Францішак Томашак

Яго Высокапраасвяшчэнства кардынал Францішак Томашак (чэшск.: František Tomášek; 30 чэрвеня 1899, Студзенка, Маравія — 4 жніўня 1992, Прага, Чэхаславакія) — чэхаславацкі кардынал, каталіцкі багаслоў, палітвязень (у 1951—1954), архібіскуп пражскі з 30 снежня 1977 па 26 сакавіка 1991. Кардынал-святар in pectore з 24 мая 1976, з тытулам царквы Ss. Vitale, Valeria, Gervasio e Protasio з 27 чэрвеня 1977.

Францішак Томашак
чэшск.: František Tomášek
архібіскуп Пражскі[d] 20 снежня 1977 — 1991
Дыяцэзія	Архідыяцэзія Прагі
Папярэднік	Josef Beran[d]
Пераемнік	Міласлаў Влк
кардынал з 24 мая 1976
тытулярны біскуп з 12 кастрычніка 1949
Дыяцэзія	Q930888?
дапаможны біскуп з 12 кастрычніка 1949
Дыяцэзія	Оламаўцкая архідыяцэзія
каталіцкі архібіскуп 30 снежня 1977 — 27 сакавіка 1991
Дыяцэзія	Архідыяцэзія Прагі
Папярэднік	Josef Beran[d]
Пераемнік	Міласлаў Влк
апостальскі адміністратар з 18 лютага 1965
Дыяцэзія	Архідыяцэзія Прагі
Адукацыя	Універсітэт Палацкага
Навуковая ступень	прафесар
Дзейнасць	багаслоў, педагог, пісьменнік, выкладчык універсітэта, каталіцкі святар, каталіцкі біскуп, святар, catechist
Нараджэнне	30 чэрвеня 1899(1899-06-30)[…] Студзенка, раён Нові-Ічын[d], Чэхія
Смерць	4 жніўня 1992(1992-08-04)[…] (93 гады) Прага, Чэшская Рэспубліка, Чэхаславакія[…]
Пахаванне	Сабор Святога Віта
Узнагароды	ганаровы доктар Універсітэта Пасау[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Францішак Томашак нарадзіўся 30 чэрвеня 1899 у мараўскім гарадку Студзенка (чэшск.: Studénka, ням.: Stauding) у сям’і настаўніка. У шэсць гадоў застаўся без бацькі, скончыў гімназію, у 1918 быў прызваны ў армію, але неўзабаве звольнены па хваробе (сухоты). Паступіў у семінарыю, 5 ліпеня 1922 пасвечаны архібіскупам Антанінам Кірылам Стоянам у сан святара. У 1940—1945 выкладаў у дыяцезіяльным багаслоўскім вучылішчы ў Оламаўцы. Займаўся катэхезай, а таксама катэхетыкай і педагогікай.

Тайна пасвечаны ў біскупы архібіскупам Оламаўцкім Ёзефам Матахам 14 кастрычніка 1949, які сам стаў біскупам трохі больш чым за год да гэтага; прызначаны дапаможным біскупам Оламаўца і тытулярным біскупам Бутуса. У якасці свайго біскупскага дэвіза абраў фразу лац.: «Laxabo rete!» («Буду раскідваць сеткі»).

23 ліпеня 1951 арыштаваны камуністычнымі ўладамі і без суда адпраўлены ў канцлагер для святароў у Жэліве (чэшск.: Želiv). Працаваў на каменяломні. Выпушчаны 28 мая 1954.

У 1954—1965 служыў святаром у Мораўскай Гузаве (чэшск.: Moravská Huzová), пры гэтым у 1962—1965 браў удзел у Другім Ватыканскім Саборы (адзіны чэшскі біскуп, які прысутнічаў на ўсіх чатырох яго сесіях). 18 лютага 1965 прызначаны апостальскім адміністратарам Прагі (архібіскуп пражскі, Ёзеф Беран, быў у 1965 абраны кардыналам, і ўлады дазволілі яму выехаць у Рым пры ўмове, што ён ужо не вернецца ў Чэхаславакію).

24 мая 1976 Францішак Томашак абраны кардыналам in pectore (гэта значыць тайна, без абвяшчэння), 27 чэрвеня 1977 пра яго кардынальства абвешчана на кансісторыі, дзе, у прыватнасці, стаў кардыналам Ёзеф Ратцынгер. 30 снежня таго ж года ён прызначаны 34-м Архібіскупам пражскім. У 1978 годзе браў удзел у канклавах, на якіх былі абраны Папы Ян Павел I і Ян Павел II.

У 1989 кардынал Томашак падтрымаў аксамітную рэвалюцыю.

Апошнія гады

Пасля аксамітныя рэвалюцыі каталіцкая царква ў Чэхаславакіі вызвалілася ад кантролю з боку ўлад. У 1990 Чэхаславакію наведаў Папа Ян Павел II. Мара кардынала Томашка здзейснілася, і ён, быўшы ўжо ва ўзросце 90 гадоў, падаў прашэнне аб адстаўцы. 26 сакавіка 1991 яго прашэнне было задаволена. Пераемнікам кардынала Томашка быў прызначаны біскуп Міласлаў Влк.

Улетку 1992 кардынал Францішак Томашак быў шпіталяваны, а 4 жніўня 1992 сканаў. Пахаваны ў пражскім кафедральным саборы Св. Віта.