Хлебны Клін

Хле́бны Клін (трансліт.: Chliebny Klin, руск.: Хлебный Клин) — пасёлак у Слуцкім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Знаменскага сельсавета.

Пасёлак Хлебны Клін Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Слуцкі Сельсавет Знаменскі Каардынаты 53°01′21″ пн. ш. 27°18′55″ у. д. Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1795 Аўтамабільны код 5 Хлебны Клін на карце Беларусі ±

Гісторыя

Заснаванне

Гісторыя пасёлка Хлебны Клін пачынаецца з 1926 года, калі 12 самых багатых гаспадароў са сваімі сем’ямі пакінулі вёску Сераднякі і пасяліліся воддаль. Зямля там была ўрадлівай, хлебнай. Ад гэтага, лічаць мясцовыя жыхары, і ўтварылася назва пасёлка. Пазней такім жа чынам узніклі пасёлкі Ваўкатня (Беларусь), Загуменне (Усход), Хлынаўка (Дуброва), Чырвоная Ніва (зараз вёска з гэтай жа назвай), пасёлак Сераднякі.

«Архаваныя»

Паняцце

Першыя пасяленцы Хлебнага Кліна былі ў той ці іншай ступені сваякамі. Сярод іх сустракаліся такія прозвішчы, як Гапановіч, Бародзіч, Козел, Хаценка, Каруліс. Жылі дружна, у дастатку. Мелі сваю жывёлу: кароў, свіней, па два і болей коней, трымалі памногу авечак, птушкі. Суседзі называлі іх «архаванымі», што значыла — выбраныя, лепшыя, заможнейшыя.

Архаванымі лічыліся тыя, у каго былі свае ўласныя архаркі — самаробныя драўляныя прыстасаванні для ачысткі зерня. Яго прасявалі праз некалькі сіт, упарадкаваных адно пад другім, з дапамогай вентыляцыі. Архаркі былі амаль у кожнага гаспадара пасёлка, а ў некаторых — і малатарні. Дзякуючы добрым землям у пасёлку атрымлівалі добры ўраджай зерня, лішкі якога вазілі на продаж. Шмат садзілі бульбы, сеялі каноплі для вязання вяровак, ільну — для вырабу адзення.

Заняткі «архаваных»

Галіна Бародзіч і Аляксей Бародзіч на пасьбе кароў

«Гаспадары — што трэба, а яшчэ — майстры на ўсе рукі», — так гаварылі пра Фёдара Фёдаравіча Бародзіча, які займаўся майстраванем саней, хамутоў і іншай вупражы для коней, Івана Давыдавіча і Івана Дзям’янавіча Гапановічаў — шаўцоў абутку, апошні з якіх быў яшчэ і добрым краўцом, пра Уладзіміра Мікалаевіча Барысаўца, які вырабляў посуд з дрэва, мэблю. Матэрыял для вопраткі (кажухоў, паўкажукоў) мясцовыя жыхары навучыліся вырабляць з авечай скуры, а з цялячай — абутак. Шмат пакінулі пасля сябе і плеценых вырабаў. На жаль, многія з вырабаў не захаваліся. Сучасныя гаспадары нешта выкінулі як смецце, а штосьці — спалілі. Толькі нямногае ўсё ж засталося: драўляныя самаробныя прылады для разьбы па дрэве, плеценыя кашы, а яшчэ — куфры.

Вялікая Айчынная вайна

Трыццатыя гады XX стагоддзя. Калектывізацыя. Яна прыйшла і ў Хлебны Клін. Амаль усе гаспадары добраахвотна паставілі сваю жывёлу ў адзін калгасны хлеў, аддалі вупраж. І да 1941 года ўваходзілі ў адну з чатырох брыгад калгаса імя Сталіна. З пачаткам вайны, як і астатнія жыхары наўкольных вёсак, атрымалі ва ўладанне па сем гектараў зямлі, участак сенакосу, забралі назад сваю жывёлу.

Жанчыны з Хлебнага Кліну і навакольных вёсак на летніх палявых працах

Вайна да іх пасёлка наблізілася на трэці дзень. Жыхары (а навакольнага лесу тады яшчэ не было) маглі здалёк назіраць, як па шашы Брэст-Слуцк рухаюцца нямецкія калоны. Час ад часу ў вёску наведваліся партызаны з аддаленых лясоў. «Яны прасілі дапамогі: ежы ці адзення, — успамінае карэнны жыхар пасёлка, ветэран вайны Іван Васілевіч Каруліс, — а ў вёсцы Леніна — побач — размяшчаўся нямецкі ўчастак. Таму трапіць у партызаны не давялося. У 1944-ым прыйшло вызваленне. Было мне амаль васямнаццаць гадоў, тады і прызвалі ў армію».

Іван Васільевіч удзельнічаў у баях у Польшчы, за Варшаву, дайшоў да Берліна. Узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі, медалямі «За вызваленне Варшавы», «За ўзяцце Берліна», «За перамогу над Германіяй». Пасля заканчэння вайны Іван Васільевіч служыў у савецкіх войсках у Германіі і да 1953 года праходзіў звыштэрміновую службу. Потым вярнуўся ў Хлебны Клін, трынаццаць гадоў працаваў участковым інспектарам у страхінспекцыі, 20 гадоў — рахункаводам-касірам і галоўным бухгалтарам у Знаменскім сельвыканкаме. Разам з жонкай выхаваў шасцёра дзяцей, дачакаўся дзесяці ўнукаў, якія час ад часу прыязджаюць наведаць, дапамагчы па гаспадарцы.

