Танта́л[2] (лац.: Tantalum) Ta — хімічны элемент V групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 73. Светла-шэры метал.

73 ГафнійТанталВальфрам
Перыядычная сістэма элементаўВадародГелійЛітыйБерылійБорВугляродАзотКіслародФторНеонНатрыйМагнійАлюмінійКрэмнійФосфарСераХлорАргонКалійКальцыйСкандыйТытанВанадыйХромМарганецЖалезаКобальтНікельМедзьЦынкГалійГерманійМыш’якСеленБромКрыптонРубідыйСтронцыйІтрыйЦырконійНіобійМалібдэнТэхнецыйРутэнійРодыйПаладыйСераброКадмійІндыйВолаваСурмаТэлурЁдКсенонЦэзійБарыйЛантанЦэрыйПразеадымНеадымПраметыйСамарыйЕўропійГадалінійТэрбійДыспрозійГольмійЭрбійТулійІтэрбійЛютэцыйГафнійТанталВальфрамРэнійОсмійІрыдыйПлацінаЗолатаРтуцьТалійСвінецВісмутПалонійАстатРадонФранцыйРадыйАктынійТорыйПратактынійУранНептунійПлутонійАмерыцыйКюрыйБерклійКаліфорнійЭйнштэйнійФермійМендзялевійНобелійЛаўрэнсійРэзерфордыйДубнійСіборгійБорыйХасійМейтнерыйДармштадтыйРэнтгенійКаперніцыйУнунтрыйУнунквадыйУнунпентыйУнунгексійУнусептыйУнуноктый
Перыядычная сістэма элементаў
73Ta
Уласцівасці атама
Імя, сімвал, нумар Тантал / Tantalum (Ta), 73
Атамная маса
(малярная маса)
180,9479 а. а. м. (г/моль)
Электронная канфігурацыя [Xe] 4f14 5d3 6s2
Радыус атама 149 пм
Хімічныя ўласцівасці
Кавалентны радыус 134 пм
Радыус іона (+5e) 68 пм
Электраадмоўнасць 1,5 (шкала Полінга)
Электродны патэнцыял 0
Ступені акіслення 5
Энергія іанізацыі
(першы электрон)
760,1 (7,88) кДж/моль (эв)
Тэрмадынамічныя ўласцівасці простага рэчыва
Шчыльнасць (пры з. у.) 16,654 г/см³
Тэмпература плаўлення 3014 K
Тэмпература кіпення 5 698 K
Цеплыня плаўлення 24,7 кДж/моль
Цеплыня выпарэння 758 кДж/моль
Малярная цеплаёмістасць 25,39[1] Дж/(K·моль)
Малярны аб'ём 10,9 см³/моль
Крышталічная рашотка простага рэчыва
Структура рашоткі кубічная
аб'ёмнацэнтраваная
Параметры рашоткі 3,310 Å
Тэмпература Дэбая 225,00 K
Іншыя характарыстыкі
Цеплаправоднасць (300 K) 57,5 Вт/(м·К)

Прыродныя крыніцы

правіць

Трапляецца разам з ніобіем. Галоўны мінерал — танталіт/калумбіт.

Прымяненне

правіць

Выраб хімічнай апаратуры выключнай каразійнай стойкасці. Элекратэхніка. Ювелірная справа. Аднаўленчая хірургія.

Зноскі

  1. Редкол.:Зефиров Н. С. (гл. ред.). Химическая энциклопедия: в 5 т.. — Москва: Советская энциклопедия, 1995. — Т. 4. — С. 494. — 639 с. — 20 000 экз. — ISBN 5—85270—039—8.
  2. БелЭн 2002.

Літаратура

правіць
  • Танта́л // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 426. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
  • Танта́л / Колчин О. П. // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 268—269. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
  • Танта́л // Большая политехническая энциклопедия (руск.) / Авт.-сост. В. Д. Рязанцев. — М.: Мир и образование, 2011. — С. 520. — 704 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-5-94666-621-3.
  • Тантал // Геологический словарь. В 2-х тт. Т. 2: М—Я / Под. ред. А. Н. Криштофовича. Отв. ред. Т. В. Спижарский. — М.: Государственное научно-техническое издательство по геологии и охране недр, 1955. — С. 310. (руск.)
  • Карпенко С. Ф. Танта́л // Горная энциклопедия : в 5 т. / гл. ред. Е. А. Козловский. — М.: «Советская энциклопедия», 1991. — Т. 5. СССР — Яшма. — С. 118—119. — 541 с. — 44 126 экз. — ISBN 5-85270-007-X, ISBN 5-85270-000-6 (т. 5). (руск.)

Спасылкі

правіць