай у Нацыянальным музеі ў Варшаве Польскія раскопкі ў Старой Данголе. 45 гадоў археалагічнага супрацоўніцтва з Суданам[12], сукуратарам якой быў доктар Якабельскі. На выставе былі паказаны экспанаты з музея ў Хартуме, выяўленыя падчас шматлікіх экспедыцый Якабельскага[13].

З 1972 па 1974 год па запрашэнні Таварыства даследаванняў Егіпта (Egypt Exploration Society)[14] ён у якасці археолага-эпіграфіста ўдзельнічаў у англа-амерыкана-польскай археалагічнай экспедыцыі ў Каср Ібрыме[15].

У перыяд 1974—2002 Якабельскі займаў пасаду кіраўніка Лабараторыі нубіялогіі ў Цэнтры міжземнаморскай археалогіі Варшаўскага ўніверсітэта, адначасова узначальваў Майстэрню архітэктурна-археалагічнай дакументацыі. З 1974 па 1989 год выкладаў у Акадэміі каталіцкай тэалогіі ў Варшаве. У 2006—2009 гадах чытаў лекцыі па археалогіі ў Вышэйшай тэалагічнай і гуманітарнай школе ў Падкове-Лесьнай. Якабельскі з'яўляецца супрацоўнікам Інстытута міжземнаморскіх і ўсходніх культур Польскай акадэміі навук, аўтарам шматлікіх публікацый, шматгадовым рэдактарам ​​серыі навучальных дапаможнікаў, у тым ліку Nubia, Études et Travaux, Nubica et Aethiopica і Bibliotheca nubica. З 2005 года ён — сурэдактар ​​часопісу «Gdańsk Archaeological Museum African Reports»[14].

Сяброўства ў навуковых таварыствах правіць

Якабельскі — адзін з ініцыятараў заснаванага ў 1972 Міжнароднага нубіялагічнага таварыства, у перыяд 1978—1986 займаў пасаду члена праўлення. З 1980 года — член-карэспандэнт Нямецкага археалагічнага інстытута. Належыць да Міжнароднай асацыяцыі егіптолагаў (англ. International Association of Egyptologists)[14].

Ўзнагароды і прэміі правіць

У 2002 годзе Якабельскі атрымаў найвышэйшую ўзнагароду Судана, якая прысуджаецца іншаземцам: Ордэн Двух Нілаў з Зоркай. Узнагароджаны Ордэнам Адраджэння Польшчы. Разам з Багданам Жураўскім (польск. Bogdan Żurawski) атрымаў з рук дырэктара суданскай Службы Старажытнасцяў медаль за заслугі ў захаванні культурнай спадчыны. Абодва таксама былі ўзнагароджаны меджлісам правінцыі Дангола (мясцовая ўлада) дыпломамі за заслугі ў даследаванні мясцовай культурнай спадчыны[16].

Зноскі

  1. ↑ Czech National Authority Database Праверана 18 ліпеня 2022.
  2. ↑ а б в Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  3. ↑ Polish Science Праверана 1 жніўня 2022.
  4. ↑ Polish Science Праверана 11 лютага 2024.
  5. ↑ а б M. Górzyński, Gawędy o Małachowiakach, с. 195—196.
  6. ↑ K. Michałowski, Od Edfu do Faras, с. 258—259.
  7. ↑ K. Michałowski, Od Edfu do Faras, с. 239.
  8. ↑ K. Michałowski, Od Edfu do Faras, с. 242.
  9. ↑ K. Michałowski, Od Edfu do Faras, с. 253.
  10. ↑ W.A. Daszewski, 50 Years of Polish Excavations in the Eastern Mediterranean — the Polish Centre of Mediterranean Archaeology of Warsaw University, у: 50 years of Polish excavations in Egypt and the Near East. Acts of the Symposium at the Warsaw University 1986, рэд. S. Jakobielski, J. Karkowski, с. 42.
  11. ↑ Stara Dongola Архівавана 17 жніўня 2016., Zakład Archeologii Śródziemnomorskiej Polskiej Akademii Nauk.
  12. ↑ S. Jakobielski, M. Martens-Czarnecka, Polskie wykopaliska w Starej Dongoli. 45 lat współpracy archeologicznej z Sudanem.
  13. ↑ W pustyni i w słońcu. Polskie wykopaliska w Starej Dongoli, Culture.pl.
  14. ↑ а б в Stefan Jakobielski Dr Архівавана 5 сакавіка 2016., Zakład Archeologii Śródziemnomorskiej Polskiej Akademii Nauk.
  15. ↑ K. Michałowski, Od Edfu do Faras, с. 268.
  16. ↑ S. Jakobielski, K. Kobylecka, Wspomnienia z Faras. Dr Stefan Jakobielski, Fundacja Wspomagania Wsi.

Літаратура правіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Стэфан_Якабельскі&oldid=4458942"