Уладзімір Мікалаевіч Белы
Уладзімір Мікалаевіч Белы (нар. 25 кастрычніка 1947, в. Рафалаў, Брагінскі раён, Гомельская вобласць) — беларускі вучоны ў галіне оптыкі і лазернай фізікі. Член-карэспандэнт (2014), акадэмік НАН Беларусі (2021)[1], доктар фізіка-матэматычных навук (1992), прафесар (1994). Ганаровы доктар Гомельскага дзяржаўнага універсітэта імя Ф. Скарыны (2009).
| Уладзімір Мікалаевіч Белы | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 25 кастрычніка 1947 (77 гадоў) |
| Месца нараджэння | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | навуковец |
| Навуковая сфера | лазерная фізіка і оптыка |
| Месца працы | |
| Навуковая ступень | доктар фізіка-матэматычных навук (1992) |
| Навуковае званне |
|
| Альма-матар | |
| Прэміі | |
| Узнагароды |
 |
Біяграфія
правіцьСкончыў Гомельскі дзяржаўны педагагічны інстытут імя В. П. Чкалава (1968). З 1968 года ў Інстытуце фізікі АН БССР, з 2014 года намеснік загадчыка лабараторыі, з 2015 года загадчык цэнтрам «Дыягнастычныя сістэмы» гэтага інстытута[2].
Узнагароды
правіць- Прэмія Ленінскага камсамола Беларусі (1978) за цыкл работ «Даследаванне працэсаў пераўтварэння лазернага выпраменьвання і распрацоўка на яго аснове крыніц магутнага кагерэнтнага святла з плаўнай перабудовай частаты ў бачным, ўльтрафіялетавым і інфрачырвоным дыяпазонах»,
- Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь у галіне навукі і тэхнікі (2000, у сааўтарстве) — за цыкл прац «Даследаванне нелінейна-аптычных з’яў і стварэнне на гэтай аснове новых высокаэфектыўных крыніц лазернага выпраменьвання».
- Медаль «За воінскую доблесць» (1970),
- Медаль Францыска Скарыны (2006) за высокія дасягненні ў вытворчай і сацыяльна-культурнай сферах, значны асабісты ўклад у выкананне прагнозных паказчыкаў сацыяльна-эканамічнага развіцця рэспублікі ў 2001—2005 гадах[3].
Навуковая дзейнасць
правіцьРаспрацаваў тэорыю лазерных пучкоў са складанай прасторавай структурай (гауссовых, бесселевых, конічаскіх, лагерр- і бессель-гауссовых, віхравых і сінгулярных, квазібездыфракцыённых спекл-палёў і інш.) пры іх распаўсюджванні і пераўтварэнні ў анізатропных, неаднародных і рассейвалых асяроддзях. Прадказаў і даследаваў шэраг новых аптычных эфектаў (лазерны магнітарэфракцыйны, эфект бездыфракцыённага распаўсюджвання светлавых пучкоў ў наваколлі асаблівых напрамкаў двухвосевых крышталяў, спін-арбітальнай сувязі, эфект самападстройкі пад фазавы сінхранізм, палярызацыйна-незалежнай мадуляцыі). Тэарэтычна абгрунтаваў і прапанаваў новыя прынцыпы кіравання параметрамі лазернага выпраменьвання на аснове электра-акустааптычных узаемадзеянняў. Распрацаваў і стварыў высокаэфектыўныя нелінейна-аптычныя пераўтваральнікі частаты, акустааптычныя дэфлектары і модуляторы лазернага выпраменьвання. Усталяваў новы тып аптычных прасторавых салітонаў у фотарэфрактыўных крышталях. Упершыню даследаваў асаблівасці спін-арбітальнага пераўтварэння бесселевых светлавых пучкоў у крышталях. Прадказаў і даследаваў новы тып квазібездыфракцыённых паверхневых плазмон-палярытонаў, а таксама светлавых палёў адмысловага тыпу — квазібездыфракцыённага мультыплазмона. Распрацаваў арыгінальныя інтэрфераметрычныя, спэкламетрычныя і тамаграфічныя метады і прылады лазернай дыягностыкі і неразбуральнага кантролю. На аснове гіпербалічных метаматэрыялаў прапанаваны і рэалізаваны новыя канфігурацыі плоскіх лінзаў (так званыя суперлінзы) блізкага і далёкага поля.
Аўтар больш за 480 навуковых прац, у тым ліку 50 аўтарскіх пасведчанняў і патэнтаў.
Бібліяграфія
правіць- Bessel-like beams with z-dependent cone angles // Opt. Express. 2010. Vol. 18, N 5 (в соавт.).
- Spin-toorbital angular momentum conversion for Bessel beams propagating along the optical axes of homogeneous uniaxial and biaxial crystals // J. Opt. 2013. Vol. 15, N 4 (в соавт.).
- Acoustooptic refractioninfluenced generation of tunable incomplete Airy beams // J. Opt. 2014. Vol. 16, N 8 (в соавт.).
Зноскі
Літаратура
правіць- Белый Владимир Николаевич // Изобретатель, № 7 (187) 2015. — С. 33. (руск.)
Спасылкі
правіць- Уладзімір Мікалаевіч Белы ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)