Хелена або Элін Шведская (шведск.: Helena, Elin[3]; 1130-я ― не раней 1157)― умоўнае імя шведскай прынцэсы і каралевы Даніі, жонкі Кнуда V. Дата яе нараджэння невядомая. Яе бацькам быў кароль Швецыі Сверкер I, а маці лічыцца першай жонкай Сверкера, каралева Ульфхільда Хакансдотэр.

Хелена Шведская
Каралева Даніі
1156 — 1157
Папярэднік Адэла Майсенская
Пераемнік Сафія Валадараўна
Нараджэнне 1130
Смерць не раней за 1157
Род House of Sverker[d]
Бацька Сверкер I[1]
Маці Ульфільда Хакансдотэр[1]
Муж Кнуд V[2]
Веравызнанне Каталіцкая Царква

Біяграфія

правіць

У перыяд паміж 1146 і 1157 гадамі дацкае каралеўства было падзелена паміж двума прэтэндэнтамі на пасад: імі былі Кнуд V і Свен III. У 1154 годзе Кнуд заключыў саюз са сваім сваяком Вальдэмарам Вялікім і шукаў падтрымкі ў свайго айчыма Сверкера I. Ён уступіў у заручыны з дачкой Сверкера, а Вальдэмар ― з падчарыцай Сверкера Сафіяй Менскай. Імя нявесты Кнуда не згадваецца ў хроніках. Аднак, на думку сучасных даследчыкаў, яе імя Хелена або Элін[4]. Падставай для такога заключэння з’яўляюцца дадзеныя Necrologium Lundense, якія згадвае Алену Рэгіну, якая памерла 31 снежня. Паколькі ніякая іншая Дацкая каралева з такім жа імем невядомая, хутчэй за ўсё, гаворка тут ідзе пра дачку Сверкера[5]. Паводле іншай гіпотэзы, на самай справе ў манускрыпце згадвалася напалову легендарная Алена, якая неафіцыйна шанавалася як святая ў Швецыі і, верагодгна, у Даніі[6].

Каралева Даніі

правіць

У канцы 1156 года Кнуд V здзейсніў паездку ў Швецыю, каб суцешыць сваю маці пасля забойства караля Сверкера. У той жа час ён заручыўся са сваёй шведскай нявестай[7]. Такім чынам, нявеста пакінула Швецыю і стала дацкай каралевай, далейшае жыццё якой апынулася нядоўгім і трагічным[8]. У 1157 годзе Кнуд і Вальдэмар прыняў удзел у свяце прымірэння ў Роскіле са Свенам III. Падчас застолля воіны Свена напалі на двух яго супернікаў і Кнуд быў забіты, у той час як Вальдэмар паспеў схавацца. Свен быў забіты ў тым жа годзе. Каралева ж вярнулася ў Швецыю. Копія сярэднявечнага спісу ахвяраванняў, зробленая ў XVI стагоддзі, сцвярджае пра тое, што каралева Хелена ахвяравала зямлю прыходу Слака пры абацтве Урэта у Эстэргётландзе, а затым была прынятая манашкай у абацтва[9]. Зыходзячы з гэтага, некаторыя гісторыкі мяркуюць, што жонка Кнуда пакінула свецкае жыццё неўзабаве пасля таго, як яе мужа забілі, і прыкладна ў 1158 годзе далучылася да сваёй сястры Інгегерд (пам. 1204), якая была настаяцельніцай ва Урэце.

Продкі

правіць

Зноскі

  1. а б Lundy D. R. The Peerage
  2. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
  3. Sven Rosborn (In Swedish): När hände vad i Nordens historia (When did what happen in the history of the Nordic countries) (1997)
  4. Wallin, «Knutsgillena i det medeltida Sverige», pp. 137, 190.
  5. Philip Line, Kingship ans State Formation in Sweden 1130—1290. Leiden: Brill, 2007, p. 485.
  6. Ahnlund, «Den nationella och folkliga Erikskulten», p. 120.
  7. Ahnlund, «Till frågan om den äldsta Erikskulten i Sverige», p. 309.
  8. {{{загаловак}}}. — 1982. — ISBN 91-0-075007-7.
  9. Ahnlund, «Till frågan om den äldsta Erikskulten i Sverige», p. 319.

Літаратура

правіць
  • Ahnlund, Nils. «Till frågan om den äldsta Erikskulten i Sverige». Historisk tidskrift 68, 1948.
  • Ahnlund, Nils. «Den nationella och folkliga Erikskulten», in B. Thordeman (ed.). Erik den helige. Stockholm, 1954.
  • Lagerqvist, Lars O. "Sverige och dess regenter under 1.000 år. Stockholm: Albert Bonniers Förlag AB, 1982 (ISBN 91-0-075007-7).
  • Rosborn, Sven. När hände vad i Nordens historia. Lund: Historiska media, 1997 (ISBN 91-9719-926-5).
  • Wallin, Curt.Knutsgillena i det medeltida Sverige. Kring kulten av de nordiska helgonkungarna [Historiskt arkiv, 16]. Stockholm: Almqvist & Wicksell, 1975 (ISBN 91-7402-006-4).