Чакруло

Чакруло (груз. ჩაკრულო, літаральна «звязаныя клятвай») — грузінская народная харавая песня, якая з'явілася ў Кахетыі і апісвае падрыхтоўку воінаў да бітвы супраць тырана. Яе спяваюць у дзве індывідуальныя вакальныя партыі на фоне павольнага хору^[1].

Вядомасць правіць

20 жніўня 1977 кіраўнік праектаў НАСА Джон Касан і астраном Карл Саган выбралі «Чакруло» для адпраўкі на міжпланетную станцыю Вояджэр-2. Песня ў выкананні грузінскага ансамбля «Эрысіоні» была запісана на залатую пласцінку Вояджэра разам з 26 іншымі кампазіцыямі^[2].

У 2001 годзе песня была дададзена ў Спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны ЮНЭСКА як узор грузінскіх паліфанічных спеваў^[3].

Тэкст песні правіць

Грузінскі тэкст^[4]	Транслітарацыя кірыліцай^[4]	Даслоўны пераклад^[4]
ხიდისთავს შევკრათ პირობა, ჩვენ გავხდეთ ღვიძლი ძმანია, ჩავუხტეთ მუხრან ბატონსა თავს დავანგრიოთ ბანია, მუხრან ბატონის ყმობითა, ხილი ვერ დავდგი გოდრითა, დეკეული ვერ გავზარდე კალო ვერ ვლეწე მოზვრითა ხმალო, ხევსურეთს ნაჭედო, თელავში თუშმა გაგფერა, მეფე ერეკლემ გაკურთხა, საომრად ჯვარი დაგწერა. მტერო, დამჩაგრე, არ ვტირი, ტირილი დიაცთ წესია, ბევრჯერ ვყოფილვარ ამ დღეში, მაგრამ არ დამიკვნესია. მაცალე, ერთი გავლესო, ხმალ-ჩახმახ ცეცხლის კვესია სულ წმინდად მოგამკევინო, რაც ჩემთვის დაგითესია	Хидисҭавс шевкраҭ пироба, Чвен гавхдеҭ ҟвиӡли ӡманиа, Чавухтеҭ Мухран батонса Ҭавс давангриоҭ баниа, Мухран батонис ҟмобиҭа Хили вер давдги годриҭа Декеули вер гавзарде Кало вер влеҵе мозвриҭа. Хмало, Хевсуреҭс наҷедо, Ҭелавши ҭушма гагԥера, Меԥе Ереклем гакурҭха, Саомрад џвари дагҵера. Мҭеро, дамчагре, ар втири, Тирили диацҭ ҵесиа, Беврџер вҟоԥилвар ам дӷеши, Маграм ар дамиквнесиа. Мацале, ерҭи гавлесо, Хмал-чахмах цецхлис квесиа Сул ҵминдад могамкевино, Рац чемҭвис дагиҭесиа.	У Хідзіставі дадзім клятву, Што станем кроўнымі братамі, Нападзём на Мухран-Батоні Над галавой зламаем дах. Калі служыў Мухран Батоні, Не змог садавіны сабраць карзіну, Карову не вырасціў - Не абмалаціў пшаніцу. Меч, што скавалі ў Хевсурэці, У Тэлаві тушынец упрыгожыў, Цар Іраклі асвяціў, На вайну блаславіў. Вораг, абразіў ты мяне, не плачу, Плач гэта жаночая справа, Мноства раз быў у такім становішчы, Але не стагнаў я. Пачакай, вось навастру меч - крэсіва ружэйнае, Усё прымушу цябе чыста пазжынаць, Што ты для мяне пасеяў.

Зноскі

↑ Tsitsishvili, Nino. National Ideologies in the Era of Global Fusions: Georgian Polyphonic Song as a UNESCO-sanctioned Masterpiece of Intangible Heritage (англ.) // Music and Politics : journal. — 2009. — 1 June (vol. III, no. 1).
↑ Voyager - The Interstellar Mission. Jet Propulsion Laboratory. NASA.
↑ Georgian polyphonic singing - intangible heritage - Culture Sector (англ.). UNESCO.
↑ ^а ^б ^в ჩაკრულო – chakrulo - чакруло Архівавана 18 красавіка 2019. (руск.)

[1] Tsitsishvili, Nino. National Ideologies in the Era of Global Fusions: Georgian Polyphonic Song as a UNESCO-sanctioned Masterpiece of Intangible Heritage (англ.) // Music and Politics : journal. — 2009. — 1 June (vol. III, no. 1).

[2] Voyager - The Interstellar Mission. Jet Propulsion Laboratory. NASA.

[3] Georgian polyphonic singing - intangible heritage - Culture Sector (англ.). UNESCO.

[Som-4] а ^б ^в ჩაკრულო – chakrulo - чакруло Архівавана 18 красавіка 2019. (руск.)

[1]

[2]

[3]

[4]