Турын

Туры́н (італ.: Torino [toˈriːno]) — горад у Італіі, сталіца рэгіёна П’емонт.

Горад Турын італ.: Torino Герб Сцяг Краіна Італія Каардынаты 45°04′ пн. ш. 7°42′ у. д. Кіраўнік Chiara Appendino[d] Плошча 130 км² Вышыня цэнтра 240 м Водныя аб’екты По, Dora Riparia[d], Sangone[d] і Stura di Lanzo[d] Насельніцтва 910 293 чалавек (2008) Шчыльнасць 6630 чал./км² Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код 011 Паштовы індэкс 10100 Аўтамабільны код TO Афіцыйны сайт comune.torino.it (італ.)(англ.)(фр.)(ісп.) Турын на карце Італіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Турын быў заснаваны ў I стагоддзі да н.э. як рымскі ваенны лагер. У канцы 13 стагоддзя ўвайшоў у Савойскае княства, а ў 1563 стаў яго сталіцай. У 1861 стаў першай сталіцай аб’яднанай Італіі, у 1865 гэты статус перайшоў да Фларэнцыі.

Адукацыя

• Турынскі ўніверсітэт

Славутасці

У аснове прамавугольнай горадабудаўнічай структуры Турына ляжыць планіроўка старажытнарымскага ваеннага лагера. Гарадскія славутасці:

• Сабор Іаана Хрысціцеля захоўвае плашчаніцу Ісуса Хрыста. Лічыцца, што менавіта гэтай плашчаніцай было накрыта цела Ісуса пасля яго распяцця.
• Адзін з галоўных сімвалаў Турына — вежа Мале Антанеліяна, у якой у наш час размешчаны нацыянальны музей кінематаграфіі Італіі.
• Егіпецкі музей Турына — першы ў Еўропе спецыялізаваны музей, прысвечаны старажытнаегіпецкай цывілізацыі.
• Сярод помнікаў антычнага дойлідства збольшага ацалелі старажытнарымскі тэатр і брама порта Палаціна.
• Манастыр Суперга з узгорка дамінуе над усім горадам. Гэта шэдэўр стылю барока ў выкананні архітэктара Філіпа Ювара і традыцыйнае месца пахавання прадстаўнікоў Савойскага дому.

У 1997 г. ЮНЕСКА прыняло рашэнне ўключыць у спіс Сусветнай спадчыны рэзідэнцыі Савойскага дому ў Турыне і яго наваколлях, з якіх найбольш значнымі з’яўляюцца наступныя:

• Палацца Рэале
• Палацца Мадама
• Палацца Карыньяна
• Замак Валянціна
• Турынская нацыянальная ўніверсітэцкая бібліятэка
• Замак Раканіджы — за межамі Турына
• Замак Ступініджы — за межамі Турына.

Палацінская брама горада збудаваны яшчэ старажытнымі рымлянамі		Замак Валянціна XVI—XVII стагоддзяў — адна з рэзідэнцый Савойскага дому		Над горадам парыць барочная базіліка Суперга

Вядомыя асобы

• Жазеф Луі Лагранж
• Прыма Леві