У 1944 годзе былі прызваны ў рады Чырвонай Арміі аднавяскоўцы Ф. Ф. Бародзіч, І. П. Козел, якія загінулі ў час вайны. На фронце ваявалі А. Ф. Бродзіч, В. Я. Гапановіч, І. Я. Гапановіч, І. П. Хаценка. У ваенных дзеяннях прымаў удзел і савецкі лётчык, выхадзец з Хлебнага Кліна Віктар Паўлавіч Козел.

Баба Воля і баба Наталля - дзве родныя сястры-суседкі з пасёлка Хлебны Клін

Пасляваенныя часы

Ішлі гады. Ручная праца замянялася машыннай. Змяняўся і знешні выгляд пасёлка. Хаты замест саломы пакрывалі гонтай, а хто — і чарапіцай, пазней — шыферам. А на змену гліняным печам прыйшлі цагляныя. Драцяныя агароджы замянілі драўлянымі платамі, што стварала асаблівае адчуванне парадку. У сярэдзіне 80-х зрабілі добрую пясочную дарогу.

Але моладзь імкнулася да навукі, ад’язджала ў горад, заставалася там. Сярод іншых — стрыечны брат Івана Васільевіча — Віктар Якаўлевіч Гапановіч (беларускі вучоны ў галіне оталарынгалогіі, доктар медыцынскіх навук, дацэнт кафедры оталарынгалогіі Мінскага медыцынскага ўніверсітэта, які распрацаваў і ўкараніў у практыку біялагічны прэпарат крыві). Родны брат Івана Васільевіча Віктар Васільевіч Каруліс быў начальнікам планава-фінансавага аддзела Міністэрства аховы здароўя БССР. Аляксандр Фёдаравіч Бародзіч — палкоўнікам, ваенным хірургам.

Пачатак 2000-х

Ад колішняга гаманлівага пасёлка, дзе ў кожнай сям’і было па шэсць і больш чалавек, застаўся, можна сказаць, ціхі куточак. На момант 2008 года ў Хлебным Кліне заставалася дзесяць сядзіб, чатыры з якіх — дачныя. Акрамя Івана Васілевіча Каруліса, тут жылі чатырнаццаць чалавек: пяць жанчын-пенсіянерак — Вольга Міхайлаўна Пішчэўская, Ніна Якаўлеўна Барысавец, Таццяна Фёдараўна Гапановіч, Вольга Аляксандраўна Шпак, якія ўсё жыццё адпрацавалі ў паляводчай брыгадзе, Надзея Ігнацьеўна Бародзіч, якая працавала загадчыцай магазіна ў вёске Сераднякі, і былы трактарыст Міхаіл Іванавіч Гапановіч.

На розных работах у СВК «Знаменскі» працавалі Міхаіл Аляксеевіч Бародзіч, Ігар Васільевіч і Вераніка Анатольеўна Козел, падвозчыкам кармоў для жывёлы — Аляксандр Сямёнавіч Пішчэўскі.

Самай маладой сям’ёй былі Вераніка Анатольеўна і Ігар Васільевіч Козел, з трыма дзецьмі: Сашам, Максімам і Кацярынай Козел.

Але у тыя гады цярпела росквіт прымусова дачнае жыццё: улетку на дзесяць хат прыязджалі вабіць свой час каля 20 дзяцей розных узростаў — то былі праўнукі першапасяленцаў. Як правіла, прыязджалі яны на канікулы да сваіх бабуль з дзядулямі.

У шчыльнай сувязі «хлебнаклінаўскія» дзеці знаходзіліся з дзяцьмі найбліжэйшага пасёлка Беларусь. Пад кіраўніцтвам Аляксандра Харэвіча з Беларусі была нават арганізавана ўласная футбольная каманда, у складзе якой былі найбольш здольныя гульцы з абодвух пасёлкаў. Выкошвалі калгаснае поле, ставілі вароты, абсталёўвалі месца для гледачоў. Праходзілі трэніроўкі, стваралі захапляльныя матчы з навакольнымі вёскамі.

Таксама ўдзень дзеці праводзілі свой час за пабудовай буданоў, маштабнымі матчамі ў самаробныя «бэйблэйды» (пад уплывам тагачаснага аднайменнага мультсерыяла), рознымі класічнымі гульнямі і нават ручной лоўляй рыбы ў мясцовай канаве, у якой на той час вадзіліся нават адзінкавыя шчупакі. Ноччу часам ладзіліся дыскатэкі.

Такім чынам, Хлебны Клін не ператвараўся ў занядбаную вёску і кожным летам адраджаўся новым подыхам, смехам дзяцей і жыццёвым рухам.

Сучаснасць

З цягам часу пасёлак Хлебны Клін страціў усіх архаваных і большасць іх першых нашчадкаў, але гэта не пашкодзіла яму стаць калыскай прыемных успамінаў і сапраўды вясковага вобразу жыцця для некалькіх пакаленняў дзяцей.

Цяпер Хлебны Клін мае толькі 2 хаты з пастаяннымі жыхарамі — хата Пішчэўскіх, дзе пражывае Вольга Міхайлаўна Пішчэўская, і хата Давыдавых, дзе пражывае Ніна Якаўлеўна Барысавец.

Спасылкі

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх